Fundusze hedgingowe – wszystko co musisz wiedzieć

Inwestowanie jest sferą, w której zdecydowanie najlepiej czują się osoby akceptujące ryzyko. Ludzie z natury znacznie bardziej zachowawczy z reguły koncentrują się na obligacjach Skarbu Państwa lub lokatach terminowych w bankach, które gwarantują pewne, lecz niezbyt pokaźne zyski z uwagi na skrajnie niskie główne stopy procentowe Narodowego Banku Polskiego. Jednak osoby gotowe do podjęcia pewnego ryzyka utraty części czy nawet całości posiadanych środków finansowych posiadają już bardzo szerokie spektrum możliwości inwestycyjnych. Jedną z nich są fundusze hedgingowe. Większość z nas z pewnością słyszała ten termin w mediach, ponieważ pojawia się on w nich stosunkowo często. Jednak czym są, jak działają i w co inwestują fundusze hedgingowe? Jakie są największe fundusze hedgingowe na świecie? Na te wszystkie pytania odpowiedzi zostaną udzielone poniżej.

Fundusz hedgingowy – co to jest?

Fundusz hedgingowy to jeden z rodzajów funduszy inwestycyjnych. Nazwa pochodzi od angielskiego wyrażenia hedge fund. Jego definicja wskazuje, że jest to fundusz, który nie podlega odgórnym regulacjom. Jego cechą charakterystyczną jest to, że powierzając mu własne środki finansowe, podejmuje się wysokie ryzyko. Powszechnie przyjęło się, że fundusz hedgingowy pozwala na inwestowanie w instrumenty pochodne z wykorzystaniem różnorodnych i zaawansowanych technik inwestycyjnych, w tym krótkiej sprzedaży dźwigni finansowej. Opłaty są tu naliczane za zarządzanie funduszem, a ich wysokość uzależniona jest od wyników inwestycyjnych.

Innymi słowy, fundusz hedgingowy jest funduszem inwestycyjnym o wysokim stopniu ryzyka, pozwalającym zwielokrotnić kwotę realnej inwestycji dzięki mechanizmowi lewarowania, co automatycznie powoduje, że wypracowane zyski mogą być wielokrotnie wyższe, ale i ewentualne straty także będą znacznie bardziej dotkliwe.

Historia funduszy hedgingowych

Historia funduszy hedgingowych sięga końca pierwszej połowy ubiegłego wieku, kiedy to w 1949 roku były pisarz i socjolog Alfred Winslow Jones ze swoimi spółkami (A.W. Jones & Co.) założył pierwszy fundusz hedgingowy.

Mówi się, że A.W. Jones pisał w 1948 artykuł dla magazynu Fortune o aktualnych trendach inwestycyjnych, który zainspirował Jonesa do tego stopnia, że zgromadził 100 tysięcy dolarów (włącznie z 40 tysiącami USD z własnych źródeł) i opracował strategię, która miała zminimalizować ryzyko poprzez utrzymywanie długiej pozycji na akcjach w perspektywie długoterminowej i jednoczesne zajmowanie krótkiej pozycji na pozostałych akcjach. Strategia ta później została klasycznym modelem long/short equities. Jones uwzględnił jednocześnie dźwignię finansową, by zwiększyć zwrot z inwestycji.

Fundusze hedgingowe w Polsce

W Polsce fundusze hedgingowe są dostępne dla inwestorów dopiero od 2005 roku, a pierwszym z nich był fundusz Superfund TFI S.A. Inwestuje on do 100% posiadanych aktywów w Quadriga Superfund i stąd też w sposób pośredni bierze na siebie ryzyko. Jego wyniki są ściśle uzależnione od tego, jakie decyzje podejmują inwestorzy zarządzający tym funduszem. W skład polskiego funduszu hedgingowego Superfund wchodzą 3 fundusze, które nie są osobami prawnymi, a więc Superfund A – stosujący strategię tradycyjną, Superfund B – stosujący strategię dynamiczną i Superfund C – stosujący strategię agresywną.

Osoby, które myślą o założeniu funduszu hedgingowego, raczej decydują się robić to za granicą. Dlaczego? Głównie ze względu na preferencyjne ramy prawne. Z powodu mniej skomplikowanych regulacji, proces założenia nowego podmiotu w wielu krajach przebiega o wiele łatwiej.

