POZOSTAŁE W TYM DZIALE
Oscylator TRIX
Każdy miłośnik analizy technicznej z pewnością podczas swojej przygody z tradingiem korzystał z wielu wskaźników. Niektóre doskonale się sprawdziły, dzięki czemu trafiły do stałego zestawu narzędzi i nie wyobraża sobie codziennego tradingu bez korzystania z nich. Inne nie okazały się już tak przekonujące i z tego powodu porzucił eksperymenty nad nimi. Warto pamiętać, iż wskaźniki nie są do końca uniwersalne. Wszelkiego rodzaju oscylatory i indykatory sprawdzają się na odmiennych aktywach i różnych interwałach czasowych. Jeden z ciekawszych, lecz wciąż stosunkowo niszowych wskaźników nosi nazwę TRIX. Jak działa i czym charakteryzuje się ten oscylator? Przekonamy się poniżej:
Wskaźnik “Lambo” – czym jest i czy pozwala przewidzieć kurs Bitcoina?
Każdy miłośnik analizy technicznej z pewnością podczas swojej przygody z tradingiem korzystał z wielu wskaźników. Niektóre doskonale się sprawdziły, dzięki czemu trafiły do stałego zestawu narzędzi i nie wyobraża sobie codziennego tradingu bez korzystania z nich. Inne nie okazały się już tak przekonujące i z tego powodu porzucił eksperymenty nad nimi. Prawdopodobnie wszyscy znamy i stosowaliśmy w swojej tradingowej karierze takie wskaźniki, jak MACD czy RSI, czy oscylator stochastyczny. Jednak istnieją także znacznie mniej typowe wskaźniki, które w ostatnich latach zyskały rozgłos. Najczęściej wymienia się je w kontekście kryptowalut. Jednym z najciekawszych jest wskaźnik “Lambo”, używany z reguły w kontekście kursu Bitcoina. Czym on jest? Jakie wnioski można wyciągnąć na jego podstawie? Dowiemy się poniżej:
Co to jest wskaźnik “Lambo” na rynku Bitcoin?
Według wpisu na popularnym kryptowalutowym blogu ChartStar z lutego ubiegłego roku, liczba wzmianek o samochodach marki Lamborghini na popularnym portalu Reddit jest bardzo dobrym wskaźnikiem do przewidywania silnych ruchów na rynku Bitcoina. W jaki sposób niby takie niekonwencjonalne rozwiązanie ma działać? Otóż wskaźnik wykrywa wzmianki o “Lambo” na wybranych forach portalu Reddit (tak zwanych Subredditach) związanych z kryptowalutami. Po zastosowaniu powyższych parametrów okazało się, iż korelacja między tym hasłem a kursem Bitcoina zaczęła być widoczna. Na pierwszy rzut oka zjawisko “Lambo” wydaje się być opóźnionym wskaźnikiem, który pojawia się około jednego miesiąca po starcie dynamicznych ruchów ceny BTC. Jednak po bliższym przyjrzeniu się sprawie, widać, że może być to pewien wskaźnik. Przykład jego skuteczności? W maju 2017 roku linia Lambo osiągnęła najwyższy poziom powyżej linii ceny BTC tuż przed tym, jak kryptowaluta rozpoczęła niewiarygodny wtedy rajd w kierunku 20 000 USD. Następnie, w kwietniu 2018, linia Lambo spadła poniżej linii cenowej bitcoina na kilka miesięcy przed tym, jak BTC zleciało do około 3400 USD. O efekcie Lambo mówimy, gdy społeczność Bitcoina wpada w euforię. Traderzy i entuzjaści kryptowalut marzą, że za zyski, które osiągną za pomocą tej waluty kryptograficznej, kupią sobie Lamborghini. Oczywiście w tym roku wskaźnik “Lambo” na rynku BTC sięga rekordowych wartości. Mało tego, z powodu trwającej wielkiej Hossy na rynku kryptowalut, coraz częściej pojawiają się głosy, że w najbliższych miesiącach jeden Bitcoin będzie stanowił równowartość Lamborghini, a następnie ją przerośnie i sięgnie ceny jednego Bugatti. Takie teorie sprawiają tylko, że linia Lambo sięga jeszcze wyższych, nieosiągalnych wcześniej poziomów. Wydaje się jednak, iż najlepszym pomysłem jest traktowanie tego “wskaźnika” z przymrużeniem oka, jako ciekawostkę. Wynika to z faktu, że nie ma on za sobą długiej historii, łatwo nim manipulować i trudno przewidzieć kiedy dokładnie może mieć zastosowanie w przyszłości.Big Mac Index, czyli jak mierzyć parytet siły nabywczej
Obliczenia ekonomistów, których celem jest wskazanie różnic pomiędzy wartościami poszczególnych walut, uchodzą za wyjątkowo skomplikowane. Mało kto potrafi zrozumieć zawiłe algorytmy specjalistów mające za zadanie wyznaczanie kursu waluty na arenie międzynarodowej. Istnieją jednak znacznie mniej standardowe mierniki dotyczące tak istotnych gospodarczo zagadnień, jak choćby parytet siły nabywczej. Co ciekawe, często są one znacznie bardziej przystępne w odbiorze i w pełni zrozumiałe praktycznie dla każdego. Tak właśnie jest w przypadku Big Mac Index. Czym dokładnie jest Indeks Big Maca? Kiedy został wymyślony, w jaki sposób się go mierzy i do czego służy? Wszystkie najważniejsze informacje zostaną przedstawione poniżej:
Big Mac Index – co to jest?
Big Mac Index to nieformalny wskaźnik pomiaru parytetu siły nabywczej. Mówiąc prościej, jest to specjalny wskaźnik, dzięki któremu możliwe jest poznanie, na ile dana waluta jest ceniona na świecie. Indeks pokazuje, po jakiej cenie – przyrównując poszczególne wartości do jednego kursu – zakupimy to samo dobro na różnych rynkach. Dobrem tym na potrzeby indeksu stała się dostępna na całym świecie kultowa kanapka z sieci fast food McDonald’s – Big Mac. Wskaźnik publikowany jest regularnie w wersji czystej oraz skorygowanej o wskaźnik PKB na osobę. Jest on obliczany dla pięciu walut bazowych: amerykańskiego dolara, chińskiego yuana, japońskiego jena, brytyjskiego funta oraz euro. Oznacza to, że krajowe ceny tego samego produktu (Big Maca) przekładane są na każdą z wyżej wymienionych walut i w ten sposób następuje ich porównanie. Nie zmienia to jednak faktu, iż ekonomiści i publicyści najczęściej korzystają z przelicznika amerykańskiego, gdzie walutą bazową jest oczywiście dolar.Historia Big Mac Index
Wiemy już co to jest Big Mac Index. Jak z kolei przedstawia się jego geneza? Po raz pierwszy został on użyty we wrześniu 1986 roku. Za jego stworzenie odpowiedzialny jest słynny brytyjski tygodnik “The Economist”, a konkretnie jego dziennikarka Pam Woodall. Pierwotnie miała to być ilustracja parytetu siły nabywczej z przymrużeniem oka. Spotkał się on jednak z bardzo ciepłym przyjęciem wśród ekspertów i od tego czasu jest on publikowany regularnie, dwa razy do roku: w styczniu i w lipcu.Co oznacza Big Mac Index w ekonomii?
Big Mac Index jest wskaźnikiem parytetu siły nabywczej. A jak wynika z wielu cenionych kompendiów wiedzy z zakresu ekonomii, podstawowe znaczenie dla określenia kursu danej waluty ma poziom cen w kraju i za granicą. Nic więc dziwnego, że warunkiem porównywalności cen między różnymi krajami stał się fakt uwzględniania zestawu tych samych dóbr. W rezultacie wyżej wymienionych danych, ekonomiści brytyjscy z magazynu “The Economist” za punkt odniesienia swych wyliczeń przyjęli dobro znane niemal w każdym kraju – burgera Big Mac z popularnej sieci fast food McDonald’s. Porównując ceny, po jakich sprzedawany jest Big Mac w poszczególnych krajach, oszacowali oni, które waluty są cenione wysoko, a które nie. Powodem do wybrania Big Maca za punkt odniesienia badań było przede wszystkim:- Wysokie rozpowszechnienie i ujednolicony standard kanapki
- Brak handlu międzynarodowego między poszczególnymi restauracjami McDonald’s – żaden kraj nie sprzedaje drugiemu hamburgerów, lecz produkuje je sam, a to z kolei zapobiega kształtowaniu się cen w oparciu o handel międzynarodowy
Big Mac Index – w jaki sposób się go oblicza?
