Ropa naftowa jest zdecydowanie jednym z najpopularniejszych i najbardziej zadziwiających instrumentów finansowych wśród inwestorów. Jej kurs odznaczał się ekstremalną zmiennością – najpierw gigantycznie się przecenił, a następnie dzielnie odrabiał straty. Jednak, gdy przyglądamy się rynkom finansowym, zazwyczaj natrafiamy na trzy rodzaje ropy, a co więcej, mogą się one wyraźnie różnić cenami. Dlaczego tak się dzieje? Okazuje się, że tajemnica tkwi w jej składzie, ponieważ to on zaświadcza o jej jakości.
Ropa naftowa – podstawowe informacje
Ropa naftowa jest mieszaniną węglowodorów oraz substancji nieorganicznych. Składa się z węgla, wodoru, siarki, tlenu, azotu oraz kombinacji około 50 pierwiastków. Po wydobyciu ze złoża ma ciemnobrunatną bądź czarną barwę oraz silny i wyrazisty zapach. Jej gęstość jest przeważnie mniejsza od gęstości wody i waha się zazwyczaj w przedziale 820-950 kilogramów na metr sześcienny.
Ropę naftową można podzielić ze względu na ciężar:
- Lekka (poniżej 825 kilogramów na metr sześcienny)
- Średnia (825-875 kilogramów na metr sześcienny)
- Ciężka (ponad 875 kilogramów na metr sześcienny).
Ze względu na skład chemiczny:
- Parafinowa
- Naftenowa
- Parafinowo-naftenowa
- Aromatyczna
- Parafinowo-naftenowo-aromatyczna
- Parafinowo-aromatyczna.
Ze względu na zawartość siarki:
- Słodka (poniżej 0,5%)
- Kwaśna (powyżej 0,5%).
Ze względu na zawartość żywic:
- Małożywiczna (poniżej 17%)
- Żywiczna (od 18 do 35%)
- Wysokożywiczna (powyżej 35%).
Ze względu na zawartość parafiny:
- Niskoparafinowa (krzepnięcie w temperaturze poniżej -16°C)
- Parafinowa (krzepnięcie w temperaturach od -15 do +20°C)
- Wysokoparafinowa (krzepnięcie w temperaturze powyżej +20°C).
Właściwości ropy naftowej różnią się w zależności od miejsca jej wydobycia, a różne rodzaje nie mogą być ze sobą mieszane w dużych ilościach. Najkorzystniejsze z perspektywy ekonomicznej są ropy lekkie, gdyż uzyskuje się z nich więcej lżejszych frakcji (gazów, benzyny oraz oleju napędowego). Lekkie frakcje mogą być również uzyskane z ropy ciężkiej, lecz wymaga to zastosowania kapitałochłonnych technologii i urządzeń. W celu uproszczenia rozróżniania różnych rodzajów ropy naftowej, surowcom z konkretnych złóż przypisano nazwy. Najczęściej spotykane rodzaje ropy naftowej zostaną przedstawione poniżej:
West Texas Intermediate (WTI)
Ropa WTI wydobywana jest na terenie Stanów Zjednoczonych, w stanie Teksas. Charakteryzuje się tym, że jest stosunkowo lekka (827 kilogramów na metr sześcienny) i słodka (0,24%), dzięki czemu doskonale sprawdza się jako surowiec paliw płynnych – w procesie destylacji uzyskuje się z niej po prostu większą ilość benzyny i oleju napędowego. Wyróżnia ją także niski poziom zanieczyszczeń oraz bardzo niska lepkość. Mieszanki tego typu uznawane są za najlepsze na świecie. WTI jest podstawowym wskaźnikiem określającym ceny paliw w US, w tym importowanych z Kanady, Meksyku i Południowej Ameryki. Wadą WTI są wysokie koszty transportu, co jest typowe dla źródeł lądowych.
Brent
Ropa Brent pochodzi z 15 pól naftowych położonych na Morzu Północnym. Jej średnia gęstość wynosi około 835 kilogramów na metr sześcienny przy zawartości siarki (0,37%) co świadczy o tym, że jest to średnia ropa słodka. W porównaniu do WTI jest to bardziej lepka odmiana ropy. Dzięki swoim właściwościom jest ona jednak łatwa w przetwarzaniu. Dzienne wydobycie ropy Brent wynosi około 1% globalnej produkcji jednak pozostaje to najważniejszy wskaźnik na światowym rynku ropy, ponieważ stosuje się przy wycenie około 2/3 światowej produkcji surowca. Co ciekawe, nazwa tego rodzaju ropy pochodzi od jednego z gatunków ptaków występujących w okolicach platformy, w której rozpoczęto jej wydobycie, co wiążę się z polityką przyjętą przez firmę Shell.
REBCO (Russian Export Blend Crude Oil) powszechnie znana jako Ural
Ropa Ural pochodzi z różnych rosyjskich złóż, głównie w Zachodniej Syberii oraz rejonu gór Uralu. Jej gęstość dochodzi do 865 kilogramów na metr sześcienny przy 1,8% zawartości siarki, 6% zawartości parafin oraz 0,5% zawartości wody i zanieczyszczeń. Ten typ ropy przerabiany jest w polskich rafineriach oraz, takich jak rafineria w Możejkach. Ropa Ural zaczęła być notowana na nowojorskiej giełdzie towarowej NYMEX w 2006 roku. W zdecydowanej większości eksportowana jest ona do Europy.
Koszyk referencyjny OPEC (ORB)
Koszyk referencyjny OPEC wyliczany jest na podstawie średniej ważonej cen różnych odmian ropy sprzedawanych przez członków powstałej w 1960 roku organizacji OPEC. W jego skład wchodzą:
- Saharan Blend (Algieria)
- Minas (Indonezja)
- Iran heavy (Iran)
- Basra Light (Irak)
- Kuwait Export (Kuwejt)
- Es Sider (Libia)
- Bonny Light (Nigeria)
- Qatar Marine (Katar)
- Arab Light (Arabia Saudyjska)
- Murban (Zjednoczone Emiraty Arabskie)
- BCF 17 (Wenezuela).
Ropy poszczególnych państw członkowskich kartelu różnią się między sobą tworząc paletę od rop lekkich do ciężkich. Ostatecznie koszyk jest cięższy i charakteryzuje się gorszymi parametrami od ropy Brent czy WTI. Znaczenie koszyka OPEC w obrotach światowych wynika przede wszystkim z wysokich rezerw wydobywczych całej organizacji i związanej z tym wysokiej elastyczności podaży, a jednocześnie wysokiego udziału w światowym wydobyciu, wynoszącym obecnie powyżej 30%. OPEC pozostaje w gronie najważniejszych graczy na światowym rynku ropy, choć w ostatnich latach pozycję lidera stracił na rzecz Stanów Zjednoczonych.
To koniec tego artykułu, ale dopiero początek Twojej przygody z rynkami finansowymi. Przed Tobą długa droga, ale lepiej w pierwszej kolejności poćwiczyć. Rachunek demonstracyjny to najlepszy sposób, aby przetestować zdobytą wiedzę w praktyce. Otwórz bezpłatne konto demo z wirtualnymi pieniędzmi już dziś!