Yuan to narodowa waluta Chińskiej Republiki Ludowej, nazywana oficjalnie Renminbi. Kod ISO 4217 juana to CNY (skrót od angielskiej nazwy Chinese yuan), jednak często chińskiego juana oznacza się także skrótem RMB. Jeden yuan dzieli się na 10 jiao, a jeden jiao na 10 fenów (a wiec jeden juan to 100 fen’ów). W obiegu występują monety 1, 2 i 5 fenów, 1 i 5 jiao oraz 1 juan. Banknoty to 1, 2 i 5 jiao oraz 1, 5, 10, 20, 50 i 100 juanów (1 i 5 jiao oraz 1 juan występują zarówno w formie monet jak i banknotów).
Potocznym określeniem yuana w języku chińskim jest kuai, czyli kawałek, a jiao potocznie nazywany jest mao, czyli włos (jest to również popularne w Chinach nazwisko, które nosił m.in. Mao Zedong). W języku chińskim słowo yuan oznacza pieniądz – na przykład mei yuan to dolar amerykański (USD), którego nazwa wywodzi się od chińskiego określenia Stanów Zjednoczonych – Mei Guo – Mei yuan oznacza amerykański pieniądz. Na Tajwanie yuan to potoczna nazwa tamtejszej waluty, czyli Nowego Dolara Tajwańskiego. Z kolei w Hongkongu juanem określane są dolary hongkońskie. Mieszkańcy Tajwanu i Hongkongu określają walutę w Chinach nazwą oficjalną – Renminbi. Podobne, lokalne znaczenie ma słowo yuan także dla Chińczyków mieszkających w Singapurze i Makau. Podsumowując, juan, nazywany oficjalnie renminbi, a potocznie kuai jest oficjalną walutą Chińskiej Republiki Ludowej, jednak juanem nazywane są także miejscowe waluty w Hongkongu, Singapurze, Makau i na Tajwanie.
Historia chińskiego juana
Historia chińskiej waluty jest wyjątkowo długa – sięga trzech tysiącleci wstecz. Najstarsze odnalezione metalowe monety na terenie Chin (dokładnie w Anyang) zostały wytworzone przed 900 rokiem przed naszą erą. Brąz stanowił uniwersalną walutę podczas panowania dynastii Zhou. Na przestrzeni setek lat i kolejnych chińskich dynastii: Zhou, Wei, Han, Qin, Qi, Zhao, Yan i Cho monety pozostały brązowe, zmieniał się jedynie ich kształt.
Sytuacja zmieniła się po utworzeniu Imperium, w którym Qin Shi Huang wprowadził jednolitą miedzianą, okrągłą monetę z wyciętym w środku kwadratem, opartą na monetach z czasów dynastii Qin. Wszystkie pozostałe waluty zostały zniesione. Nominał monet był na tyle niski, że tradycją stało się tworzenie zestawu 1000 monet na sznurku.
W czasie panowania dynastii Yuan (w latach 1271 – 1368) wprowadzono pierwszą walutę papierową (która, co ciekawe, nie miała pokrycia w złocie ani srebrze, podobnie jak w dzisiejszych czasach). Próba ta zakończyła się jednak potężną inflacją, która towarzyszyła dynastii do jej upadku. Podobna historia miała miejsce w czasie panowania dynastii Ming, a papierowa waluta została samoczynnie zastąpiona zagranicznym srebrem, które napływało przede wszystkim na hiszpańskich statkach z Ameryki Południowej.
Dynastia mandżurska Qing pozwoliła na równoległy obieg srebra i monet miedzianych. W 1889 roku wprowadzono chińskiego juana o wartości równej meksykańskiemu paso. Juan dzielił się na 10 jiao, 100 fenów i 1000 wenów. Produkowane były zarówno monety jak i banknoty.
W 1914 po obaleniu dynastii Qing i uformowaniu się Republiki Chińskiej wprowadzono srebrnego dolara. W 1936 roku nastąpiło odejście od srebra i rozpoczęto bicie waluty z miedzi i niklu, a od 1940 także z aluminium. Wzrost wartości srebra z lat 20. i 30. ubiegłego stulecia doprowadził do upadku srebrnego standardu.
Od 1935 roku walutę mogły produkować cztery kontrolowane przez państwo banki: Bank of China, Bank of Communications, Central Bank of China oraz Farmers Bank of China. Zostało zniesione prawo posiadania srebra, co doprowadziło do zniknięcia srebra z rynku, a nową walutą został yuan fabi. Centralny Bank Chin wyemitował także „Customs Gold Units”, którymi miały być regulowane płatności za towary importowane – yuan fabi był w tym czasie w stanie hiperinflacji. Później jednak waluta została dopuszczona do obiegu publicznego, a hiperinflacja została pogłębiona.