W trakcie obliczeń Big Mac Index stosuje się tak zwane prawo jednej ceny. Opiera się ono na założeniu, że dane dobro w każdym z krajów kosztuje tyle samo. Różnice dotyczą natomiast odmiennych wartości przypisywanych konkretnym walutom. Dlatego Big Mac Index porównuje ceny tego samego produktu między poszczególnymi krajami, gdzie obowiązują różne waluty. Warto w tym miejscu wyjaśnić, iż w rzeczywistości jednak nie jest to prawda. Różnice pomiędzy cenami tego samego dobra w innych krajach wynikają na przykład z nierównomiernym zapotrzebowaniem na konkretny produkt na całym świecie. Można powiedzieć, że cena dobra zależy w danym kraju od funkcji, jaką w nim pełni. Prawo jednej ceny w największym stopniu spełnione jest dla złota. Parytet siły nabywczej nie jest na ogół obliczany przy użyciu ceny jedynie jednego dobra. Big Mac Index jest więc wyjątkiem od tej reguły, przez co często jest traktowany nieformalnie oraz umownie. Przeliczanie z walut lokalnych odbywa się po bieżącym kursie, dlatego różnica cen wskazuje, o ile kurs danej waluty wobec dolara amerykańskiego (lub którejś z czterech innych wspomnianych wcześniej walut, jednak zdecydowanie najczęściej stosuje się tutaj USD) odbiega od tego oszacowanego za pomocą metody ceny jednego dobra. Na przykład jeżeli w danym kraju hamburger jest droższy niż w Stanach Zjednoczonych, to jego waluta jest przewartościowana. Z kolei, gdy jest tańszy, waluta jest niedowartościowana. Bardziej zaawansowany jest skorygowany Big Mac Index. Tworzy on “linię najlepszego dopasowania” między cenami Big Maca i PKB na osobę dla danego kraju oraz USA. Różnica pomiędzy ceną wyznaczoną dla każdego kraju, biorąc pod uwagę jego dochody na osobę, a jego rzeczywistą cenę daje pogląd o ile waluta jest przeceniona lub niedowartościowana wobec dolara.Big Mac Index na świecie
Aktualnie najdroższym krajem świata biorąc pod uwagę czysty Big Mac Index jest Szwajcaria. Według tego wskaźnika, wartość franka szwajcarskiego jest przewartościowana o 28,8% względem dolara amerykańskiego. Na drugim biegunie znajduje się Liban, którego waluta jest niedowartościowana o 68,7%. Z kolei biorąc pod uwagę skorygowany Big Mac Index, najdrożej wypada Urugwaj. Po uwzględnieniu PKB na osobę, na podstawie tego wskaźnika urugwajskie peso jest przewartościowane w stosunku do dolara aż o 32,7%. Na drugim końcu stawki znajduje się Rosja – rubel jest niedowartościowany o 47,3%.Jak w Big Mac Index wypada Polska?
Biorąc pod uwagę czysty indeks, polski złoty jest obecnie niedowartościowany wobec dolara amerykańskiego aż o 37,9%. Znacznie lepiej ten wynik wypada w indeksie skorygowanym – tam niedowartościowanie wynosi tylko 2,3%.Analiza techniczna kryptowalut – najpopularniejsze wskaźniki dla krypto
Każdy, kto specjalizuje się w analizie technicznej, z pewnością korzystał z wielu wskaźników i doskonale wie, iż nie są one uniwersalne. Wszelkiego rodzaju oscylatory i indykatory sprawdzają się na odmiennych aktywach i różnych interwałach czasowych. Warto więc testować wiele strategii i z czasem zauważyć które wypadają skutecznie w naszym handlu. Nie inaczej jest w przypadku rynku kryptowalut. Jak wszyscy wiemy jest to dość specyficzny instrument finansowy, notowany 24 godziny na dobę 7 dni w tygodniu potrafiący odznaczać się wprost ekstremalną zmiennością. Nietrudno więc się domyślić, że niektóre wskaźniki sprawdzają się na nich znacznie lepiej niż pozostałe. Dowiedz się, które wskaźniki dla kryptowalut najczęściej wykorzystują eksperci. Na początek bardzo popularny:RSI
Wskaźnik RSI to jedno z najbardziej podstawowych narzędzi w analizie technicznej niemal każdego instrumentu. Co więc kryje się za tą nazwą i jak go używać? RSI to skrót od Relative Strength Index – Indeksu Siły Względnej. Porównuje on ruchy wzrostowe i spadkowe cen zamknięcia w danym okresie czasu. Wzór na obliczenie RSI wygląda następująco: 100 – 100 / (1 + a / b), gdzie:- “a” = średnia wartość wzrostu cen
- “b” = średnia wartość spadku cen
Wykładnicza średnia krocząca EMA
Wykładnicza średnia krocząca to także niezwykle popularne i powszechnie stosowane narzędzie analizy technicznej. Jest to średnia ważona, jej wagi zmieniają się wykładniczo. Oblicza się ją na podstawie formuły, która wyższą wagę przyznaje aktualnym okresom, a mniejszą odległym. Każdy okres ma inną wagę. Przykładowo, przy średniej EMA z 5 okresów, to cena oddalona od 5 okresów od aktualnej będzie najmniej istotna, a ostatnia najbardziej. Dzięki temu EMA przebiega bliżej ceny niż prosta średnia krocząca SMA oraz lepiej reaguje na silne ruchy na wykresie – najnowsze zmiany mają na nią większy wpływ. Z jakich średnich najczęściej korzystają inwestorzy specjalizujący się w rynku kryptowalut? 50-okresowej EMA 50 do szybszego zauważania i wykorzystywania zmian zachodzących na kursie oraz 200-okresowej EMA 200 do obserwacji siły trendu w szerszym ujęciu czasowym. Kolejnym bardzo istotnym i przydatnym oscylatorem jest:MACD
Wskaźnik MACD posiada szerokie grono miłośników niemal na każdych aktywach, nie jest jednak tajemnicą, że najlepiej sprawdza się właśnie na tych mniej konwencjonalnych rynkach niż Forex czy indeksy giełdowe. Jak on działa? Generuje sygnały na podstawie dwóch średnich wykładniczych (EMA). Linia MACD jest obliczane poprzez odjęcie 12-okresowej średniej EMA od 26-okresowej EMA. Nakładając oscylator na okno wykresu otrzymamy histogram poruszający się wokół poziomu zero, z przecinającymi się nawzajem histogramem MACD oraz linią Signal. Linia Signal to 9-okresowa średnia EMA wyznaczana z linii MACD. Wskaźnik MACD idealnie nadaje się do analizy dynamiki cen, wejść zgodnych z trendem i pozostawania w nim do czasu wygaśnięcia momentum. Co ważne, zwykle doskonale współpracuje on w połączeniu RSI, ponieważ oba oscylatory mają dokładnie to samo zadanie, lecz wykonują je poprzez różne dane wejściowe, dzięki czemu razem oferują pełniejszy i bardziej dopracowany techniczny ogląd rynku i nie inaczej to wygląda w przypadku kryptowalut. Następny wskaźnik także cieszy się dużą popularnością na wielu odmiennych rynkach i często bywa częścią różnych strategii. Nosi on nazwę:Oscylator stochastyczny
Oscylator stochastyczny został stworzony w połowie ubiegłego wieku i do dziś stosuje się go w niezmienionej formie. Na czym konkretnie jego działanie polega? Jest on wskaźnikiem momentum i służy do porównywania aktualnej ceny zamknięcia do cen zamknięcia w danym okresie czasu. Składa się on z dwóch linii:- %K w kolorze niebieskim
- %D w kolorze czerwonym
- Liczba okresów linii %K: 22
- Liczba okresów linii %D: 9
- Spowolnienie: 9
Wstęgi Bollingera
Wstęgi Bollingera to nieskomplikowany w obsłudze wskaźnik wysyłający stosunkowo jasne dla tradera sygnały. Są one bardzo przydatne na niskich interwałach czasowych, ponieważ pomagają wybrać odpowiedni moment na otwarcie i zamknięcie pozycji. Składają się one z trzech linii:- SMA, czyli prosta średnia krocząca stanowiąca środkowe pasmo
- Górna banda
- Dolna banda
RSI (Relative Strength Index) a CCI (Commodity Channel Index)
Wskaźniki RSI oraz CCI należą do jednych z najczęścięj używanych przez traderów. Jednym z najpopularniejszych podejść do analizy rynków, zwłaszcza tak zmiennych jak rynek Forex i rynek kontraktów terminowych, jest analiza techniczna. To zrozumiałe, ponieważ większość inwestorów indywidualnych skupiających swoją działalność wokół tych rynków, to krótkoterminowi spekulanci.
