Korona duńska i jej historia

Dania pod względem geograficznym znajduje się stosunkowo niedaleko od Polski. To piękny kraj łączący liberalną orientację gospodarczą z bezpieczeństwem socjalnym oraz bardzo dobrą jakością usług publicznych. Wysoki poziom życia na terenie Danii w połączeniu z dobrymi płacami i zapotrzebowaniem na siłę roboczą, kusi wielu polskich emigrantów. Z tego względu korona duńska odgrywa istotną rolę na polskim rynku wymiany walut. Czym się ona charakteryzuje? Jaka jest jej historia? Przekonamy się poniżej:

Korona duńska – informacje, które warto wiedzieć

Korona duńska to, jak sama nazwa wskazuje, jednostka monetarna Danii, lecz także jej terytoriów zależnych: Wysp Owczych i Grenlandii. W języku duńskim korona nazywa się krone, można w tym kraju spotkać więc skrót “kr”. Jedna korona dzieli się na 100 øre. Międzynarodowy kod ISO tej waluty to DKK.

Co ciekawe, Dania jest państwem Unii Europejskiej zwolnionym na mocy traktatu z Maastricht z obowiązku wprowadzenia u siebie waluty euro. W 2000 roku odbyło się dodatkowo referendum, w którym 53,2% społeczeństwa duńskiego odrzuciło pomysł wprowadzenia euro.

Emisją korony duńskiej zajmuje się Narodowy Bank Duński (Danmarks Nationalbank). Jak obecnie przedstawia się kwestia: korona duńska – kurs? Aktualnie wynosi on 62 grosze.

Korona duńska monety w obiegu

W nawiązaniu do kwestii nazewnictwa i podziału duńskiej waluty, warto wspomnieć, że w obiegu pozostała już tylko jedna moneta o nominale mniejszym niż 1 korona. Mowa o monecie wartej 50 øre. Moneta warta 25 øre została wycofana 1 października 2008 roku. Obecnie więc w Danii obowiązują monety o nominałach:

• 50 øre
• 1 korona
• 5 koron
• 10 koron
• 20 koron

Korona duńska banknoty

W Danii w obiegu znajdują się banknoty o nominałach:

• 50 koron
• 100 koron
• 200 koron
• 500 koron
• 1000 koron

Korona duńska historia

Historia duńskiej waluty jest bardzo długa i sięga jeszcze czasów wczesnego średniowiecza. Dzieje samej korony rozpoczynają się już w bliższych nam czasach. Po raz pierwszy wprowadzono ją w 1619 roku. Miała wartość 1 i ½ rigsdalera oraz 144 szylingów. System ten przetrwał do 1813 roku. Po zniszczeniach związanych z wojnami napoleońskimi doszło do bankructwa skarbu duńskiego. Konieczne więc było wyemitowanie nowego pieniądza. Ponieważ nowy system oparto na rigsbankdalerze, korona była coraz rzadziej bita.

Przetrwał on do 1873 roku, kiedy to Dania i Szwecja utworzyły Skandynawską Unię Monetarną. Dwa lata później do tego układu przystąpiła Norwegia. Warto zwrócić uwagę, że skandynawska korona była powiązana z wartością złotego kruszcu (złoty standard). Wszystkie kraje należące do Skandynawskiej Unii Monetarnej samodzielnie emitowały korony i zobowiązywały się do zachowania wymienialności tych pieniędzy z trzech państw w parytecie. Takie rozwiązanie, skutkujące de facto stworzeniem jednolitej strefy walutowej w północnej Europie, przetrwało aż do 1914 roku. Na początku I wojny światowej Szwecja porzuciła złoty standard, a za nią podążyły pozostałe kraje.

Warto wspomnieć, że korona duńska w 1924 roku znów została powiązana z wartością złota. Złoty standard ostatecznie porzucono w 1931 roku na fali światowego kryzysu gospodarczego. Lata 1940-1945 przyniosły natomiast powiązanie kursowe korony z marką III Rzeszy (Reichsmarką). Był to oczywiście efekt niemieckiej okupacji.

Co ciekawe, jeszcze przed ostatecznym wycofaniem się wojsk niemieckich, Duńczycy w tajemnicy przed okupantem zaczęli już drukować nowe banknoty, które trafiły do obiegu w 1945 roku. Pierwsze powojenne lata (1945-1949) przyniosły powiązanie kursu korony duńskiej z funtem brytyjskim. Począwszy od 1949 duńska waluta stała się częścią systemu z Bretton Woods opartego na dolarze amerykańskim.