Po II wojnie światowej w wyniku hiperinflacji, juan fabi został zamieniony na złotego juana po kursie: 1 złoty = 3 miliony fabi = 0,25 USD. Nie zatrzymało to jednak hiperinflacji, ponieważ złoty juan był złoty tylko z nazwy. Choć ustanowiono nominalną wartość 1 złotego juana na poziomie 0,22217 gram złota, to złoty juan nigdy nie miał pokrycia w złocie. Rok później wprowadzono srebrnego juana, mającego już pokrycie w srebrze, po kursie 1 srebrny = 100 milionów złotych. Zaraz później do władzy doszła Komunistyczna Partia Chin, która srebrnego juana zastąpiła Renminbi.
Ekonomista radzi:
Czy skrót USDCNH coś Ci mówi? To właśnie para walutowa US Dollar vs Offshore Renminbi Yuan. Możesz na niej swobodnie handlować – zarejestruj bezpłatne demo i przekonaj się sam!
Władze monetarne ChRL – Ludowy Bank Chin
Władzę monetarną w Chińskiej Republice Ludowej sprawuje Ludowy Bank Chin, który został utworzony 1 grudnia 1948 roku w wyniku połączenia Huabei Bank, Beihai Bank i Xibei Peasant Bank. Pierwsza siedziba banku znajdowała się w Shijiazhuang w prowincji Hebei. W kolejnym roku centrala została przeniesiona do Pekinu. Aż do roku 1979 Ludowy Bank Centralny był jedynym bankiem funkcjonującym na terenie Chińskiej Republiki Ludowej i spełniał on zadania zarówno banku centralnego jak i banku komercyjnego. W latach 80. w wyniku reform gospodarczych zadania banku komercyjnego przeniesione zostały do czterech państwowych banków komercyjnych.
Ludowy Bank Chin (The People’s Bank of China) prowadzi politykę pieniężną Chińskiej Republiki Ludowej, jest odpowiedzialny ze emisję juana oraz za zarządzanie rezerwami złota i rezerwami walutowymi. Prezes Chińskiego Banku Centralnego jest powoływany i odwoływany przez przewodniczącego Chińskiej Republiki Ludowej. Kandydaci na stanowisko prezesa LBC nominowani są przez premiera, a zatwierdzani przez Ogólnochińskie Zgromadzenie Przedstawicieli Ludowych.
Chińskie banknoty i monety
Tak, jak zostało to wspomniane we wstępie, w chińskim obiegu występują monety 1, 2 i 5 fenów, 1 i 5 jiao oraz 1 juan. Banknoty to 1 i 5 jiao oraz 1, 5, 10, 20, 50 i 100 jenów, gdzie 1 i 5 jiao oraz 1 jen występują zarówno w formie monet jak i banknotów. Monety 1, 2, 5 fenów, z racji niewielkiej wartości (1 fen w lutym 2017 warty był niecałe 0,6 grosza), są rzadko używane.
Na awersie banknotów o nominałach 1, 5, 10, 20, 50 i 100 juanów znajduje się Mao Zedong. Na rewersach banknotów znajdują się: Jezioro Zachodnie w Hangzhou (1 juan), Góra Tai w prowincji Shandong (5 juanów), Trzy Przełomy Jangcy w Chinach Centralnych (10 juanów), rzeka Li w Guilin (20 juanów), pałac Potala w Tybecie (50 juanów) oraz Wielka Hala Ludowa w Pekinie (100 juanów). Na awersie 1 i 5 jiao znajduje się emblemat Chińskiej Republiki Ludowej, a na rewersach twarze chińskich mniejszości – dwóch mężczyzn na 1 jiao i dwóch kobiet na 5 jiao. Na rewersie monety 1 jiao znajduje się orchidea, 5 jiao lotos, a 1 juana chryzantema.
CNY na rynku Forex
Chiński juan wciąż pozostaje niedoceniony przez światowych inwestorów na rynku Forex. Jest to spowodowane interwencjami rządu Chińskiej Republiki Ludowej i sztucznym utrzymywaniem kursu, a dowodem na niepewność Renminbi były dewaluacje juana w 2015 roku związane ze spowolnieniem gospodarczym Chin.
To koniec tego artykułu, ale dopiero początek Twojej przygody z rynkami finansowymi. Przed Tobą długa droga, ale lepiej w pierwszej kolejności poćwiczyć. Rachunek demonstracyjny to najlepszy sposób, aby przetestować zdobytą wiedzę w praktyce. Otwórz bezpłatne konto demo z wirtualnymi pieniędzmi już dziś!