Podczas, gdy analiza fundamentalna pokazuje czego możemy się spodziewać w długim lub w najlepszym razie średnim horyzoncie czasowym, analiza techniczna pozwala sprecyzować obecnie panującą sytuację na rynku z przybliżeniem akcji cenowej nawet do okresów 1 minutowych.
Dzięki fraktalnej naturze rynków (tzn. że wzorce ruchu cen w skali mikro można odnieść bezpośrednio do skali makro, zwiększając jedynie przedział czasowy) analiza techniczna ma swoje zastosowanie praktycznie dla każdego horyzontu czasowego i każdego jakkolwiek płynnego instrumentu.
Najpopularniejszymi indykatorami (wskaźnikami) używanymi przez analityków technicznych są oczywiście linie wyznaczające trendy oraz wsparcia i opory. Do kolejnej grupy należą średnie kroczące i oparte na nich oscylatory np. MACD. Do ostatniej zaś wskaźniki służące do pomiaru dywergencji rynkowej, czyli różnicy pomiędzy współczynnikami zazwyczaj dodatnio skorelowanymi, które z różnych przyczyn nagle zaczynają się „rozjeżdżać”.
Do tej ostatniej grupy należą omawiane w niniejszym artykule Relative Strength Index czyli wskaźnik siły względnej, skrótowo zwane RSI oraz Commodity Channel Index czyli wskaźnik kanału towaru, skrótowo zwane CCI. Ponieważ praktyka przyjmuje, że mówiąc o tych wskaźnikach stosuje się terminologię angielską, także w tym artykule będziemy jej używali.
RSI – co to jest Relative Strength Index?
Co to jest wskaźnik RSI? Wskaźnik siły względnej RSI (Relative Strenght Index) został stworzony przez J. Welles’a Wilder’a. Jest to oscylator momentum rynkowego, który mierzy prędkość i wielkość zmiany ruchów ceny. Wartość RSI oscyluje pomiędzy 0 a 100.
Tradycyjnie Relative Strength Index (RSI) uważa się za wykupiony kiedy osiąga poziom większy niż 70, a wyprzedany gdy jego wartość spada poniżej 30.
Wskaźnik RSI (z ang. RSI indicator) może generować sygnały wskazując, że zaistniała dywergencja Forex lub załamujący się swing. Wskaznik RSI może być także użyty do identyfikacji trendów.
Wskaźnik RSI Interpretacja
RSI wskaźnik swoje tradycyjne wartości opiera na wskazaniach 30/70. Mogę one jednak być dostosowywane w zależności od rynku. Przykładowo jeśli wskaźnik Relative Strength Index pokazuje dużą częstotliwość w przekraczaniu poziomu 70, warto przesunąć go wyżej na 80.
Warto jednak wspomnieć, że podczas silnych trendów wskaźnik siły względnej RSI może pozostawać wyprzedany lub wykupiony przez dłuższy okres czasu.
Wskaźnik względnej siły RSI (Relative Strength Index) może także tworzyć formacje, które nie będą widoczne na wykresie cenowym, do którego jest dołączony. Przykładowo podwójne dna, podwójne szczyty i linie trendu. Analiza techniczna RSI wskaże Ci także istotne poziomy wsparć i oporów na wykresie wskaźnika.
Jeżeli wykres cenowy, do którego dołączony jest wskaźnik siły względnej, zacznie ustanawiać nowe szczyty lub dołki, co nie będzie potwierdzone wykresem, ta dywergencja może wskazywać odwrócenie ceny.
Jak obliczyć wartość Relative Strength Index (RSI)
Wartość Relative Strength Index (RSI) oblicza się według bardzo prostego wzoru:
RSI = 100 – [100 / (1 + średnia zmiana ruchu ceny w górę / średnia zmiana ruchu ceny w dół)]
CCI – czym jest Commodity Channel Index?
Wskaźnik CCI (Commodity Channel Index) mierzy poziom obecnej ceny w relacji do średniego poziomu ceny w danymn okresie czasu. CCI indicator przyjmuje stosunkowo wysokie wartości kiedy ceny są wysoko ponad średnią wartość. Commodity Channel Index (CCI) przyjmuje niskie wartości wtedy gdy cena pozostaje nisko poniżej średniej wartości.
Wskaźnik CCI przy użyciu powyższej metody może służyć identyfikacji wykupiony i wyprzedanych poziomów cenowych.
Wskaźnik CCI Interpretacja
Kiedy wskaźnik CCI (Commodity Channel Index) przekracza wartość +100, jest to rozpoczęcie nowego, silnego trendu wzrostowego, dające sygnał do kupna. W celu potwierdzenia sygnału Commodity Channel Index CCI, dobrze jest użyć wskaźników trendu lub innych metod analizy technicznej.
Kiedy Commodity Channel Index przekracza wartość -100, jest to rozpoczęcie nowego, silnego trendu spadkowego, dające sygnał do sprzedaży. W celu potwierdzenia sygnału, dobrze jest użyć wskaźników trendu lub innych metod analizy technicznej.
Poszukiwanie wykupionych lub wyprzedanych poziomów cenowych należy rozpocząć po przekroczeniu przez Commodity Channel Index (CCI) poziomów odpowiednio +100 i -100. Na rynkach o wyższej wolatylności miary te należy przesunąć na poziomy +200 i -200.
Uwaga: Oscylator CCI jest nieograniczony, co oznacza, że nie ma tu górnych i dolnych limitów. Sprawia to, że identyfikacja wyprzedanych i wykupionych poziomów jest subiektywna. Mimo, że oscylator CCI pozostaje wykupiny, trend może być kontynuowany w górę, analogicznie w przypadku trendu spadkowego. Z tego względu należy potwierdzać wskazania CCI innymi indykatorami lub analizą Price Action.
Jak obliczyć wartość Commodity Channel Index (CCI)
Commodity Channel Index jest obliczany poprzez określenie różnicy pomiędzy ceną waloru a średnią cen tego waloru w zadanym okresie czasu. Różnica ta jest porównywana do średniej różnicy w zadanym okresie czasu. Porównanie różnic pozwala na zmienność towarów. Rezultat mnożony jest przez stałą w celu upewnienia się, że większość wyników zmieści się w standardowym przedziale +/- 100.
CCI = (AveP – SMA od AveP) / (0.015 * średnie odchylenie)
We wzorze:
AveP = średnia cena = (High + Low + Close) / 3
Stała 0.015 upewnia, że 70-80% wyników CCI zmieści się w standardowym przedziale +100 do -100.
SMA – prosta średnia krocząca
Czym różni się RSI od CCI?
Czym na rynku walutowym różni się wskaźnik CCI Forex od Forex RSI? Wskaznik CCI mierzy odległość ceny od średniej w danym okresie czasu, podczas gdy wskaźniki RSI mierzą prędkość i wielkość ruchów ceny.
Oscylator CCI podobnie jak wskaźnik siły względnej RSI może być używany do wykrywania dywergencji na rynku, jednak ze względu na brak ograniczenia w swojej skali, sprawdzi się także jako narzędzie do identyfikacji punktów zwrotnych rynku. Wystarczy wyznaczyć strefy skrajne dla danego instrumentu, a CCI indicator wskaże potencjalny moment dla kreacji dołka (osiągając minima) lub szczytu (osiągając maxima).
Ciekawym zastosowaniem, w którym spore znaczenie ma CCI jest przecięcie poziomu 0. Strategia zakłada otwarcie pozycji długiej, gdy wskaźnik przebija poziom zerowy od dołu i pozycji krótkiej, gdy zachowuje się antagonicznie. System ten zakłada ciągłe pozostawanie w pozycji i jedynie jej odwracanie, gdy poziom 0 znów zostanie przekroczony.
CCI interpretacja w tym wypadku bazuje na założeniu, że istotne jest podążanie za silnym trendem i właśnie najdłuższe trendy strategia ta wyłapuje. W tym względzie działanie CCI indicator jest całkowicie odmienne od Relative Strength Index, który jest raczej wskaźnikiem służącym do zagrań counter-trend.
Chociaż mowa tu o głównych różnicach między wskaźnikami, warto zauważyć, że oba są tzw. wskaźnikami trendowymi, a ich zdecydowaną słabością są trendy boczne, w których absolutnie się nie sprawdzają.
