NFT zyskują na popularności. Czym są Non-fungible tokens?

Technologia Blockchain powoli wkracza w kolejne obszary naszego życia. Ostatnio ogromnie na popularności zyskują tokeny NFT – Non-fungible tokens. Aktualnie eksperci uważają, że mogą one zrewolucjonizować takie branże, jak: sztuka, rozrywka, gaming czy nawet rynek nieruchomości. Są one obecnie kluczowym elementem gospodarki cyfrowej opartej na technologii Blockchain. Stało się tak, ponieważ w przeciwieństwie do kryptowalut, w których wszystkie monety tworzone są w jednakowy sposób, każdy token NFT jest unikalny oraz ograniczony ilościowo. Dzięki temu pozwalają one na udziałową własność przedmiotów o dużej wartości.

Ponadto, ponieważ tokeny NFT stają się coraz łatwiejsze do tworzenia, każdego dnia powstają ich nowe rodzaje. Czym dokładnie są Non-fungible tokens? Jak powstają i jak działają? Jaka jest ich historia? W jakich celach się je stosuje? Jakie najgłośniejsze transakcje z ich wykorzystaniem miały miejsce do tej pory? Jaką rolę mogą pełnić w przyszłości? Na te wszystkie pytania odpowiedzi zostaną udzielone poniżej.

NFT co to jest?

Jaka jest definicja Non-fungible token? To rodzaj tokenu kryptograficznego opartego na technologii Blockchain, który reprezentuje unikalne aktywo. Może to być zarówno aktywo w formie cyfrowej, jak i stokenizowana wersja zasobów rzeczywistych. Ponieważ NFT nie są wzajemnie zamienne, mogą funkcjonować jako dowód autentyczności i własności w przestrzeni cyfrowej.

Zamienność oznacza, że poszczególne jednostki aktywów są wymienne i w zasadzie nie można ich od siebie odróżnić. Przykładem mogą być pieniądze fiducjarne, takie jak krajowe waluty – każda jednostka jest zamienna z każdą inną równoważną jednostką. Oznacza to, że dowolny banknot o wartości 10 złotych można spokojnie zamienić na każde inne 10 złotych, bez obawy o utracenie autentyczności lub, że nowe 10 złotych będzie miało mniejszą wartość. Jest to konieczne w przypadku aktywów, które służą jako środek płatniczy.

W kontekście waluty jest to zjawisko pozytywne, ponieważ umożliwia łatwą wymianę. Nie jest to jednak korzystna cecha dla przedmiotów kolekcjonerskich. W przypadku, gdybyśmy mogli stworzyć cyfrowe aktywa podobne do Bitcoina, dodając do każdej z tych jednostek unikalny identyfikator, sprawilibyśmy, że byłyby one od siebie różne. Zasadniczo, tym właśnie są tokeny NFT.

NFT jak to działa?

Wiemy już, co to jest jest Non-fungible token. Przejdźmy do tego w jaki sposób funkcjonuje. Istnieją różne ramy dla tworzenia i wydawania NFT. Najważniejszym z nich jest ERC-721, standard emisji i obrotu aktywami nieczytelnymi w łańcuchu blokowym Ethereum.

Nowszym, ulepszonym standardem jest ERC-1155. Umożliwia on zawarcie w jednym kontrakcie zarówno tokenów wymiennych, jak i niewymiennych, co otwiera zupełnie nowy zakres możliwości. Standaryzacja wydawania NFT pozwala na wyższy stopień interoperacyjności między poszczególnymi zdecentralizowanymi aplikacjami, co ostatecznie przynosi korzyści użytkownikom. Oznacza to, że unikalne zasoby mogą być przenoszone między różnymi aplikacjami ze względną łatwością.

Jeśli chcemy przechowywać NFT, możemy to zrobić w portfelu Trust Wallet. Podobnie jak inne kryptowaluty i tokeny, nasze NFT znajdować się będą na adresach zarządzanych przez portfel. Warto zauważyć, że NFT nie mogą być replikowane ani przenoszone bez zgody właściciela – nawet przez osobę, która stworzyła dany token NFT.

