DeFi – czym są zdecentralizowane finanse?

Ciągły rozwój kryptowalut oraz dyskusje na ich temat coraz szerzej pojawiające się w społeczeństwie sprawiają, iż wiele zjawisk związanych z technologią blockchain przenika do przestrzeni publicznej – nie tylko wśród osób zainteresowanych rynkami finansowymi. 2021 rok upłynął nam pod znakiem takich trendów z tego obszaru, jak niewymienialne tokeny (NFT), metaverse i zdecentralizowane finanse (DeFi). Czas zatem przybliżyć ostatni z tych tematów, który – choć mało kto zdaje sobie z tego sprawę – funkcjonuje już od 2017 roku. Po prostu dopiero po nadejściu pandemii COVID-19 zaczął on tak skokowo zyskiwać na znaczeniu i szerzej dostrzeżono jak bardzo może to rozwiązanie usprawnić obecny system finansowy.

Co więc kryje się pod pojęciem zdecentralizowanych finansów? Jak działa to rozwiązanie i co trzeba o nim wiedzieć, zanim zacznie się go stosować? Jakie usługi obejmuje DeFi? Zapraszam do zrobienia pierwszego kroku w świat zdecentralizowanych finansów:

DeFi – co to znaczy?

DeFi to skrót od angielskiego terminu “decentralized finance”. Zdecentralizowane finanse usuwają bariery typowe dla tradycyjnych usług finansowych – takie jak scoringi kredytowe czy coraz wyższe marże banków przy udzielaniu pożyczek. Jednocześnie DeFi upraszcza wszelkie procedury – aby zyskać dostęp do świata zdecentralizowanych finansów potrzebujemy tylko smartfona lub innego urządzenia mobilnego czy komputera połączonego z siecią.

Dzięki bazowaniu na technologii blockchain, mamy tutaj do czynienia z w pełni zdecentralizowanym system – DeFi nie kontroluje żadna scentralizowana jednostka sterująca. W efekcie zdecentralizowane finanse to ruch, którego celem jest utworzenie w pełni otwartego, niewymagającego zezwoleń oraz transparentnego ekosystemu usług finansowych – oczywiście dostępny dla każdego. Brak centralnego zwierzchnictwa sprawia, że pełną władzę nad swoimi finansami posiadają użytkownicy danego systemu. Mogą oni więc przeprowadzać wymiany i wszelkie interakcje w duchu peer-to-peer (P2P), z pomocą zdecentralizowanych aplikacji, określanych zbiorczo mianem dApps.

Co oferuje DeFi?

W praktyce, korzystając z zaprogramowanych na automatyczne działanie systemów kryptograficznych, możemy samodzielnie tworzyć giełdy czy firmy pożyczkowe, które nie dość, że nie mają żadnego właściciela, to jeszcze nie są przez nikogo nadzorowane. To protokół znajdujący się w sieci blockchain określa sposób rozwiązywania wszelkich możliwych sporów, a użytkownicy przez cały czas zachowują pełną kontrolę nad swoimi środkami finansowymi. Wspomniany protokół to oczywiście smart kontrakt. Co w ten sposób zyskujemy? Po pierwsze i dla wielu najważniejsze – zmniejszają się koszty związane z dostarczaniem i korzystaniem z produktów związanych z finansami, a cały system finansowy działa sprawniej niż kiedykolwiek.

To jednak nie wszystko. Otóż, jako że zdecentralizowane finanse są wdrażane właśnie w sieci blockchain, łańcuchy bloków eliminują pojedyncze przypadki awarii. Wynika to z faktu, iż dane rejestrowane są w tych łańcuchach i rozkładają się na tysiące węzłów, co sprawia, że wszelka potencjalna cenzura lub ewentualne zamknięcie usługi jest praktycznie niemożliwym do osiągnięcia działaniem.