CCI i RSI a dywergencja Forex
Dywergencja RSI i dywergencja CCI oznacza dokładnie to samo zjawisko, ale w dwóch różnych wydaniach.
Dywergencja oznacza rozbieżność, mówiąc dywergencja Forex w kontekście wskaźnika RSI mamy na myśli przykładową sytuację, w której wskaźnik RSI pokazuje odejście od górnej granicy skali, zaś cena wciąż pnie się ku górze.
Podobnie jest w przypadku Commodity Channel Index. Dywergencja Forex to pokrótce sytuacja, w której notowania ceny i wskaźniki standardowo za nią podążające zaczynają być rozbieżne.
Jeśli dywergencja Relative Strength Index ma miejsce w strefie wykupienia, jest to znak, że powinniśmy szukać sygnału do wejścia w pozycję krótką. Z drugiej strony kiedy cena tworzy nowe dołki, nie mające swojego odzwierciedlenia we wskazaniach RSI indykatora, powinniśmy rozpocząć poszukiwanie sygnału do zajęcia pozycji długiej.
Jeśli z kolei przejrzymy notowania i weźmiemy pod uwagę, jak kształtuje się dywergencja Commodity Channel Index, dotyczyć ona będzie kolejnych szczytów CCI i ceny.
Jeśli cena będzie tworzyć nowe szczyty, ale wskaźnik CCI nie będzie za nimi podążał, będzie to okazja do poszukiwania sygnałów do sprzedaży. Z drugiej strony jeśli zdarzy się, że kurs będzie wyznaczał nowe dołki, ale wskaznik CCI nie będzie za nimi podążał, należy poszukiwać sygnału do zajęcia pozycji długiej.
Który wskaźnik jest lepszy na Forex – RSI czy CCI?
Możemy zadać sobie pytanie, który wskaźnik jest lepszy? Tak naprawdę jednak nie otrzymamy na to pytanie jednoznacznej odpowiedzi.
Mimo, że na różnych portalach analitycznych znacznie częściej spotkamy się z RSI, analiza techniczna nie faworyzuje żadnego z tych wskaźników.
Różnią się one przede wszystkim zastosowaniem. Analiza techniczna RSI i dywergencja RSI służą raczej poszukiwaniu sygnałów do zagrań przeciw trendowi, tymczasem CCI Forex służy raczej do monitorowania długotrwałych trendów, a dywergencja CCI do identyfikowania słabnącej siły rynku oraz ewentualnych korekt.
Już same, najczęściej spotykane, domyślne ustawienia obu tych wskaźników, a więc RSI(14) oraz CCI(200) wskazują na ich różnorodny charakter, jeśli mowa o ramach czasowych.
Możemy więc śmiało pokusić się o stwierdzenie, że nie byłoby błędną strategią stosowanie obu tych oscylatorów, ale z różnym przeznaczeniem. Oscylator RSI miałby zastosowanie do krótkoterminowych zagrań counter-trend i wyłapywania korekt, zaś oscylator CCI do badania, czy trend dla pozycji zajętych z uwzględnieniem długiego horyzontu czasowego nie słabnie i czy nadal warto utrzymywać zaangażowanie w danym instrumencie.
CCI czy RSI – który wskaźnik dla początkującego tradera
Jak już stwierdziliśmy wyżej, zarówno CCI jak i RSI służa do czegoś innego. Jednak, jaki wskaźnik jest łatwiejszy w zrozumieniu i zastosowaniu? Tak naprawde poszukiwanie dywergencji dla jednego i drugiego opiera się na zbliżonych zasadach.
Jeśli jednak weźmiemy pod uwagę popularność obu wskaźników i popularyzację pewnych zagrań, tudzież znaczeń określonych setupów jak np. negatywna dywergencja RSI, początkujący trader szybciej nauczy się stosować RSI.
Początkujących inwestorów charakteryzuje zazwyczaj brak cierpliwości, tudzież w tym wypadku również lepiej sprawdzi się RSI stosowany głównie do szybkich i agresywnych zagrań.
Commodity Channel Index (wskaźnik CCI Forex) będzie miał lepsze zastosowanie także dla nieco mniej popularnych, ale silniej trendujących instrumentów, głównie na rynkach towarowych. To wskazanie także faworyzuje wskaźnik RSI w oczach początkującego inwestora na Forex. Nowi na rynku gracze, jako pierwsze instrumenty do handlu najczęściej wybierają główne pary walutowe.
Podsumowując – jeśli chodzi o początkujących inwestorów wskaźnik RSI pokazuje swoją dominację, zarówno pod względem szybszych i łatwiejszych w codziennym tradingu zastosowań, jak i pod względem ilości informacji oraz strategii zbudowanych w oparciu o oscylator RSI, dostępnych w zasadzie od ręki.
Przy jakiej wartości wskaźnika RSI nie należy sprzedawać akcji? (ciekawostka)
Ciekawostką i ważną informacją dla zaawansowanych jak i przede wszystkim początkujących graczy na giełdzie jest odpowiedź na pytanie: przy jakiej wartości wskaźnika RSI nie należy sprzedawać akcji?
Wiedząc już, co to jest RSI Forex, znajdziemy dużo podstawowych informacji jak i kilka zastosowań dla rynków kontraktów terminowych jak i Forex.
Jeśli jednak chodzi o giełdę i inwestowanie w średnim terminie, dla ustawień RSI 14 nie należy kupować akcji przy przekroczeniu przez wskaźnik poziomu = 70. Należy wówczas uznać, że rynek jest już wykupiony i cierpliwie czekać na korektę, dodatkowo wspomagając się wskaźnikiem CCI. Dywergencja CCI i jednoczesna negatywna dywergencja RSI dadzą bardzo wyraźny sygnał do zajęcia pozycji counter trend i bardzo prawdopodobnego odwrócenia całego trendu.
Przebicie od dołu poziomu 30 będzie sygnałem, aby nie sprzedawać akcji a wręcz rozważyć doważenie portfela.
Aroon Indicator – wskaźnik analizy technicznej
Z setek dostępnych wskaźników i oscylatorów analizy technicznej dziś padło na dość niszowy, mniej znany i niedostępny na platformie MetaTrader (chciałoby się rzec, że właśnie dlatego niszowy) Aroon Indicator, czyli wskaźnik Aroon.
Wskaźnik ten został stworzony przez Tushara Chande, amerykańskiego wynalazcę, naukowca, autora i tradera posiadającego doktorat z inżynierii oraz dziewięć zarejestrowanych w Stanach Zjednoczonych patentów.
Chande jest także dyrektorem chicagowskiego Tuscarora Capital Management i doświadczonym traderem z rynku terminowego. Jedną z jego najbardziej znanych pozycji jest współtworzona z Stanleyem Kroll’em książka „The New Technical Trader”, a także dotycząca analizy technicznej „Beyond Technical Analysis”.
Chande jest także autorem artykułów w Stocks and Commodities Magazine oraz w innych czasopismach dotyczących analizy technicznej. Stworzył także pakiet oprogramowania do zarządzania handlem i jest szanowany za swoje doświadczenie w projektowaniu innowacyjnych systemów transakcyjnych.
Budowa i działanie wskaźnika Aroon Indicator
Wskaźnik analizy technicznej Aroon Indicator wskazuje inwestorom, czy analizowany instrument znajduje się aktualnie w trendzie, a jeśli tak to jak silny jest ten trend. Wskaźnik składa się z dwóch linii określonych jako Aroon Up – linia wzrostowa oraz Aroon Down – linia spadkowa.
Aby móc obliczyć, jaka jest aktualna wartość linii Aroon Up konieczne jest określenie, ile okresów (jak długi jest jeden okres zależy od interwału jaki jest analizowany) minęło od momentu, kiedy instrument w analizowanym okresie czasu osiągnął swoje maksimum.
Z kolei do określenia wartości Aroon Down konieczne jest analogiczne określenie, ile czasu minęło od momentu, kiedy instrument w analizowanym okresie czasu osiągnął swoje minimum. Zasada jest więc prosta i tak samo proste jest odczytywanie wskazań.
Analityk Techniczny radzi:Aroon Indicator, podobnie jak 50 innych wskaźników analizy technicznej znajdziesz na popularnej platformie transakcyjnej brokera. Zarejestruj bezpłatne demo platformy i przekonaj się sam, który z dostępnych wskaźników będzie dla Ciebie najlepszy. Rachunek demo znajdziesz tutaj.