NFT mogą być przedmiotem obrotu na otwartych rynkach, takich jak OpenSea. Wartość każdego z nich jest unikalna, a rynki te łączą nabywców ze sprzedającymi. Oczywistym jest fakt, że tokeny NFT podlegają zmianom cen w odpowiedzi na podaż i popyt na rynku.

Ale w jaki sposób takie rzeczy mogą mieć wartość? Podobnie jak w przypadku każdego innego cennego przedmiotu, wartość nie jest związana z samym przedmiotem, ale jest przypisywana przez osoby, które uznają go za wartościowy. Zasadniczo wartość jest wspólnym, społecznym przekonaniem. To naprawdę nie ma znaczenia, czy są to pieniądze, metale szlachetne czy pojazd – te rzeczy mają wartość, ponieważ ludzie uważają, że tak jest. W ten sposób każdy cenny przedmiot staje się cenny, więc dlaczego to samo nie mogłoby stać się z kolekcjami aktywów w formie cyfrowej?

Historia tokenów NFT – jak powstały Non-fungible tokens?

Historia tokenów NFT sięga 2012 roku, gdy rozpoczęto eksperymenty z Colored Coins – podstawowymi jednostkami bitcoina, które mogły reprezentować wiele zasobów i przez to mieć wiele zastosowań. Te bardzo małe części Bitcoina zostały niejako “pokolorowane” określonymi atrybutami zakodowanymi w metadanych przy użyciu języka skryptowego.

W taki oto sposób, jednostki tak małe jak jeden satoshi (0,00000001 BTC) miały reprezentować dowolne aktywa: dolary, udziały w firmie, domu czy cyfrowe kolekcje. Chociaż koncepcja “kolorowych monet” była bardzo obiecująca, miała poważne wady i ograniczenia, w obliczu których nie zdołały osiągnąć sukcesu.

Projekty CounterParty

Czerpiąc z idei Colored Coins, to firma CounterParty w 2014 zaimplementowała ideę emisji tokenów niewymienialnych i pół-wymienialnych. Twórcy projektu rozumieli, że Bitcoin nie obsługuje funkcji, które pozwoliłyby na stworzenie solidnej platformy do tworzenia tego typu aktywów i obrotu nimi.

W 2015 roku gra mobilna Spells of Genesis została wydana jako pierwsza, w której osadzono aktywa oparte o blockchain, Odbyło się to nie inaczej, niż na kanwie CounterParty. Platforma zaliczyła kolejny sukces, wydając w 2016 roku popularną grę karcianą Force of Will. W tym czasie Force of Will był czwartą najpopularniejszą kolekcjonerską grą karcianą w Ameryce Północnej.

Chociaż zasoby cyfrowe w ramach gry cieszyły się niesłabnącym zainteresowaniem, największa innowacja pojawiła się w 2016 roku, kiedy ludzie zaczęli wydawać limitowaną edycję cyfrowych kart Rare Pepes na CounterParty, opartą na wizerunku popularnej i czasami kontrowersyjnej postaci z memów Pepe the Frog. Oczywiście idea “Rare Pepe” mogła wydawać się wówczas absurdalna, jako że można je było łatwo skopiować. Ludzie zaczęli jednak dyskutować na temat podobnych rozwiązań już od 2015 roku.

Przykład Rare Pepe stanowi swoiste potwierdzenie tezy, że ludzie pragną posiadać coś, co jest rzadkie i ma jakąś powszechnie postrzeganą estetykę lub też wartość kolekcjonerską. Między innymi dlatego Rare Pepes stały się natychmiast sensacją. Ceny kart osiągały tysiące dolarów. Przełomową aukcją sztuki cyfrowej była ta z 2018 roku, na której niezwykle rzadki, jedyny w swoim rodzaju Homer Simpson Pepe został sprzedany za 38 500 USD.