Fundusze hedgingowe jak działają?

Skoro wiemy już, co to są fundusze hedgingowe, to przejdźmy do ich funkcjonowania. Podstawę hedge funds stanowią zespół zarządzający funduszem oraz inwestorzy skłonni powierzyć mu swój kapitał. Kapitał inwestycyjny lub niekiedy również kapitał partnerski powierzany jest przez każdego inwestora lub partnera fund managerowi. To on decyduje, w jakie instrumenty wspólny kapitał funduszu hedgingowego zostanie zainwestowany. Ma on decydujący wpływ na to, jakie papiery wartościowe zostaną kupione, a wszystko po to, by osiągnąć wcześniej wytyczony, wspólny dla wszystkich inwestorów cel.

Nie każdy może zostać fund managerem czy partnerem w funduszu hedgingowym. W tym celu trzeba posiadać odpowiednią wiedzę dotyczącą prowadzonych inwestycji, a także majątek, który pozwoli na wyraźne partycypowanie w zyskach funduszu. Magazyn finansowy “The Street” podaje, że partner czy inwestor akredytowany w funduszu hedgingowym powinien spełniać choć jeden z poniżej wskazanych warunków:

• Całkowita wartość aktywów przekracza 1 milion dolarów
• Przychody osobiste brutto wynoszą co najmniej 200 tysięcy dolarów
• Członkostwo wyższego managementu funduszu hedgingowego albo bycie zarządcą majątku o wartości co najmniej 5 milionów dolarów

Najczęściej menedżerowie funduszy hedgingowych są wynagradzani w modelu 2 i 20% prowizji menadżerskiej. Oznacza to automatycznie, że otrzymują oni stale 2% prowizji z majątku, którym zarządzają, niezależnie od tego, czy rok obrotowy fundusz hedgingowy zakończy stratą czy zyskiem. Osiągają również 20% rocznego zysku.

Fundusze hedgingowe – podział

Fundusze hedgingowe można podzielić ze względu na ich strategie inwestycyjne. Standardowy podział następuje według częstotliwości przeprowadzania transakcji. Z jednej strony mamy fundusze hedgingowe wysokiej częstotliwości, które mogą przeprowadzać transakcje na pojedynczych tickach cen.

Z drugiej strony plasują się również fundusze hedgingowe opierające się głównie na analizie fundamentalnej, w związku z czym dla nich typowe jest utrzymywanie papierów wartościowych przez dłuższy czas. Fundusze te wykorzystują zazwyczaj hedging, czyli zabezpieczenie wartości posiadanych aktywów za pomocą dodatkowych instrumentów pochodnych. Oczywiście w dalszej kolejności możemy podzielić fundusze hedgingowe ze względu na grupy docelowe kupowanych aktywów i poszczególnych strategii, jednak to właśnie ten podział jest najczęściej spotykany.

Fundusze hedgingowe – kto może z nich korzystać?

Początkowo fundusze typu hedge były bardzo ekskluzywnym światem, z którego korzystać mogła jedynie garstka bogaczy. Właśnie dlatego potrafiły one swoim kapitałem zmieniać rynek i kreować samospełniające się przepowiednie. Były więc one niedostępne dla indywidualnych inwestorów, którzy dysponowali niezbyt pokaźnym kapitałem. Tak też było w przypadku pierwszego funduszu hedgingowego w Polsce. Dziś jednak nie trzeba być klientem tak zwanego Private Bankingu i dysponować dużym kapitałem, aby stać się członkiem takiego funduszu. Z ich oferty może obecnie skorzystać szerokie grono klientów.

Przykładem takiej zmiany jest fundusz hedgingowy Opera TFI, który początkowo oferował fundusz hedge dla klientów dysponujących kwotą minimum 200 tysięcy złotych, jako fundusz Opera FIZ – fundusz zamknięty. Aż 200 tysięcy PLN kosztował wtedy jeden certyfikat inwestycyjny funduszu. Obecnie jest jednak inaczej, a oferta tego samego funduszu typu hedge kierowana jest do mniej zamożnych inwestorów. Minimalny wkład wynosi tysiąc złotych.