Wykorzystanie wskaźnika Aroon Indicator
W przypadku gdy linia Aroon Up znajduje się powyżej poziomu 50%, czyli powyżej poziomu równowagi, Aroon Indicator wskazuje na tendencję wzrostową panującą na analizowanym rynku, czy instrumencie finansowym. Jeżeli wartość linii Aroon Up maleje, oznacza to, że trend wzrostowy słabnie. W przypadku, gdy Aroon Up osiągnie poziom zera możemy mówić o zakończeniu trendu wzrostowego.
Analogicznie sprawa wygląda w kwestii trendu spadkowego. W przypadku gdy linia Aroon Down znajduje się powyżej poziomu 50%, czyli powyżej poziomu równowagi, Aroon Oscillator wskazuje na tendencję spadkową panującą na analizowanym rynku czy instrumencie finansowym. Jeżeli wartość linii Aroon Down maleje, oznacza to, że trend spadkowy słabnie. W przypadku, gdy Aroon Up osiągnie poziom zera możemy mówić o zakończeniu trendu spadkowego.
Wniosek jest prosty – im dalej Aroon Up od zera tym silniejszy trend wzrostowy, a im dalej od zera Aroon Down tym silniejszy trend spadkowy.
Teraz przeanalizujemy to na przykładzie. Załóżmy, że pod uwagę bierzemy okres ostatnich 30 dni, szczyt tego okresu został osiągnięty 15 dni temu, a minimum w tym okresie obserwowaliśmy 10 dni temu.
W takim przypadku wartość linii Aroon Up osiągnie (30-15)/30 = 50%, z kolei wartość linii Aroon Down kształtować się będzie na poziomie (30-10)/30 = 67%.
Dlaczego jest to wartość procentowa? Tak naprawdę nie musi, ale może, bowiem wartości wskaźnika Aroon – zarówno Aroon Up jak i Aroon Down poruszają się, podobnie jak choćby Relative Strength Index (RSI) w przedziale od 0 do 100.
Możemy także obliczyć wartość wskaźnika Aroon, którego nie widać w standardowym wskaźniku Aroon (możemy pobrać go z Internetu na platformę MetaTrader 4).
Aby obliczyć jego wartość trzeba odjąć wartość Aroon Down od Aroon Up. Z racji, że obie linie przyjmują wartości od 0 do 100, Aroon może przyjąć wartość od -100 do 100. Wartość Aroon powyżej 0 stanowi o trendzie wzrostowym, a poniżej o trendzie spadkowym. Im dalej od zera tym silniejszy trend.
Przydatne wzory:
Aroon Up = (OKR – OH) / OKR Aroon Down = (OKR – OL) / OKR Aroon = Aroon Up – Aroon Down We wzorach: OKR – ilość okresów, dla których obliczamy wartość wskaźnika, OH – ilość okresów jaka minęła od uformowania maksimum w badanym okresie, OL – ilość okresów jaka minęła od uformowania minimum w badanym okresie.Plusy:
- Łatwość wykorzystania
- Możliwość dołączenia wskaźnika do szerszej strategii
- Możliwość określania siły trendu
- Możliwość określania kierunku trendu
Minusy:
- Stosunkowo duża ilość mylnych sygnałów
- Wolniejsze sygnały w porównaniu do np. MACD
Nasza ocena: 4/10
Wskaźnik Heiken Ashi
Na początku lat 90. ubiegłego stulecia na amerykańskie i europejskie rynki dotarły japońskie metody analizowania wykresów. Wypracowywane przez Japończyków przez ponad 200 lat sposoby, które wykorzystywano przy okazji handlu ryżem, przyjęły się na zachodzie błyskawicznie, kiedy tylko wprowadzono je do użycia. Są takie jak niemal wszystko co tworzą Japończycy – proste, jasne, skuteczne, pragmatyczne i niezawodne. A co dokładnie przybyło z Japonii na nasze wykresy? Świece japońskie, kagi, renko, Ichimoku, przełamanie trzech linii i kilka innych bardziej „undergroundowych” narzędzi AT. Największą popularnością bez wątpienia cieszą się świece japońskie, bez których nie wyobrażamy sobie współczesnego handlu. Kto dziś używa wykresów liniowych czy słupkowych? Te pierwsze są odarte ze wszystkich potrzebnych informacji, a te drugie są wybitnie nieczytelne. Wykres świecowy daje nam wszystkie informacje, których potrzebujemy do analizy i dodatkowo jest bardzo czytelny – tego właśnie oczekujemy od wykresów – nie sztuka zasypać je dziesiątkami wskaźników, oscylatorów, średnich, kolejnymi wsparciami i oporami – im więcej narzucimy ich na wykres, tym szybciej zapomnimy co chcieliśmy w ten sposób uzyskać.
Korzystanie z japońskich technik analizy wykresów pomaga zauważać nam to co najistotniejsze. Kwintesencją takiego podejścia do analizy technicznej jest wskaźnik Heiken Ashi – dużo mniej znane narzędzie AT w porównaniu do Ichimoku, aczkolwiek używane przez dość dużą grupę inwestorów. Metoda Heiken Ashi jest pewnego rodzaju modyfikacją świec japońskich. Nie jest to wskaźnik analizy technicznej w szerokim rozumieniu. Jest to modyfikacja sposobu przedstawiania ceny. O tym jednak za chwilę. To, co osiągamy korzystając z Heiken Ashi to dużo wyraźniejsze przedstawienie panujących trendów oraz konsolidacji, co jest możliwe dzięki wyeliminowaniu szumów znajdujących się na wykresie cenowym. Wykresy przedstawione w technice Heiken Ashi wydają się być bardziej wygładzone w porównaniu do wykresów przedstawionych za pomocą zwykłych świec japońskich. Znikają nieistotne cienie, znikają także luki cenowe, a plątanina świec białych i czarnych jest dużo mniej widoczna – na wykresie pozostaje wyłącznie to, co konieczne.
Budowa wskaźnika Heiken Ashi
Pisząc o budowie wskaźnika Heiken Ashi trzeba przed wszystkim przedstawić sposób obliczania jego wartości. Aby móc wyliczyć „na kalkulatorze” aktualne wartości wskaźnika potrzebujemy skorzystać z czterech następujących wzorów. Dlaczego czterech? Ponieważ każda świeca to cztery ceny – open, high, low, close (OHLC).
Wzór nr 1 to wzór na obliczenie ceny close:haC(t) = (O(t) + H(t) + L(t) + C(t)) / 4
Wzór nr 2 to wzór na obliczenie ceny open:haO(t) = (haC(t-1) + haC(t-1)) / 2
Wzór nr 3 to wzór na obliczenie ceny high:haH(t) = max(H(t), haO(t), haC(t))
Wzór nr 4 to wzór na obliczenie ceny low:haL(t) = min(L(t), haO(t), haC(t))
We wzorach: haC to cena zamknięcia aktualnej świecy Heiken Ashi, haO to cena otwarcia aktualnej świecy Heiken Ashi, haH to cena maksymalna aktualnej świecy Heiken Ashi, haL to cena minimalna aktualnej świecy Heiken Ashi, haC(t-1) to cena zamknięcia poprzedniej świecy Heiken Ashi, haO(t-1) to cena zamknięcia poprzedniej świecy Heiken Ashi, C(t) to cena zamknięcia aktualnej „zwykłej” świecy, O(t) to cena otwarcia aktualnej „zwykłej” świecy, H(t) to cena maksymalna aktualnej „zwykłej” świecy, L(t) to cena minimalna aktualnej „zwykłej” świecy.Na wykresie świece Heiken Ashi wyglądają identycznie jak zwykłe świece japońskie, jednak wykres przedstawiony za ich pomocą nieco się różni. Jest on nieco wygładzony, tak jak to wspomniane zostało już wcześniej. Wykres Heiken Ashi usuwa luki cenowe oraz obcina większość cieni dolnych ze świec wzrostowych oraz większość cieni górnych ze świec spadkowych. Te oraz inne różnice występujące pomiędzy wykresami wykonanymi za pomocą zwykłych świec japońskich i świec tworzonych metodą Heiken Ashi pokazują poniższe grafiki, gdzie pierwsza grafika to zwykły wykres, a druga to wykres Heiken Ashi:
Analityk Techniczny radzi:Właśnie poznałeś teorię Heiken Ashi. Teraz czas, aby sprawdzić działanie wskaźnika w praktyce. Najlepiej zrób to na rachunku demo, gdzie środki są wirtualne i nie ryzykujesz swoich pieniędzy. Rachunek otworzysz tutaj.
