Fixing na giełdzie papierów wartościowych

Giełda papierów wartościowych to miejsce, gdzie w określonym czasie zawierane są przez inwestorów transakcje kupna i sprzedaży instrumentów finansowych, takich jak choćby akcje, obligacje, kontrakty terminowe czy opcje. Zarówno w systemie notowań ciągłych, jak i jednolitych mamy do czynienia z procedurą fixingu. Tak się dzieje, również na warszawskiej Giełdzie Papierów Wartościowych. Czym jest fixing oraz kiedy i na jakich zasadach się w takim razie odbywa? Dowiemy się poniżej.

Czym jest fixing na giełdzie?

Fixing to nic innego jak sposób ustalenia jednolitej ceny danego dobra lub usługi w oparciu o mechanizm inny niż rynkowy. W większości krajów może on być przeprowadzony jedynie przez instytucje do tego uprawnione, takie jak organy nadzorujące dany rynek czy banki centralne. Z reguły wyznacza on cenę instrumentów na podstawie wcześniej złożonych zleceń. Po nim następuje ogłoszenie kursu otwarcia lub zamknięcia. Przeprowadza się zgodnie z poniższymi zasadami:

• Maksymalizacja wolumenu obrotu
• Wyrównanie podaży i popytu
• Minimalizacja różnicy między kursem określanym i kursem odniesienia

Fixing w systemie notowań ciągłych

W systemie notowań ciągłych procedurę fixingu stosuje się w fazie podczas sesji, na której ustalony zostaje kurs otwarcia (fixing otwarcia) oraz zamknięcia notowań (fixing zamknięcia). W jego trakcie mamy do czynienia ze zbieraniem zleceń przez określony czas. Po jego upływie wyznacza się kurs otwarcia i zamknięcia. Odróżnia to fazę fixingu od fazy notowań ciągłych, w trakcie której kurs jest ustalany w sposób dynamiczny w oparciu o tabelę arkusza zleceń.

Taka procedura służy wyeliminowaniu przypadkowości przy ustalaniu tych kursów i ograniczeniu zmienności cen. Może to być szczególnie istotne w przypadku zamknięcia, ponieważ w oparciu o tę cenę wyceniane są portfele inwestycyjne instytucji finansowych. Z tego powodu, często dochodzi w tym przypadku do dużej zmienności, wtedy również nierzadko transakcje zawierają najwięksi inwestorzy.

Natomiast cena otwarcia zazwyczaj jest pochodną nastrojów giełdowych i ewentualne duże zmiany na tym fixingu zwykle są odzwierciedleniem nowych informacji dotyczących danej spółki.

Fixing w systemie notowań jednolitych

Współcześnie, większość giełd funkcjonuje na zasadzie systemu notowań ciągłych. Jednak, nawet na warszawskiej Giełdzie Papierów Wartościowych pewna część akcji trafia na notowania nazywane jednolitymi. Wtedy najczęściej mamy do czynienia z podwójnym fixingiem. To znaczy, że kursy wyznacza się dwukrotnie w ciągu jednego dnia.

Tak właśnie jest również w przypadku GPW, gdzie pierwsza faza fixingu ma miejsce o 11:00, a druga o 15:00. Jakie akcje trafiają na notowania jednolite z podwójnym fixingiem? Głównie te charakteryzujące się niską płynnością oraz produkty strukturyzowane.

Dogrywka

Zarówno w systemie notowań ciągłych, jak i jednolitych, po fixingu odbywa się jeszcze jedna faza – dogrywka. Podczas niej zlecenia w pierwszym przypadku składa się po ustalonej cenie zamknięcia, a w drugim otwarcia. Są one realizowane na bieżąco, a ich cena nie ulega zmianie. W notowaniach ciągłych dogrywka odbywa się od 17:00 do 17:05, a w jednolitych od 11:00 do 11:30 oraz od 15:00 do 15:30.

Zlecenie na fixing

Nieodłącznym elementem funkcjonowania giełd jest składanie zleceń. Wśród nich wyróżnić można zlecenie ważne na fixing (zlecenia WNF). Jego cechą charakterystyczną jest to, że może być przyjęte w trakcie każdej fazy sesji, lecz pozostaje aktywne jedynie na najbliższym fixingu.

Po zakończeniu tej fazy następuje natychmiastowe usunięcie niezrealizowanej części zlecenia, zaś po zakończeniu sesji zlecenia WNF są anulowane. Ich realizacja odbywa się według priorytetu czasu przyjęcia zlecenia do systemu, a nie w momencie ich ujawnienia w arkuszu. Co więcej, zlecenia WNF nie są widoczne w trakcie notowań ciągłych.