Fundusze hedgingowe – 5 najbardziej znanych i największych na świecie

Poznajmy teraz 5 najbardziej znanych i największych na świecie funduszy hedgingowych.

Soros Fund Management

Za najsłynniejszy fundusz hedgingowy na świecie uchodzi Soros Fund Management. Co prawda obecnie ma już strukturę biura rodzinnego, ale wcześniej był to typowy hedge fund, przez wiele lat najbardziej dochodowy na świecie. Przeszłość tego funduszu jest często bliżej przytaczana. W jego historii znaleźć możemy kultowy ryzykowny atak spekulacyjny na funta brytyjskiego poprzez wymianę na niemieckie marki – przed Czarną Środą w 1992 roku. Rozsławiło to George’a Sorosa jako człowieka z tytułem “człowiek, który zrujnował Bank Anglii”. Od 1973 roku fundusz Sorosa zarobił ponad 32 miliardy dolarów.

Bridgewater Associates

Inny słynny fundusz hedgingowy nosi nazwę Bridgewater Associates. Założył go Raymond “Ray“ Dalio w 1975 roku i obecnie pełni funkcję przewodniczącego oraz jednego z dyrektorów inwestycyjnych. Fundusz zaczynał w mieszkaniu Dalio na Manhattanie działając głównie jako firma konsultingowa. Do końca lat siedemdziesiątych. Wśród jego klientów były już niektóre jednostki rządowe, Nabisco, a nawet McDonald’s. W tym okresie spółka zaczęła również wysyłać swoim subskrybentom analizy pod nazwą “Daily Observation“. Fundus zdobył znaczną ilość nagród i wyróżnień. Co roku regularnie plasuje się na najwyższych pozycjach w rankingach funduszy hedgingowych. Warto także wspomnieć, że Ray Dalio jest człowiekiem wartym szczególnej uwagi. Do tej pory wydał wiele doskonale napisanych i świetnie sprzedających się książek, a najpopularniejsza z nich nosi tytuł “Principles: Life and Work”. Przez długi czas znajdowała się ona na pierwszym miejscu listy New York Times Bestseller.

Citadel LLC

Kolejny z najlepszych funduszy hedgingowych nosi nazwę Citadel LLC. Został założony w 1990 roku przez Kennetha G. Griffina. Jeszcze w 2014 roku Citadel zarządzała 10 miliardami dolarów, ale już zaledwie dwa lata później – w 2016 roku – Citadel donosiła o całkowitym zarządzanym przez siebie kapitale w wysokości 29 miliardów USD. Citadel koncentruje się głównie na private equity, towarach, strategiach ilościowych i produktach kredytowych.

Baupost

Następny z najważniejszych funduszy hedgingowych nazywa się Baupost. Został założony w 1982 roku przez profesora Harvardu Williama Poorvu. Według serwisu Bloomberg jest ona czwartym pod względem osiąganych zysków funduszem od momentu założenia. Fundusz ten ma również etykietę “long only“, co oznacza, że fundusz nie otwiera krótkich pozycji, a więc nie praktykuje gry przeciwko rynkowi. Baupost nie korzysta w swojej działalności z kupna z efektem dźwigni, z wyjątkiem inwestycji w nieruchomości (dźwignia 1:2). Według opublikowanych danych o funduszu, co roku przynosi swoim inwestorom średnio 19% zwrotu z inwestycji.

Sculptor Capital Management

Ostatni z pięciu największych funduszy hedgingowych na świecie nosi nazwę Sculptor Capital Management, a w przeszłości znany był jako Och-Ziff. Założył go Daniel Och w 1994 roku, który otrzymał wsparcie finansowe od rodziny Ziff, założycieli Ziff Davis Media, lidera w zakresie mediów cyfrowych w zakresie nowych technologii i rozrywki. Fundusz zatrudnia ponad 500 pracowników w biurach na całym świecie. W 2007 roku fundusz wszedł na nowojorską giełdę po cenie 32 dolarów za akcję – był to jeden z nielicznych funduszy hedgingowych, który zdecydował się na IPO. Do tej pory fundusz zarobił łącznie ponad 27 miliardów dolarów.