Wybór odpowiednich wskaźników analizy technicznej to, obok nauki wyznaczania lokalnych wsparć i oporów i znajomości świec japońskich, największe wyzwanie stojące przed początkującymi traderami technicznymi. Niestety nie ma jednego, złotego przepisu na to, z jakich wskaźników analizy technicznej powinno się korzystać. Wszystko zależy od własnych upodobań, interwału czasowego, od tego czy wykres znajduje się w trendzie czy konsolidacji i wielu, wielu innych czynników. Najważniejszym jest aby działanie wskaźników i oscylatorów, z których korzystamy, było dla nas całkowicie zrozumiałe oraz żeby zawsze przetestować ich działanie pod kątem własnej strategii, zanim zaczniemy korzystać z nich w handlu na rachunku rzeczywistym.
Narzędzia analizy technicznej mogą wskazywać nam na panujące trendy, dawać sygnały transakcyjne, wyliczać zmienność rynkową. Dzięki nim nie tylko możemy zdecydować czy otworzyć krótką czy długą pozycję, ale także pomogą nam w wyznaczeniu odpowiedniego poziomu dla naszych zleceń stop loss i take profit. Do wyboru mamy setki, jeśli nie tysiące wskaźników forex i oscylatorów analizy technicznej. Warto jednak pamiętać, że najpopularniejsze z nich, nie są popularne przez przypadek. Im więcej osób korzysta z danego wskaźnika, tym większe prawdopodobieństwo jego odpowiedniego działania. Należy pamiętać, że najdokładniejsze wskazania narzędzia techniczne dają nam na dziennym interwale. To dlatego, że właśnie dla dziennego interwału wskaźniki i oscylatory były tworzone. Dopiero później zaczęto je dostosowywać do niższych interwałów. Dziś doszliśmy do momentu, w którym tworzy się oparte na wskaźnikach strategie scalpingowe dla jednominutowego interwału.
Najpopularniejsze wskaźniki AT
Średnia krocząca (Moving Average) jest to prawdopodobnie najpopularniejszy wskaźnik analizy technicznej wśród inwestorów na całym świecie. Wyróżniamy cztery rodzaje średnich kroczących – prostą (simple, SMA), wykładniczą (exponential, EMA), wygładzoną (smoothed) oraz liniowo ważoną (linear weighted). Każdą z tych średnich możemy używać na różnych interwałach czasowych, a liczone mogą być one dla różnych okresów i dla różnych cen – cen otwarcia, zamknięcia, najwyższej oraz najniższej. Z reguły nie korzysta się ze średnich kroczących dla mniej niż dziewięciu okresów oraz dla więcej niż 200 okresów. Średnie długoterminowe, czyli na przykład 200-okresowa, przydają się na wysokich interwałach. Na niskich interwałach korzysta się z reguły z 12 czy 26-okresowych średnich. Wielkość okresu warto dostosować do swojej strategii przy pomocy back testów, czyli automatycznych testów na danych historycznych. Back testy umożliwia wiele dostępnych za darmo platform transakcyjnych. Najczęściej używane ceny to z kolei ceny zamknięcia.
Czerwona – prosta, niebieska – wykładnicza, zielona – wygładzona, fioletowa – liniowo ważona
Kolejnym popularnym wskaźnikiem jest RSI (Relative Strength Index) – oscylator będący ważoną średnią ruchomą. Jego wartość jest obliczana na podstawie średniej wartości wzrostu cen zamknięcia z danego okresu oraz średniej wartości spadku cen zamknięcia z danego okresu. Domyślna liczba okresów, dla których obliczany jest RSI wynosi 14. Oscylator ten używany jest najczęściej w interwale dziennym.