Usługi finansowe oferowane w ramach zdecentralizowanych finansów

Dzięki bazowaniu na takich rozwiązaniach, jak technologia blockchain, kryptowaluty czy inteligentne kontrakty, DeFi może oferować takie usługi finansowe w formie dApps, jak:

• Pożyczki
• Kredyty
• Lokaty
• Zdecentralizowane giełdy – potocznie określane mianem DEX.

Platformy pożyczkowe

Pierwsze zastosowanie zdecentralizowanych finansów, które już dziś cieszy się ogromną popularnością, to zdecentralizowane platformy pożyczkowe. Na czym polega takie rozwiązanie? Takie platformy oferują kredyty przedsiębiorstwom lub osobom fizycznym bez żadnych pośredników.

A na tym ich możliwości takich platform wcale się nie kończą. Protokoły pożyczkowe DeFi umożliwiają także zarabianie na dostarczonych stablecoinach i kryptowalutach w formie swego rodzaju lokat – w konsekwencji każdy, kto się na takie rozwiązanie zdecyduje, będzie otrzymywać odsetki. Ponadto, cały proces odbywa się w sposób w pełni zautomatyzowany. Na jakiej zasadzie?

Otóż, to platformy z góry narzucają warunki pożyczki i dbają o jej zrealizowanie. Nikt nie może paść ofiarą oszustwa lub nie otrzymać zwrotu udzielonej pożyczki/kredytu, ponieważ pożyczkobiorca ma obowiązek oddać pod zastaw pożyczki swoje kryptowaluty. Co bardzo ważne, to zabezpieczenie wynosi minimum aż 150% wartości pożyczki – ze względu na zmienność, która cały czas jest cechą charakterystyczną rynku kryptowalut. W zamian za to pożyczkobiorca otrzymuję walutę, którą sobie wybierze.

Kto zaciąga pożyczki w DeFi?

Okazuje się, że ta idea powstała z myślą o osobach, które posiadają kryptowaluty, lecz nie chcą ich sprzedawać – głównie ze względu na kwestie podatkowe – a potrzebują tradycyjnej waluty fiducjarnej.

Zdecentralizowane giełdy kryptowalut

Innym, szalenie popularnym zastosowaniem zdecentralizowanych finansów, są zdecentralizowane giełdy – czyli z angielskiego “decentralized exchanges”, w skrócie DEX. Oferują one użytkownikom swobodną wymianę kryptowalut na inne waluty fiducjarne bądź stablecoiny. DEX to platformy wymiany typu peer-to-peer (P2P), dzięki czemu osoby korzystające z takich rozwiązań mogą bez najmniejszych problemów dokonywać wymian między sobą, podobnie jak ma to miejsce na zdecentralizowanych platformach pożyczkowych, co oznacza, że nie mamy tutaj do czynienia z jakimikolwiek pośrednikami.

To jednak nie wszystko. Warto również wiedzieć, że do korzystania ze zdecentralizowanej giełdy nie jest wymagane posiadanie specjalnego konta na którejkolwiek platformie czy też poddanie się weryfikacji na podstawie dokumentów tożsamości – jak ma to miejsce w przypadku tradycyjnych giełd crypto.

Ponadto, nie spotkamy się tutaj z jakimikolwiek prowizjami od wpłaty i wypłaty środków – na dobrą sprawę nawet nie wpłacamy na DEX żadnych kryptowalut. To kolejna gigantyczna przewaga nad standardową giełdą kryptowalut. Wszystko odbywa się za pomocą połączenia naszego portfela kryptowalutowego – może to być również portfel sprzętowy – z daną giełdą. Najpopularniejsze DEXy dziś to: Uniswap, Sushiswap i PancakeSwap.

Wymiany dokonujemy bezpośrednio w portfelu, tylko korzystając z platformy, a transakcja jest zabezpieczona odpowiednim smart kontraktem, dzięki czemu nasze środki podczas całego procesu są w pełni chronione i w zasadzie przy przeprowadzaniu takiej transakcji nie jesteśmy narażeni na żadne niebezpieczeństwo.