Powstanie CryptoPunks

Zainspirowani sukcesem Rare Pepes, John Watkinson i Matt Hall stworzyli w czerwcu 2017 CryptoPunks – generowane algorytmicznie, zwymiarowane na 24 na 24 pikseli postacie “żyjące” na blockchainie Ethereum. Powstało tylko 10 tysięcy egzemplarzy o niepowtarzalnym wyglądzie.

Założyciele CryptoPunks pozwolili każdemu chętnemu odebrać jednostki cyfrowej sztuki za darmo. Nie trzeba dodawać, że wszystkie 10 tysięcy sztuk rozeszło się jak świeże bułeczki. Różne typy i atrybuty tych postaci (punków) mają różny stopień rzadkości. Co więcej, pewne kombinacje rzadkich lub pożądanych cech mogły być niezwykle cenne.

Dla przykładu, drugimi najrzadszym CryptoPunkami były te przedstawiające postaci zbliżone wyglądem do małp. Najdroższy punk w historii – Ape Punk with the Hoodie – został sprzedany za 150 ETH.

Ponieważ CryptoPunks został stworzony przed wynalezieniem standardu tokenów ERC-721, twórcy musieli użyć zmodyfikowanej wersji ERC-20 dla punków (adres tokena). Niemniej jednak CryptoPunks był inspiracją dla standardu ERC-721.

CryptoKitties

Technologia NFT ostatecznie rozwinęła się w październiku 2017 roku za sprawą wirtualnej gry CryptoKitties. Pozwalała ona graczom adoptować, wychowywać i handlować wirtualnymi kociakami, jak również wpływać na ich wygląd z wykorzystaniem unikalnych genomów. Wydane w środku późnego boomu na kryptowaluty 2017, CryptoKitties zaczęły niebawem rosnąć wykładniczo, z jednym CryptoKitty wycenionym wówczas na 600 ETH. Ceny najdroższych CryptoKitties sięgnęły jednak kilkuset tysięcy dolarów.

W jakim celu stosuje się niezamienne tokeny NFT?

NFT mogą być używane przez zdecentralizowane aplikacje do wydawania unikalnych cyfrowych przedmiotów. Tokeny te mogą być albo przedmiotami kolekcjonerskimi, produktami inwestycyjnymi, albo czymś innym.

Prężnie rozwijający się rynek gier dziś nie jest dla nikogo zaskoczeniem. Z uwagi na to, wykorzystanie technologii Blockchain do tokenizacji aktywów w grach to tylko kolejny krok do rozwoju tego sektora. Co więcej, pojawiają się głosy, że stosowanie NFT może potencjalnie rozwiązać lub złagodzić powszechny problem inflacji, z jakim boryka się wiele gier, wraz z ich rozwojem i przyrostem graczy.

Podczas gdy rynek gier wideo rozwija się w najlepsze i ma się dobrze, kolejnym ciekawym zastosowaniem NFT jest tokenizacja aktywów w świecie rzeczywistym. NFT mogą reprezentować ułamki rzeczywistych zasobów, które można przechowywać i handlować nimi w postaci tokenów na ogólnoświatowej sieci Blockchain. Takie działania mogą zwiększyć, niezbędną na każdym rynku, płynność. Aktywa inwestycyjne takie jak nieruchomości, dzieła sztuki i rzadkie przedmioty kolekcjonerskie charakteryzują się niewielką płynnością – ciężko jest je sprzedać i kupić. Tokeny NFT mają rozwiązać ten problem.

Tożsamość cyfrowa jest także sektorem, który może skorzystać z właściwości NFT. Przechowywanie danych identyfikacyjnych i własnościowych w łańcuchu bloków zwiększyłoby prywatność i integralność danych wielu osób na całym świecie. Jednocześnie łatwe i niewymagające zaufania do stron trzecich transfery tych aktywów mogą przyspieszyć wiele procesów globalnej gospodarki.

Najpopularniejsze przykłady NFT

Temat tokenów NFT ostatnio gigantycznie zyskał na popularności.

