Rodzaje ropy naftowej

Ropa naftowa jest zdecydowanie jednym z najpopularniejszych i najbardziej zadziwiających instrumentów finansowych wśród inwestorów. Jej kurs odznaczał się ekstremalną zmiennością – najpierw gigantycznie się przecenił, a następnie dzielnie odrabiał straty. Jednak, gdy przyglądamy się rynkom finansowym, zazwyczaj natrafiamy na trzy rodzaje ropy, a co więcej, mogą się one wyraźnie różnić cenami. Dlaczego tak się dzieje? Okazuje się, że tajemnica tkwi w jej składzie, ponieważ to on zaświadcza o jej jakości.

Ropa naftowa – podstawowe informacje

Ropa naftowa jest mieszaniną węglowodorów oraz substancji nieorganicznych. Składa się z węgla, wodoru, siarki, tlenu, azotu oraz kombinacji około 50 pierwiastków. Po wydobyciu ze złoża ma ciemnobrunatną bądź czarną barwę oraz silny i wyrazisty zapach. Jej gęstość jest przeważnie mniejsza od gęstości wody i waha się zazwyczaj w przedziale 820-950 kilogramów na metr sześcienny.

Ropę naftową można podzielić ze względu na ciężar:

• Lekka (poniżej 825 kilogramów na metr sześcienny)
• Średnia (825-875 kilogramów na metr sześcienny)
• Ciężka (ponad 875 kilogramów na metr sześcienny).

Ze względu na skład chemiczny:

• Parafinowa
• Naftenowa
• Parafinowo-naftenowa
• Aromatyczna
• Parafinowo-naftenowo-aromatyczna
• Parafinowo-aromatyczna.

Ze względu na zawartość siarki:

• Słodka (poniżej 0,5%)
• Kwaśna (powyżej 0,5%).

Ze względu na zawartość żywic:

• Małożywiczna (poniżej 17%)
• Żywiczna (od 18 do 35%)
• Wysokożywiczna (powyżej 35%).

Ze względu na zawartość parafiny:

• Niskoparafinowa (krzepnięcie w temperaturze poniżej -16°C)
• Parafinowa (krzepnięcie w temperaturach od -15 do +20°C)
• Wysokoparafinowa (krzepnięcie w temperaturze powyżej +20°C).

Właściwości ropy naftowej różnią się w zależności od miejsca jej wydobycia, a różne rodzaje nie mogą być ze sobą mieszane w dużych ilościach. Najkorzystniejsze z perspektywy ekonomicznej są ropy lekkie, gdyż uzyskuje się z nich więcej lżejszych frakcji (gazów, benzyny oraz oleju napędowego). Lekkie frakcje mogą być również uzyskane z ropy ciężkiej, lecz wymaga to zastosowania kapitałochłonnych technologii i urządzeń. W celu uproszczenia rozróżniania różnych rodzajów ropy naftowej, surowcom z konkretnych złóż przypisano nazwy. Najczęściej spotykane rodzaje ropy naftowej zostaną przedstawione poniżej:

West Texas Intermediate (WTI)

Ropa WTI wydobywana jest na terenie Stanów Zjednoczonych, w stanie Teksas. Charakteryzuje się tym, że jest stosunkowo lekka (827 kilogramów na metr sześcienny) i słodka (0,24%), dzięki czemu doskonale sprawdza się jako surowiec paliw płynnych – w procesie destylacji uzyskuje się z niej po prostu większą ilość benzyny i oleju napędowego. Wyróżnia ją także niski poziom zanieczyszczeń oraz bardzo niska lepkość. Mieszanki tego typu uznawane są za najlepsze na świecie. WTI jest podstawowym wskaźnikiem określającym ceny paliw w US, w tym importowanych z Kanady, Meksyku i Południowej Ameryki. Wadą WTI są wysokie koszty transportu, co jest typowe dla źródeł lądowych.

Brent

Ropa Brent pochodzi z 15 pól naftowych położonych na Morzu Północnym. Jej średnia gęstość wynosi około 835 kilogramów na metr sześcienny przy zawartości siarki (0,37%) co świadczy o tym, że jest to średnia ropa słodka. W porównaniu do WTI jest to bardziej lepka odmiana ropy. Dzięki swoim właściwościom jest ona jednak łatwa w przetwarzaniu. Dzienne wydobycie ropy Brent wynosi około 1% globalnej produkcji jednak pozostaje to najważniejszy wskaźnik na światowym rynku ropy, ponieważ stosuje się przy wycenie około 2/3 światowej produkcji surowca. Co ciekawe, nazwa tego rodzaju ropy pochodzi od jednego z gatunków ptaków występujących w okolicach platformy, w której rozpoczęto jej wydobycie, co wiążę się z polityką przyjętą przez firmę Shell.

REBCO (Russian Export Blend Crude Oil) powszechnie znana jako Ural

Ropa Ural pochodzi z różnych rosyjskich złóż, głównie w Zachodniej Syberii oraz rejonu gór Uralu. Jej gęstość dochodzi do 865 kilogramów na metr sześcienny przy 1,8% zawartości siarki, 6% zawartości parafin oraz 0,5% zawartości wody i zanieczyszczeń. Ten typ ropy przerabiany jest w polskich rafineriach oraz, takich jak rafineria w Możejkach. Ropa Ural zaczęła być notowana na nowojorskiej giełdzie towarowej NYMEX w 2006 roku. W zdecydowanej większości eksportowana jest ona do Europy.

Koszyk referencyjny OPEC (ORB)

Koszyk referencyjny OPEC wyliczany jest na podstawie średniej ważonej cen różnych odmian ropy sprzedawanych przez członków powstałej w 1960 roku organizacji OPEC. W jego skład wchodzą:

• Saharan Blend (Algieria)
• Minas (Indonezja)
• Iran heavy (Iran)
• Basra Light (Irak)
• Kuwait Export (Kuwejt)
• Es Sider (Libia)
• Bonny Light (Nigeria)
• Qatar Marine (Katar)
• Arab Light (Arabia Saudyjska)
• Murban (Zjednoczone Emiraty Arabskie)
• BCF 17 (Wenezuela).

Ropy poszczególnych państw członkowskich kartelu różnią się między sobą tworząc paletę od rop lekkich do ciężkich. Ostatecznie koszyk jest cięższy i charakteryzuje się gorszymi parametrami od ropy Brent czy WTI. Znaczenie koszyka OPEC w obrotach światowych wynika przede wszystkim z wysokich rezerw wydobywczych całej organizacji i związanej z tym wysokiej elastyczności podaży, a jednocześnie wysokiego udziału w światowym wydobyciu, wynoszącym obecnie powyżej 30%. OPEC pozostaje w gronie najważniejszych graczy na światowym rynku ropy, choć w ostatnich latach pozycję lidera stracił na rzecz Stanów Zjednoczonych.