Jak działają zdecentralizowane finanse “od kuchni”?

Praktyczne zastosowania systemu DeFi zostały już zaprezentowane, więc czas na przedstawienie jak wygląda on od środka. Na dobrą sprawę najistotniejsze komponenty tworzące zdecentralizowane finanse nie różnią się niczym szczególnym od tradycyjnych ekosystemów finansowych – oba rozwiązania wymagają stabilnych walut i specyficznych warunków do realizacji. W DeFi role te powierzono odpowiednio stablecoinom oraz dApps, czyli usługom pożyczkowym, kredytowym czy zdecentralizowanym giełdom kryptowalut.

Co więcej, wszystkie dApps muszą bazować na inteligentnych kontraktach, bowiem zawierają one zakodowane warunki korzystania z wybranych usług, o których mowa powyżej. Jak to działa? Na przykład indywidualny smart kontrakt posiada określony warunek, który opisuje dokładny regulamin pożyczki między osobami fizycznymi.

Jeśli jedna ze stron złamie umowę, to zabezpieczenie kredytu – czyli kryptowaluty zdeponowane przez kredytobiorcę – mogą zostać zlikwidowane. W przypadku zdecentralizowanych finansów, cała wyżej opisana transakcja odbywa się za wyłącznie pomocą zakodowanego programu, a nie przez bank czy inną instytucję finansową samodzielnie kontrolującą cały ten proces, dzięki czemu nie ma tu mowy o jakichkolwiek kontrowersjach czy potencjalnym błędzie ludzkim.

Warstwy DeFi

Na zdecentralizowane finanse zawsze składają się cztery warstwy:

1. Warstwa rozliczeniowa
2. Warstwa protokołów
3. Warstwa aplikacji
4. Warstwa agregacji.

Warstwa rozliczeniowa

Warstwę rozliczeniową określa się również jako warstwę zero, ponieważ stanowi ona warstwę podstawową, na której budowane są wszelkie inne transakcje z obszaru zdecentralizowanych finansów. Składa się z publicznego łańcucha bloków i indywidualnej kryptowaluty. Transakcje dokonywane w dApps są rozliczane przy użyciu tej waluty kryptograficznej, która może – ale oczywiście nie musi – być notowana na giełdach kryptowalut.

Warstwa protokołów

Na warstwę protokołów składają się standardy i reguły spisane w celu zarządzania zdefiniowanymi zadaniami lub innymi czynnościami. Porównując ją do świata rzeczywistych instytucji, określałaby ona zestaw zasad i reguł, których wszyscy uczestnicy związani z danym zakresem działalności zgodziliby się przestrzegać jako warunek podstawowy funkcjonowania w wybranej branży.

Protokoły DeFi są interoperacyjne, co oznacza, że mogą być wykorzystywane przez wiele osób do tworzenia usługi lub aplikacji. Oznacza to, iż warstwa protokołów zapewnia płynność i przejrzystość całemu systemowi zdecentralizowanych finansów.

Warstwa aplikacji

Warstwa aplikacji to oczywiście poziom, na którym znajdują się wszelkie aplikacje przeznaczone dla użytkowników. dApps te zmieniają protokoły bazowe w proste usługi ukierunkowane na użytkownika. Do tej warstwy zaliczają się zatem wszelkie dApps takie jak zdecentralizowane DEXy czy zdecentralizowane platformy pożyczkowe.

Warstwa agregacji

Warstwę agregacji stanowią z kolei agregatory, które łączą różne aplikacje z poprzedniej warstwy w celu świadczenia usług na najwyższym poziomie dla inwestorów. Warstwa ta pozwala więc między innymi na bezproblemowy transfer pieniędzy między różnymi instrumentami finansowymi, w celu zmaksymalizowania zysków. To właśnie w warstwie agregacji funkcjonują zatem takie usługi jak pożyczanie, wypożyczanie czy wymiana.