Wykorzystanie wskaźnika Heiken Ashi
Podstawową zaletą wskaźnika Heiken Ashi jest to, co jest także podstawową zaletą zwykłych wykresów świecowych – można go wykorzystywać na wszystkich interwałach czasowych – od minutowego do miesięcznego i na wszystkich instrumentach i rynkach – [golssary]Forex[/glossary], indeksy, akcje, instrumenty pochodne, towary.
Jak odczytywać świece Heiken Ashi? Istnieje kilka podstawowych zasad, które Ci w tym pomogą. Przede wszystkim – im dłuższe korpusy świec tym silniejszy trend, a więc jeśli zobaczysz, że świece na wykresie są coraz krótsze, jest to dla Ciebie sygnał, że niedługo trend może się zatrzymać lub zawrócić. Najsilniejszy trend wzrostowy to duże wzrostowe korpusy (w przypadku powższego wykresu zielone korpusy) bez dolnego cienia, a najsilniejszy trend spadkowy to duże spadkowe korpusy (w przypadku powyższego wykresu czerwone korpusy) bez górnego cienia. Małe korpusy wraz z dużymi cieniami są z kolei sygnałem rychłego odwrócenia trendu – sytuacja taka wygląda podobnie do okresu konsolidacji na wykresie.
Istnieje wiele wskaźników, których wartości opierają się na wykresach Heiken Ashi. Jednym z najbardziej podstawowych z nich jest oscylator DiffCo, czyli narzędzie które oblicza różnicę ceny zamknięcia i otwarcia świecy stworzonej w technice Heiken Ashi. Często dodawana jest do niego prosta średnia krocząca obliczana na podstawie wartości wskaźnika. Użycie takiego zestawu przypomina handel w oparciu o najpopularniejsze wskaźniki analizy technicznej jak Moving Average Convergence Divergence czy Relative Strength Index – poszukiwanie poziomów wykupienia i wyprzedania itp.
Japońskie metody analizowania wykresów są nieodłączną częścią codziennego handlu inwestorów poruszających się po wszystkich rodzajach rynków finansowych. Trudno się temu dziwić. Świece japońskie, czy też słynne Ichimoku to rozwiązania bardzo czytelne i bardzo praktyczne. Heiken Ashi to ciekawa modyfikacja świec japońskich, która nieco upraszcza to co dzieje się na rynkach. Nie pokazuje wszystkiego, tak jak robią to świece japońskie, a pokazuje tylko to, co jest dla inwestora najważniejsze. Warto przekonać się na samemu jak wygląda handel w oparciu o Heiken Ashi – trzeba przyznać, że to całkiem ciekawe doświadczenie.
Mimo, że jest to modyfikacja metody świec japońskich, która nie generuje bezpośrednich sygnałów transakcyjnych, pamiętaj o tym, aby przed zastosowaniem jej na rachunku rzeczywistym sprawdzić jej działanie na rachunku demonstracyjnym. Wykorzystanie niesprawdzonych narzędzi analizy technicznej w rzeczywistym handlu może prowadzić do istotnych strat.
Na koniec drobna rada – na platformie MetaTrader włączenie wskaźnika Heiken Ashi spowoduje nałożenie go na obecny wykres, co prowadzi do tego, że jest on kompletnie nieczytelny. Aby się z tym uporać wejdź w ustawienia wykresu i zmień kolory świec na kolor biały – w ten sposób zwykłe świece japońskie znikną z wykresu.
Plusy
- Uproszczenie wyglądu wykresu
- Łatwość wykorzystania
- Możliwość wykorzystania ze specjalnymi wskaźnikami AT przeznaczonymi dla Heiken Ashi
Minusy
- Brak bezpośrednich sygnałów transakcyjnych
- Brak możliwości wykorzystania bez udziału innych narzędzi
Nasza ocena: 7/10
Wskaźniki Analizy Technicznej
Wybór odpowiednich wskaźników analizy technicznej to, obok nauki wyznaczania lokalnych wsparć i oporów i znajomości świec japońskich, największe wyzwanie stojące przed początkującymi traderami technicznymi. Niestety nie ma jednego, złotego przepisu na to, z jakich wskaźników analizy technicznej powinno się korzystać. Wszystko zależy od własnych upodobań, interwału czasowego, od tego czy wykres znajduje się w trendzie czy konsolidacji i wielu, wielu innych czynników. Najważniejszym jest aby działanie wskaźników i oscylatorów, z których korzystamy, było dla nas całkowicie zrozumiałe oraz żeby zawsze przetestować ich działanie pod kątem własnej strategii, zanim zaczniemy korzystać z nich w handlu na rachunku rzeczywistym.
Narzędzia analizy technicznej mogą wskazywać nam na panujące trendy, dawać sygnały transakcyjne, wyliczać zmienność rynkową. Dzięki nim nie tylko możemy zdecydować czy otworzyć krótką czy długą pozycję, ale także pomogą nam w wyznaczeniu odpowiedniego poziomu dla naszych zleceń stop loss i take profit. Do wyboru mamy setki, jeśli nie tysiące wskaźników forex i oscylatorów analizy technicznej. Warto jednak pamiętać, że najpopularniejsze z nich, nie są popularne przez przypadek. Im więcej osób korzysta z danego wskaźnika, tym większe prawdopodobieństwo jego odpowiedniego działania. Należy pamiętać, że najdokładniejsze wskazania narzędzia techniczne dają nam na dziennym interwale. To dlatego, że właśnie dla dziennego interwału wskaźniki i oscylatory były tworzone. Dopiero później zaczęto je dostosowywać do niższych interwałów. Dziś doszliśmy do momentu, w którym tworzy się oparte na wskaźnikach strategie scalpingowe dla jednominutowego interwału.
Najpopularniejsze wskaźniki AT
Średnia krocząca (Moving Average) jest to prawdopodobnie najpopularniejszy wskaźnik analizy technicznej wśród inwestorów na całym świecie. Wyróżniamy cztery rodzaje średnich kroczących – prostą (simple, SMA), wykładniczą (exponential, EMA), wygładzoną (smoothed) oraz liniowo ważoną (linear weighted). Każdą z tych średnich możemy używać na różnych interwałach czasowych, a liczone mogą być one dla różnych okresów i dla różnych cen – cen otwarcia, zamknięcia, najwyższej oraz najniższej. Z reguły nie korzysta się ze średnich kroczących dla mniej niż dziewięciu okresów oraz dla więcej niż 200 okresów. Średnie długoterminowe, czyli na przykład 200-okresowa, przydają się na wysokich interwałach. Na niskich interwałach korzysta się z reguły z 12 czy 26-okresowych średnich. Wielkość okresu warto dostosować do swojej strategii przy pomocy back testów, czyli automatycznych testów na danych historycznych. Back testy umożliwia wiele dostępnych za darmo platform transakcyjnych. Najczęściej używane ceny to z kolei ceny zamknięcia.
Czerwona – prosta, niebieska – wykładnicza, zielona – wygładzona, fioletowa – liniowo ważona
Kolejnym popularnym wskaźnikiem jest RSI (Relative Strength Index) – oscylator będący ważoną średnią ruchomą. Jego wartość jest obliczana na podstawie średniej wartości wzrostu cen zamknięcia z danego okresu oraz średniej wartości spadku cen zamknięcia z danego okresu. Domyślna liczba okresów, dla których obliczany jest RSI wynosi 14. Oscylator ten używany jest najczęściej w interwale dziennym.
Do grona popularnych wskaźników zalicza się również oscylator STS (Stochastic) obliczający stosunek zmiany ceny zamknięcia względem minimum do różnicy ceny minimalnej i maksymalnej. Wartości te są dodatkowo uśredniane za pomocą średniej ruchomej. Oscylator Stochastyczny występuje w trzech odmianach: szybkiej (Stochastic Fast), wolnej (Stochastic Slow) i pełnej (Stochastic Full). Wersja szybka najlepiej sprawdza się przy analizach krótkoterminowych. Druga wersja wymaga większego okresu i przydatna jest przede wszystkim przy prognozach długoterminowych. Pełna wersja STS jest zdecydowanie bardziej uniwersalna w porównaniu z dwiema pozostałymi odmianami, ponieważ bierze pod uwagę więcej parametrów. Stochastic składa się z: linii głównej %K oraz jej wygładzonej wersji %D.
Niebieska – linia główna %K, czerwona – linia wygładzona %D
Spore grono inwestorów wykorzystuje MACD (Moving Average Covergence Divergence), czyli wskaźnik oparty o trzy średnie kroczące, składający się z dwóch linii: MACD oraz linii sygnału. Linia MACD to różnica wartości pomiędzy średnią wykładniczą z 26 okresów oraz średnią wykładniczą z 12 okresów. Linia sygnału to prosta średnia krocząca z 9 okresów. Oczywiście są to okresy domyślne, najczęściej używane. Można je dostosować do własnej strategii.
