Dolar nowozelandzki to oficjalna waluta Nowej Zelandii oraz państw stowarzyszonych z Nową Zelandią – Niue i Wysp Cooka, a także terytoriów zależnych od Nowej Zelandii – Tokelau i antarktycznej dependencji Rossa oraz brytyjskiej kolonii Pitcairn.
Waluta został wprowadzona do obiegu 10 lipca 1967, zastępując funta nowozelandzkiego. Nowozelandzki dolar dzieli się na 100 centów (nowozelandzki funt dzielił się na 20 szylingów i 240 pensów). Skrót waluty to NZD, potocznie używa się także oznaczenia $, jednak w przypadku możliwości pomyłki (kiedy mowa jest o więcej niż jednym rodzaju dolara), używane jest także oznaczenie NZ$.
Potocznie nowozelandzki dolar określany jest jako kiwi. Określenie to dolar nowozelandzki zawdzięcza nowozelandzkiemu ptakowi kiwi widniejącemu na rewersie monety jednodolarowej.
Historia dolara nowozelandzkiego
Przed wprowadzeniem dolara nowozelandzkiego w 1967 roku walutą obiegową w Nowej Zelandii był funt nowozelandzki utworzony na wzór funta szterlinga (funkcjonował od 1933 roku). Wówczas funkcjonował podział funta na 20 szylingów i 240 pensów. Już od roku 1930 planowano przejść na dziesiętny system podziału, jednak pierwsze konkretne plany pojawiły się dopiero w roku 1950.
W 1957 roku przez rząd powołana została komisja, która miała „zbadać sprawę”, a trzy lata później postanowiono wprowadzić nową walutę. W momencie wejścia waluty do obiegu za jednego funta nowozelandzkiego płacono dwa dolary, za jednego szylinga 10 centów, a za jednego pensa 5/6 centów.
Władze monetarne Nowej Zelandii
Władzę monetarną w Nowej Zelandii sprawuje Reserve Bank of New Zealand (RBNZ), czyli Bank Rezerw Nowej Zelandii. Jego historia nie jest zbyt długa, ponieważ sięga zaledwie lat 30. ubiegłego stulecia – RBNZ został założony w 1934 roku, niedługo po tym jak ówczesny prezes Banku Anglii, Otto Niemayer, został poproszony przez premiera Nowej Zelandii o utworzenie raportu dotyczącego bankowości i waluty w Nowej Zelandii.
Siedziba Reserve Bank of New Zealand znajduje się w Wellington – stolicy Nowej Zelandii. Obecnie RBNZ działa na podstawie przepisów wynikających z ustawy Reserve Bank of New Zealand Act 1989. Nowozelandzki bank centralny odpowiedzialny jest z emisję nowozelandzkiej waluty – dolara nowozelandzkiego oraz za politykę monetarną kraju. Bank Rezerw Nowej Zelandii nie obsługuje klientów indywidualnych i nie oferuje ubezpieczenia depozytów, a zajmuje się jedynie obsługą banków.
W przeciwieństwie do amerykańskiego Systemu Rezerwy Federalnej, Bank Rezerw Nowej Zelandii nie jest w żadnym stopniu sprywatyzowany. W 100% jest on własnością rządu Nowej Zelandii. To oznacza, że cały zysk banku centralnego stanowi zysk nowozelandzkiego Skarbu Państwa.
Ekonomista radzi:
Kurs dolara nowozelandzkiego (NZD) każdego dnia podlega grze rynkowej i znacznym wahanion. Jeżeli jesteś w stanie dobrze przewidzieć, w którym kierunku podąży kurs NZD, możesz zawrzeć transakcję zgodną z tym kierunkiem. Chcesz dowiedzieć się, czy Twoje oczekiwania się sprawdziły – otwórz bezpłatne demo i sprawdź wynik swoich przewidywań.
Nowozelandzkie banknoty i monety
W nowozelandzkim obiegu znajdują się monety o nominałach 10, 20 oraz 50 centów i 1 i 2 dolarów oraz banknoty o wartości 5, 10, 20, 50 i 100 dolarów nowozelandzkich.