Do grona popularnych wskaźników zalicza się również oscylator STS (Stochastic) obliczający stosunek zmiany ceny zamknięcia względem minimum do różnicy ceny minimalnej i maksymalnej. Wartości te są dodatkowo uśredniane za pomocą średniej ruchomej. Oscylator Stochastyczny występuje w trzech odmianach: szybkiej (Stochastic Fast), wolnej (Stochastic Slow) i pełnej (Stochastic Full). Wersja szybka najlepiej sprawdza się przy analizach krótkoterminowych. Druga wersja wymaga większego okresu i przydatna jest przede wszystkim przy prognozach długoterminowych. Pełna wersja STS jest zdecydowanie bardziej uniwersalna w porównaniu z dwiema pozostałymi odmianami, ponieważ bierze pod uwagę więcej parametrów. Stochastic składa się z: linii głównej %K oraz jej wygładzonej wersji %D.
Niebieska – linia główna %K, czerwona – linia wygładzona %D
Spore grono inwestorów wykorzystuje MACD (Moving Average Covergence Divergence), czyli wskaźnik oparty o trzy średnie kroczące, składający się z dwóch linii: MACD oraz linii sygnału. Linia MACD to różnica wartości pomiędzy średnią wykładniczą z 26 okresów oraz średnią wykładniczą z 12 okresów. Linia sygnału to prosta średnia krocząca z 9 okresów. Oczywiście są to okresy domyślne, najczęściej używane. Można je dostosować do własnej strategii.
Niebieska – linia MACD, czerwona – linia sygnału
Ostatnim omawianym dziś wskaźnikiem należącym do grona najpopularniejszych jest ADX (Average Directional Movement Index) – indeks ruchu kierunkowego. Mierzy on przede wszystkim siłę panującego trendu i choć daje on sygnały transakcyjne, lepiej jest używać go wraz z innym wskaźnikiem technicznym. ADX składa się z trzech linii: ADX, +DI oraz -DI.
Niebieska – ADX, zielona – +DI, czerwona – -DI
Średnie ruchome, RSI czy MACD – który ze wskaźników działa najlepiej? A może ich połączenie przyniesie najlepsze rezultaty? Wszystkie wskaźniki dostępne są na platformie transakcyjnej brokera. Zarejestrujesz się tutaj.
Jak interpretować narzędzia Analizy Technicznej?
W omawianej powyżej średniej kroczącej, niezależnie od średniej, którą zastosujemy jej wskazania zawsze odczytujemy w taki sam sposób. Średnia krocząca pozwala nam na odczytywanie trendów – jeżeli cena znajduje się ponad średnią kroczącą wykres znajduje się w trendzie wzrostowym, jeżeli cena jest poniżej średniej kroczącej wykres znajduje się w trendzie spadkowym. Przecięcie średniej przez cenę od dołu stanowi sygnał kupna, a z góry sygnał sprzedaży. Średnie kroczące, szczególnie te najpopularniejsze – 9, 12, 20, 26, 50, 100, 200-okresowa mogą służyć jako poziomy wsparcia i oporów. Jeżeli używamy dwóch średnich dla różnych okresów, na przykład 20 i 50-okresową ich punkty przecięcia również stanowią sygnały transakcyjne. Przecięcie średniej 50-okresowej przez 20-okresową od dołu jest sygnałem kupna, a przecięcie od góry stanowi sygnał sprzedaży.
Interpretacja wskaźnika RSI jest wybitnie łatwa. Wskaźnik przyjmuje wartości od 0 do 100 i posiada dwa istotne poziomy: 30 oraz 70. Wartość RSI bliska 100 zwiększa możliwość odwrócenia trendu na spadkowy, wartość RSI bliska 0 zwiększa możliwość odwrócenia trendu na wzrostowy. Przecięcie poziomu 30 od dołu jest sygnałem kupna, a przecięcie poziomu 70 od góry jest sygnałem sprzedaży. Bardziej konserwatywni inwestorzy używają poziomów 20 i 80. Jest to jednak dużo rzadziej spotykane. Wskaźnik bardzo często jest wykorzystywany do generowania sygnałów transakcyjnych poprzez dywergencję pomiędzy wskaźnikiem, a wykresem danego instrumentu.