Niebieska – linia MACD, czerwona – linia sygnału
Ostatnim omawianym dziś wskaźnikiem należącym do grona najpopularniejszych jest ADX (Average Directional Movement Index) – indeks ruchu kierunkowego. Mierzy on przede wszystkim siłę panującego trendu i choć daje on sygnały transakcyjne, lepiej jest używać go wraz z innym wskaźnikiem technicznym. ADX składa się z trzech linii: ADX, +DI oraz -DI.
Niebieska – ADX, zielona – +DI, czerwona – -DI
Analityk Techniczny radzi:Średnie ruchome, RSI czy MACD – który ze wskaźników działa najlepiej? A może ich połączenie przyniesie najlepsze rezultaty? Wszystkie wskaźniki dostępne są na platformie transakcyjnej brokera. Zarejestrujesz się tutaj.
Jak interpretować narzędzia Analizy Technicznej?
W omawianej powyżej średniej kroczącej, niezależnie od średniej, którą zastosujemy jej wskazania zawsze odczytujemy w taki sam sposób. Średnia krocząca pozwala nam na odczytywanie trendów – jeżeli cena znajduje się ponad średnią kroczącą wykres znajduje się w trendzie wzrostowym, jeżeli cena jest poniżej średniej kroczącej wykres znajduje się w trendzie spadkowym. Przecięcie średniej przez cenę od dołu stanowi sygnał kupna, a z góry sygnał sprzedaży. Średnie kroczące, szczególnie te najpopularniejsze – 9, 12, 20, 26, 50, 100, 200-okresowa mogą służyć jako poziomy wsparcia i oporów. Jeżeli używamy dwóch średnich dla różnych okresów, na przykład 20 i 50-okresową ich punkty przecięcia również stanowią sygnały transakcyjne. Przecięcie średniej 50-okresowej przez 20-okresową od dołu jest sygnałem kupna, a przecięcie od góry stanowi sygnał sprzedaży.
Interpretacja wskaźnika RSI jest wybitnie łatwa. Wskaźnik przyjmuje wartości od 0 do 100 i posiada dwa istotne poziomy: 30 oraz 70. Wartość RSI bliska 100 zwiększa możliwość odwrócenia trendu na spadkowy, wartość RSI bliska 0 zwiększa możliwość odwrócenia trendu na wzrostowy. Przecięcie poziomu 30 od dołu jest sygnałem kupna, a przecięcie poziomu 70 od góry jest sygnałem sprzedaży. Bardziej konserwatywni inwestorzy używają poziomów 20 i 80. Jest to jednak dużo rzadziej spotykane. Wskaźnik bardzo często jest wykorzystywany do generowania sygnałów transakcyjnych poprzez dywergencję pomiędzy wskaźnikiem, a wykresem danego instrumentu.
W przypadku wszystkich trzech odmian STS występują trzy takie same interpretacje. Pierwsza z nich jest identyczna jak w przypadku RSI z użyciem poziomów 20 i 80. Przecięcie przez linię główną poziomu 20 od dołu daje sygnał kupna, a przecięcie przez linię główną poziomu 80 od góry daje sygnał sprzedaży. Druga interpretacja opiera się na przecięciu linii. Sygnał kupna pojawia się kiedy niemalejąca linia wygładzona zostanie przecięta od dołu przez linię główną. Sygnał sprzedaży otrzymujemy gdy nierosnąca linia wygładzona zostanie przecięta od góry przez linię główną. Najbardziej wiarygodne sygnały otrzymujemy gdy sygnał kupna pojawi się poniżej poziomu 20, a sygnał sprzedaży powyżej poziomu 80. Trzecia interpretacja związana jest z dywergencjami. Trend spadkowy na wykresie cenowym przy trendzie wzrostowym linii głównej wskaźnika zwiastuje koniec wyprzedaży, a trend wzrostowy na wykresie cenowym przy trendzie spadkowym linii głównej wieszczy koniec wzrostów.
Podobnie jak w przypadku wskaźnika Stochstic, MACD można interpretować na trzy sposoby. Przecięcie poziomu zera od dołu przez linię MACD daje sygnał kupna, a od góry sygnał sprzedaży. Druga interpretacja opiera się na przecięciu linii. Sygnał kupna pojawia się kiedy rosnąca linia MACD przetnie od dołu linię sygnału. Sygnał sprzedaży pojawia się kiedy malejąca linia MACD przetnie od góry linię sygnału. Wiarygodne sygnały otrzymujemy gdy sygnał kupna pojawi się poniżej poziomu zera, a sygnał sprzedaży powyżej poziomu zera. Trzecia interpretacja związana jest z dywergencjami. Kiedy MACD jest dodatni i zaczyna maleć, a cena wciąż rośnie, jest to sygnał końca wzrostów, kiedy MACD jest ujemny i zaczyna rosnąć, a cena wciąż spada, jest to sygnał końca spadków.
Interpretacja samej linii ADX jest bardzo prosta: jeśli linia jest poniżej poziomu 20 możemy mówić o konsolidacji. Jeżeli ADX przekroczy poziom 20 to mówimy o silnym trendzie (zarówno wzrostowym jak i spadkowym). Jeśli ADX znajdzie się powyżej poziomu 40 mamy do czynienia z bardzo silnym trendem. Jeżeli do ADX dodamy linie +DI oraz -DI otrzymamy sygnały transakcyjne. Gdy wskaźnik ADX znajduje się powyżej poziomu 20, a linia +DI przecina od dołu linię -DI to wówczas pojawia się sygnał kupna. Gdy wskaźnik ADX znajduje się powyżej poziomu 20, a linia +DI przecina od góry linię -DI to wówczas pojawia się sygnał sprzedaży.
To tylko kilka spośród setek wskaźników analizy technicznej oraz oscylatorów Forex. Są one jednak jednymi z najpopularniejszych wśród inwestorów na całym świecie. Warto przetestować je pod kątem własnych strategii, dołączyć do własnego analitycznego arsenału i wykorzystywać przy analizie rynku walutowego, towarowego i akcyjnego.
Poznaj również najważniejsze wskaźniki analizy fundamentalnej na rynku Forex.
Wstęgi Bollingera – Bollinger Bands
Przeglądając narzędzia na platformie MT4 oraz na większości popularnych platforma transakcyjnych natrafiamy w pewnym momencie na takie narzędzie, jak Wstęgi Bollingera. Po zaimplikowaniu go bardzo szybko orientujemy się, że tworzą je zaledwie 3 linie. Twórcą wskaźnika jest John Bollinger, od którego nazwiska pochodzi nazwa. John Bollinger urodził się w 1950 roku i jest amerykańskim pisarzem oraz analitykiem finansowym. Początki tego wskaźnika sięgają lat osiemdziesiątych XX wieku. Od tamtego czasu nie tylko narzędzie to na stałe zagościło na wszelkich platformach transakcyjnych, ale także stało się częścią analizy technicznej. Wskaźnik Bollinger Bands jest narzędziem korzystającym ze średniej kroczącej oraz dwóch linii, które znajdują się powyżej i poniżej średniej. Linie te oddalone są o określoną wielkość odchylenia standardowego.
Wielu współczesnych traderów nie wyobraża sobie tradingu bez wykorzystania tego narzędzia w praktyce. Wskaźnik ten jest wynikiem adaptacji band Keltnera oraz popularnego w latach osiemdziesiątych, kanału Donchiana. Fama głosi, że autor bardzo długo nie posiadał nazwy narzędzia, z którego korzystał, aż w końcu zmuszony był znaleźć nazwę na ostatnią chwilę, gdy zdobyło ono większą popularność. Bez większego wysiłku określił linie – Bollinger Bands.
Budowa i działanie wskaźnika Wstęgi Bollingera
Ustawienia fabryczne na platformie MT4 wynoszą – 20, 2. Należy to interpretować jako średnią dwudziestookresową oraz górną i dolną bandę oddaloną o dwa odchylenia standardowe.
Wstęgi Bollingera z racji swojej konstrukcji bardzo często są wykorzystywane przez inwestorów krótkoterminowych. Nie oznacza to rzecz jasna, że można z nich korzystać tylko na niskich interwałach. Na niższych interwałach są wykorzystywane na rynkach o dużej zmienności, takich jak np. rynek Forex. Skokowość cen cechująca rynek walutowy sprawia, że narzędzie to znajduje wielu zwolenników. Wykorzystanie wstęg pozwala zidentyfikować istotę ruchu, jak również potencjalne punty zwrotne. Bollinger Bands prezentuje nie tylko zasięg ceny, ale również jej zmienność. Zmienność w tym wskaźniku jest zależna od rozpiętości górnych i dolnych band. Im większa przestrzeń występuje pomiędzy średnią kroczącą a wstęgami, tym zmienność jest większa.