Inflacyjne problemy korony duńskiej

System z Bretton Woods rozpadł się na początku lat siedemdziesiątych. Wtedy rozpoczęły się inflacyjne problemy korony duńskiej. W szczytowym okresie (1974 rok), tamtejsza inflacja wynosiła nawet 15% rocznie. Warto wspomnieć, że globalne turbulencje gospodarcze zwiększyły zainteresowanie Duńczyków integracją europejską. W 1973 Dania dołączyła do wspólnot europejskich (razem z Wielką Brytanią i Irlandią).

Pierwsza połowa lat osiemdziesiątych w Danii przebiegła pod znakiem obniżenia inflacji do akceptowalnego poziomu i niemal dwukrotnego spadku wartości korony względem dolara amerykańskiego. Jednak po 1985 roku wartość korony względem dolara zaczęła systematycznie wzrastać i pod koniec dekady osiągnęła poziom zbliżony do obecnego.

Na początku lat dziewięćdziesiątych miały miejsce dwa referenda unijne, w których Duńczycy najpierw odrzucili (1992), a rok później zaakceptowali traktat z Maastricht. Drugie referendum w Danii zakończyło się odmiennym wynikiem, ponieważ ten kraj wynegocjował sobie przywilej dobrowolności dotyczący przyjęcia euro oraz kilka innych korzystnych postanowień traktatowych.

Korona duńska – ciekawostki

Aktualne wzory duńskich banknotów zostały wprowadzone w latach 2009-2011. Przedstawiają one odpowiednio:

• 50 koron: na przedniej stronie most nad cieśniną Salling, na odwrocie puchar z Skarpsalling. Dominującym kolorem banknotu jest fioletowy
• 100 koron: na przedniej stronie stary most nad Małym Bełtem, na odwrocie grot z Hingavl. Dominującym kolorem banknotu jest popielato-żółty
• 200 koron: na przedniej stronie most zwodzony Knippelsbro, na odwrocie ozdobna klamra do pasa z Langstrup. Dominującym kolorem banknotu zielony
• 500 koron: na przedniej stronie most królowej Aleksandry, na odwrocie puchar z Keldby. Dominującym kolorem jest błękitny
• 1000 koron: na przedniej stronie most nad Wielkim Bełtem, na odwrocie brązowy wóz słoneczny z Trundholm. Dominującym kolorem jest różowy.

Dania w ramach mechanizmu kursowego ERM II, zobowiązała się do utrzymania pasma wahań korony wobec euro wynoszącego (+/- 2,25%). W praktyce to pasmo nie przekracza 0,50%. Właśnie dlatego wykres dla pary walutowej EUR/DKK lub DKK/EUR przypomina linię prostą.

Na aktualnych duńskich monetach można dostrzec symbol przypominający serce. Wbrew pozorom, nie on nic wspólnego z miłością. Taki symbol będący nawiązaniem do liści lilii wodnej, pojawiał się już w średniowiecznym herbie Danii.

Monety o wartości 1; 2 i 5 koron duńskich mają specyficzną dziurę w centralnym punkcie, co pozwala łatwo odróżnić je od innych osobom niewidomym.

Na Wyspach Owczych, obok korony duńskiej, w obiegu znajduje się druga waluta. Jest to korona Wysp Owczych, przez miejscowych nazywana “oyra”. Ich wymiana na koronę duńską podczas wizyty na lądzie odbywa się bez żadnej prowizji i po kursie 1:1.

Dania jest pierwszym krajem na świecie, który obniżył referencyjną stopę procentową do ujemnego poziomu. Miało to miejsce w 2012 roku, a jej wysokość wyniosła -0,6%. Celem Narodowego Banku Duńskiego była obrona kursu korony wobec euro. Chciał on zniechęcić cudzoziemców do inwestowania w korony. Zabieg ten miał na celu zatrzymanie aprecjacji rodzimej waluty. Cała sytuacja miała swoje błyskawiczne przełożenie na rynku nieruchomości, gdzie ceny w widocznym stopniu wzrosły. Inwestorzy chcący ulokować swój kapitał gdziekolwiek poza bankami, silnie podpompowali bańkę na nieruchomościach.