Kolekcja grafik “Everydays: The First 5000 Days” autorstwa Mike’a Winkelmanna

Opinię publiczną całkowicie zelektryzowało wydarzenie, które miało miejsce 11 marca bieżącego roku. Tego dnia na licytacji przeprowadzonej przez legendarny dom aukcyjny Christie’s sprzedano kolekcję grafik “Everydays: The First 5000 Days” autorstwa Mike’a Winkelmanna, znanego pod pseudonimem Beeple. Kolaż ten składa się z 5000 grafik tworzonych i publikowanych codziennie, począwszy od 1 maja 2007 roku. Kolekcja ta została sprzedana za oszałamiającą kwotę 69,3 miliona dolarów. Nabywca otrzymał grafikę w formacie JPEG w wysokiej rozdzielczości opatrzoną tokenem NFT potwierdzającym jej oryginalność.

“NFT yourself”

Na ciekawą akcję z wykorzystaniem NFT zdecydował się także rockowy zespół Kings of Leon. Przy okazji premiery płyty „When You See Yourself”, która miała miejsce 5 marca, wyemitował on specjalną kolekcję zatytułowaną “NFT yourself”, która w miniony weekend została wystawiona na aukcji. Udało się ją natychmiast sprzedać za 766,4 ETH, których wartość w momencie transakcji wynosiła 1,4 miliona USD.

W skład sprzedanej kolekcji weszły: tokenizowana wersja ich nowego albumu, limitowana edycja winylowa, specjalne grafiki cyfrowe w postaci tokenu NFT, a także “złote bilety”, które zawierały dożywotni wstęp na wszystkie koncerty zespołu. Cyfrowe aktywa, których nie udało się sprzedać, zostały “spalone”, co uczyniło te sprzedane jeszcze bardziej wyjątkowymi.

Dzieła od Grimes

Na kreatywne wykorzystanie tokenów NFT zdecydowała się także artystka i partnerka Elona Muska – Grimes. 28 lutego na platformie handlowej NFT Nifty Gateway wystawiła ona 10 swoich dzieł sztuki. Aukcja trwała mniej niż 20 minut, a jej twórczość sprzedała się łącznie za 5,8 miliona dolarów. Piosenkarka planuje przekazać część dochodów Carbon 180 – organizacji non-profit zajmującej się redukcją emisji dwutlenku węgla. Co przedstawiała kolekcja? Były to grafiki i krótkie wideoklipy.

Pierwszy Tweet Jacka Dorsey’a

Z NFT w marcu bieżącego roku skorzystał także współzałożyciel i dyrektor generalny Twittera – Jack Dorsey. W serwisie Valuables wystawił on swój pierwszy Tweet, który został opublikowany 21 marca 2006 roku. Jego treść to: “just setting up my twttr”. Został on sprzedany za 1630,5825601 ETH, czyli 11,5 miliona złotych w chwili dokonania transakcji.

Jack Dorsey przekazał te środki na Africa Response. To organizacja charytatywna, która wspiera osoby żyjące w ubóstwie. Kto okazał się nabywcą tego NFT? Sina Estavi – dyrektor generalnym firmy Bridge Oracle zajmującą się blockchainem.

Przyszłość tokenów NFT

Jaka przyszłość czeka tokeny NFT? Niektórzy twierdzą, że technologia z biegiem czasu będzie zyskiwać na popularności i trafi do kolejnych obszarów naszego życia. Ma ona szansę zrewolucjonizować takie branże jak: sztuka, rozrywka, kolekcjonerstwo inwestycyjne czy handel nieruchomościami. Mówi się także o przyspieszeniu procesów gospodarczych, a nawet zminimalizowaniu zjawiska inflacji.

Głosy krytyki sugerują jednak, że to jedynie chwilowa bańka spekulacyjna. Warto jednak zauważyć, że o Bitcoinie i rynku kryptowalut w ostatnich latach pojawiały się identyczne opinie. Dziś już raczej nikt nie ma śmiałości na takie stwierdzenia, rynek kryptowalut stanowi istotną gałąź globalnego rynku kapitałowego, a w Bitcoiny miliardy dolarów potrafi zainwestować taka firma, jak Tesla.