Analityk Techniczny radzi:Działanie Wstęg Bollingera na prawdziwym rynku najlepiej przetestować na platformie transakcyjnej brokera. Rachunek demo pozwoli Ci sprawdzić działanie wskaźnika na prawdziwych kursach walut i innych instrumentów, ale na wirtualnych środkach. Dzięki temu, nie ponosisz ryzyka utraty swoich środków. Bezpłatne demo utworzysz tutaj.
Wykorzystanie wskaźnika Bollinger Bands
Jest kilka sposobów na korzystanie z tego narzędzia. Ten, z którego będziemy korzystać zależy w sporej mierze od obecnie panującego trendu na rynku.
Zacznijmy od przykładu zastosowania w silnym trendzie. W przypadku silnego trendu wzrostowego, gdzie mamy do czynienia z coraz to wyższymi szczytami i dołkami, zajmujemy pozycje długie przy dolnej bandzie. W ten sposób zajmując pozycje zgodne z trenem wyższego rzędu, wchodzimy w trade korzystając ze wstęg.
Analogicznie wygląda sytuacja w przypadku pozycji krótkich. Wówczas po zidentyfikowaniu coraz niższych dołków oraz coraz niższych szczytów na wykresie, szukamy okazji do zajęcia krótkiej pozycji przy górnej bandzie.
Innym sposobem do wykorzystania tego narzędzia jest trading pod wybicie w sytuacji, gdy zidentyfikowaliśmy konsolidację. Konsolidacje najłatwiej zaobserwować w momencie zawężenia się linii. Jest to wynik poruszania się ceny w coraz to węższym zakresie. Dodatkowym potwierdzeniem jest spłaszczenie się średniej ruchomej na wykresie. Wówczas nie widząc dokładnie, w którym momencie oraz w którą stronę dojdzie do wybicia. Doświadczony trader powinien ustawić zlecenia stop, powyżej oraz poniżej obszaru konsolidacji.
Najpopularniejszym z kolei sposobem wykorzystania narzędzia Wstęgi Bollingera, który dodatkowo generuje sygnał kupna, bądź sprzedaży jest wyjście poza obszar górnej/dolnej bandy. W zależności od sytuacji na wykresie bandy rozszerzają się, bądź zawężają. Wyjście poza obszar bandy z reguły jest sygnałem odwrotu.
Tutaj pojawia się krytyka tego narzędzia, ponieważ często wyjściu poza obszar bandy towarzyszy kontynuacja ruchu. Przeciwnicy Wstęg Bollingera uznają, że tak jak wiele innych narzędzi to generuje sygnały w określonych momentach i nie idzie za tym żadne przekonanie o słuszności interpretacji. W związku z tym warto te sygnały odpowiednio filtrować, poprzez zejście na niższe interwały w celu potwierdzenia sygnału. Gdy kilka interwałów potwierdza zajęcie pozycji wówczas można uznać, że prawdopodobieństwo fałszywego sygnału jest zdecydowanie mniejsze.
Plusy Bollinger Bands
- Łatwość wykorzystania
- Możliwość użycia na wszystkich interwałach
- Łatwe odczytywanie sygnałów
- Nieskomplikowana konstrukcja
Minusy Wstęg Bollingera
- Kilka interpretacji
Nasza ocena: 8/10
Wskaźnik wolumenu Money Flow Index
Money Flow Index (MFI), czyli indeks przepływów pieniężnych nie jest tak popularnym wskaźnikiem analizy technicznej jak MACD, RSI, czy średnie kroczące, niemniej jednak jest używany przez całkiem dużą ilość inwestorów. Może być wykorzystywany na wszystkich rodzajach rynków – akcyjnym, walutowym, dłużnym czy towarowym. Co więcej, MFI może być z równym powodzeniem używany w handlu krótko jak i długoterminowym. Pamiętajmy o tym, że nie wszystkie dobre wskaźniki analizy technicznej od razu zdobywają należną im popularność, dlatego warto się nim choćby na chwilę zainteresować i sprawdzić jego użyteczność we własnej strategii inwestycyjnej.
Money Flow Index jest oscylatorem mierzącym wielkość strumieni pieniężnych dopływających i wypływających z danego rynku. MFI jest nieco zbliżony w swojej budowie do Relative Strength Index. Istotną różnicą jest to, że poza zmianą ceny pod uwagę bierze także wolumen obrotu. MFI jest jednym z czterech podstawowych wskaźników wolumenu, obok narzędzi On Balance Volume, Volumes oraz Accumulation / Distribution.
Budowa i działanie Money Flow Index
MFI przedstawiany jest jako osobny wykres oscylujący pomiędzy poziomami od 0 do 100 punktów. Dwa istotne poziomy wskaźnika to 20 oraz 80 – o nich jednak nieco później. Zasada przyświecająca Money Flow Index jest stosunkowo prosta – spadek wolumenu, czyli zmniejszenie obrotów podczas zwyżki jest wstępną zapowiedzią końca trendu wzrostowego, a spadek wolumenu w trakcie spadków oznacza wyczerpywanie się strony podażowej. Inwestorzy i spekulanci korzystają zwykle z Money Flow Index w połączeniu z innymi narzędziami analizy technicznej, ale zdarzają się także osoby, które korzystają tylko i wyłącznie z MFI – są to jednak sporadyczne przypadki. MFI może być używany dla różnych interwałów, jednak podobnie jak Relative Strength Index, o którym pisaliśmy w osobnym artykule, najczęściej obliczany jest dla ostatnich 14 okresów.
Analityk Techniczny radzi:Działanie wskaźnika Money Flow Index możesz sprawdzić bezpłatnie na rachunku demo. Pozwoli Ci to bez ryzyka przetestować wskaźnik na prawdziwych cenach rynkowych, ale z wykorzystaniem wirtualnych środków. Zarejestruj się i przekonaj, jak działa Money Flow Index.
Wykorzystanie wskaźnika Money Flow Index
Jeżeli chodzi o wykorzystanie narzędzia MFI sprawa wygląda identycznie jak w przypadku RSI. Money Flow Index można używać jako wskaźnika wykupienia oraz wyprzedania rynku. Kiedy wskaźnik MFI znajdzie się powyżej poziomu wykupienia, czyli przekroczy poziom 80 oznacza to, że rynek jest już „wywindowany” i jest to sygnał do zajęcia krótkich pozycji. Kiedy wskaźnik MFI znajdzie się poniżej poziomu wyprzedania, czyli spadnie poniżej poziomu 20 oznacza to, że rynek jest niedowartościowany i jest to sygnał do zajęcia długich pozycji.
Inny sposób wykorzystania Money Flow index to poszukiwanie dywergencji w celu oszacowania momentu zmiany trendu. Wzrastająca cena instrumentu przy jednoczesnym spadku odczytów MFI znajdującego się w rejonie poziomu wykupienia jest mocnym sygnałem do rozpoczęcia trendu spadkowego. Wzrost wartości wskaźnika MFI leżącego w rejonie wyprzedania przy jednoczesnym spadku ceny jest sygnałem do zajęcia długich pozycji.
Money Flow Index jest przydatnym, choć nieco niedocenianym wskaźnikiem analizy technicznej. Jest solidnym narzędziem analizy technicznej, zdecydowanie wartym uwagi, jednak jego dużą wadą jest stosunkowo mała ilość sygnałów transakcyjnych – ma to jednak jeden plus – generuje on mało szumu w bardziej skomplikowanych systemach transakcyjnych. Wskaźniki wolumenu AD, OBV oraz MFI są do siebie dość podobne i z tego powodu ciężko jest powiedzieć, który z nich lepiej sprawdzi się w codziennym tradingu. Jest to kwestia przekonań i doświadczeń inwestora. Na pewno nie zmarnujesz czasu sprawdzając funkcjonalność tych wskaźników, więc wybór najlepszego pozostawiamy Tobie.
Plusy Money Flow Index
- Jasne sygnały kupna i sprzedaży
- Łatwość wykorzystania niezależnie od sposobu użycia
- Możliwość dołączenia wskaźnika do szerszej strategii
Minusy Money Flow Index
- Niewielka ilość sygnałów
Nasza ocena: 7/10