W przypadku wszystkich trzech odmian STS występują trzy takie same interpretacje. Pierwsza z nich jest identyczna jak w przypadku RSI z użyciem poziomów 20 i 80. Przecięcie przez linię główną poziomu 20 od dołu daje sygnał kupna, a przecięcie przez linię główną poziomu 80 od góry daje sygnał sprzedaży. Druga interpretacja opiera się na przecięciu linii. Sygnał kupna pojawia się kiedy niemalejąca linia wygładzona zostanie przecięta od dołu przez linię główną. Sygnał sprzedaży otrzymujemy gdy nierosnąca linia wygładzona zostanie przecięta od góry przez linię główną. Najbardziej wiarygodne sygnały otrzymujemy gdy sygnał kupna pojawi się poniżej poziomu 20, a sygnał sprzedaży powyżej poziomu 80. Trzecia interpretacja związana jest z dywergencjami. Trend spadkowy na wykresie cenowym przy trendzie wzrostowym linii głównej wskaźnika zwiastuje koniec wyprzedaży, a trend wzrostowy na wykresie cenowym przy trendzie spadkowym linii głównej wieszczy koniec wzrostów.
Podobnie jak w przypadku wskaźnika Stochstic, MACD można interpretować na trzy sposoby. Przecięcie poziomu zera od dołu przez linię MACD daje sygnał kupna, a od góry sygnał sprzedaży. Druga interpretacja opiera się na przecięciu linii. Sygnał kupna pojawia się kiedy rosnąca linia MACD przetnie od dołu linię sygnału. Sygnał sprzedaży pojawia się kiedy malejąca linia MACD przetnie od góry linię sygnału. Wiarygodne sygnały otrzymujemy gdy sygnał kupna pojawi się poniżej poziomu zera, a sygnał sprzedaży powyżej poziomu zera. Trzecia interpretacja związana jest z dywergencjami. Kiedy MACD jest dodatni i zaczyna maleć, a cena wciąż rośnie, jest to sygnał końca wzrostów, kiedy MACD jest ujemny i zaczyna rosnąć, a cena wciąż spada, jest to sygnał końca spadków.
Interpretacja samej linii ADX jest bardzo prosta: jeśli linia jest poniżej poziomu 20 możemy mówić o konsolidacji. Jeżeli ADX przekroczy poziom 20 to mówimy o silnym trendzie (zarówno wzrostowym jak i spadkowym). Jeśli ADX znajdzie się powyżej poziomu 40 mamy do czynienia z bardzo silnym trendem. Jeżeli do ADX dodamy linie +DI oraz -DI otrzymamy sygnały transakcyjne. Gdy wskaźnik ADX znajduje się powyżej poziomu 20, a linia +DI przecina od dołu linię -DI to wówczas pojawia się sygnał kupna. Gdy wskaźnik ADX znajduje się powyżej poziomu 20, a linia +DI przecina od góry linię -DI to wówczas pojawia się sygnał sprzedaży.
To tylko kilka spośród setek wskaźników analizy technicznej oraz oscylatorów Forex. Są one jednak jednymi z najpopularniejszych wśród inwestorów na całym świecie. Warto przetestować je pod kątem własnych strategii, dołączyć do własnego analitycznego arsenału i wykorzystywać przy analizie rynku walutowego, towarowego i akcyjnego.
Poznaj również najważniejsze wskaźniki analizy fundamentalnej na rynku Forex.
To koniec tego artykułu, ale dopiero początek Twojej przygody z rynkami finansowymi. Przed Tobą długa droga, ale lepiej w pierwszej kolejności poćwiczyć. Rachunek demonstracyjny to najlepszy sposób, aby przetestować zdobytą wiedzę w praktyce. Otwórz bezpłatne konto demo z wirtualnymi pieniędzmi już dziś!