Na rewersie wykonanej ze stali i miedzi monecie 10 centowej znajduje się maoryska maska. Na rewersie 20 centowej monety wykonanej z niklu i stali widnieje rzeźba maoryskiego wodza Pukaki. Na rewersie, wykonanej z tego samego materiału co 20 centówka, monecie 50 centowej zobaczyć można okręt HMS Endeavour kapitana James’a Cook’a na tle góry Taranaki. Na rewersach wykonanych z brązu i aluminium monetach jedno- i dwudolarowej możemy zobaczyć kolejno ptaka Kiwi i srebrną paproć oraz czaplę wschodnią. Na awersach wszystkich pięciu monet widnieje Królowa Elżbieta II.
Na awersie pomarańczowego nowozelandzkiego banknotu pięciodolarowego znajduje się Sir Edmund Hillary – nowozelandzki himalaista, góra Cook’a oraz traktor Massey Ferguson (nie pojawia się na nowej pięciodolarówce drukowanej od 2015 roku). Na rewersie banknotu znajduje się pingwin Hoiho, wyspa Campbella oraz roślina znana jako Campbell Island Daisy (od 2015 roku). Na awersie niebieskiego banknotu 10 dolarowego znajduje się nowozelandzka sufrażystka Kate Sheppard oraz białe kwiaty kamelii, a na rewersie niebieska kaczka oraz rzeka (na starym banknocie z 1999 roku), a na nowym, drukowanym od 2015 roku widzimy niebieską kaczkę, dracophyllum (roślinę z rodziny wrzosowatych) oraz paproć Kiokio. Na banknocie dwudziestodolarowym z 2016 roku w kolorze zielonym zobaczymy Królową Elżbietę II oraz budynek nowozelandzkiego parlamentu na awersie oraz nowozelandzkiego sokoła – Karearea, kwiat z rodziny astrowatych – Pachystegia insignis oraz górę Tapuaenuku. Awers nowego banknotu 50 dolarów nowozelandzkich zdobi nowozelandzki polityk i prawnik oraz etnograf i historyk maoryski Sir Apirana Turupa Ngata oraz dom spotkań obok jego domu rodzinnego. Na rewersie znajduje się z kolei Entoloma hochstetteri – gatunek grzybów oraz ptak Koralnik modropłatkowy i park leśny Pureora. Na największym nominale – 100 dolarach nowozelandzkich zobaczymy chemika i fizyka Ernesta Rutherorda oraz jego noblowski medal, który otrzymał w dziedzinie chemii w 1908 roku na awersie oraz ćmę Declana egregia, ptaka Moryska żółtogłowego oraz dolinę Eglinton. Poniżej film przedstawiający „życie banknotu”.
Dolar nowozelandzki na rynku Forex
Dolar nowozelandzki nie jest oczywiście tak ważna walutą jak euro, dolar amerykański, funt szterling czy frank szwajcarski, ani nawet nie jest najważniejszą walutą w swoim regionie ustępując jenowi japońskiemu i dolarowi australijskiemu, niemniej jednak ma istotny udział w rynku Forex zajmując dziesiąte miejsce w skali globalnej, po meksykańskim peso i chińskim juanie, a przed koroną szwedzką i rosyjskim rublem (stan na kwiecień 2013 roku).
Dolar nowozelandzki jest silnie uzależniony od sytuacji w Australii i dolara australijskiego oraz od publikacji indeksu cen produktów mlecznych, których Nowa Zelandia jest znaczącym eksporterem. Dolar nowozelandzki uznawany jest za tak zwane safe haven, czyli bezpieczną przystać, do której kapitał „ucieka” w czasie rynkowych zawirować, podobnie jak frank szwajcarski oraz metale szlachetne.
To koniec tego artykułu, ale dopiero początek Twojej przygody z rynkami finansowymi. Przed Tobą długa droga, ale lepiej w pierwszej kolejności poćwiczyć. Rachunek demonstracyjny to najlepszy sposób, aby przetestować zdobytą wiedzę w praktyce. Otwórz bezpłatne konto demo z wirtualnymi pieniędzmi już dziś!
