Crowdfunding i jego rodzaje

Crowdfunding jest jednym z największych fenomenów XXI wieku. To zjawisko, które potrafi zupełnie odmienić życie. W przeszłości, aby zrealizować swój projekt, niezbędna była akceptacja producenta lub znalezienie inwestora, który byłby skłonny powierzyć gotówkę. Z tego powodu zdecydowana większość pomysłów była porzucana już na starcie, ponieważ najczęściej ciekawe, niekonwencjonalne idee przegrywały batalię o dofinansowanie z tym kierowanymi do mas.

Finansowanie społecznościowe za pomocą “tłumu” zupełnie zmieniło ten obraz. Umożliwiło ono twórcom bezpośrednią komunikację z odbiorcami ich produktu/usługi lub nawet potencjalnymi inwestorami. Dzięki temu poszczególne nisze mogły zacząć przedstawiać swoje projekty osobom autentycznie nimi zainteresowanymi, którzy z kolei nierzadko zaczęli zapewniać fundusze niezbędne na ich realizację. Taki system wydaje się pozbawiony wad prawda? Co więcej, istnieje kilka rodzajów crowdfundingu, które różnią się w zależności od przyjętego modelu. Zacznijmy od tych najczęściej spotykanych.

Crowdfunding dotacyjny

Ten rodzaj opiera się na zasadzie darowizny. Jako jedyny nie oferuje on żadnych świadczeń zwrotnych. Najczęściej jest on związany z organizacjami non-profit oraz zbiórkami charytatywnymi na określony cel. W tym przypadku wpłacający nie otrzymuje żadnych korzyści związanych ze swoim wsparciem, może jedynie liczyć na szczerą wdzięczność. W ten sposób działają takie platformy crowdfundingowe, jak SiePomaga, GoGetFudning oraz Causes.

Crowdfunding oparty o system nagród

To najbardziej klasyczna forma finansowania społecznościowego. W ramach niej za wsparcie projektu pomysłodawca oferuje swoje dobra, usługi czy unikalne bonusy związane z jego realizacją. Zazwyczaj jest to sam produkt, na którego stworzenie lub wprowadzenie na rynek przeznaczane są pozyskiwane środki. Taki crowdfunding przeważnie działa w oparciu o jeden z dwóch modeli:

• All or nothing
• Flexible funding

W pierwszym twórca musi uzbierać 100% wyznaczonej kwoty do końca trwania zbiórki, aby zrealizować swój projekt. W innym przypadku pieniądze w całości wracają do wspierających. To niezwykle popularny model crowdfundingu, w ten sposób działa choćby Kickstarter – najsłynniejsza platforma finansowania społecznościowego na świecie.

W modelu flexible funding twórca nie musi uzbierać całej kwoty, niezależnie jaki procent realizacji celu osiągnie, środki trafiają do niego. Oczywiście wciąż musi on dostarczyć nagrody swoim darczyńcom. W taki sposób działa platforma Indiegogo – największy konkurent Kickstartera.

Crowdfunding udziałowy

Zwany także crowdinvestingiem oraz equity crowdfundingiem. Pozwala ono na kompletne pominięcie tradycyjnych sposobów pozyskiwania gotówki na swój biznes. W tym przypadku firmy i startupy nie oferują swoim inwestorom nagród, lecz zwyczajnie emitują akcje własnej spółki.

Każdy zainteresowany może więc w taki sposób nabyć w niej udziały, aby w przyszłości, gdy przedsiębiorstwo zyska na wartości, je sprzedać lub po prostu otrzymywać dywidendę, czyli uczestniczyć w podziale zysków. To rozwiązanie stało się obecnie głównym źródłem pozyskiwania kapitału przez startupy na świecie, choć istnieje ono dopiero od 11 lat.

Co ciekawe, w przypadku tej formy, w przeciwieństwie do wcześniej wymienionych, nie jest możliwe zebranie wyższej kwoty niż określona. Wynika to z faktu, że maksymalna ilość wyemitowanych akcji jest z góry określona przed startem emisji, nie można jej zwiększyć. Maksymalna suma jaką projekt może zgromadzić za pomocą jednej emisji w ten sposób w Polsce wynosi maksymalnie milion euro.

To zdecydowanie najbardziej zaawansowana i najściślej uregulowana prawnie metoda finansowania społecznościowego. Emisje udziałów za jej pomocą odbywają się na takich platformach, jak Seedrs, Seedinvest, Beesfund czy Crowdway.

Crowdfunding pożyczkowy

Inaczej nazywany crowdfundingiem dłużnym, peer-to-peer lendingiem lub crowdlendingiem. Zasada działania tej formy jest bardzo prosta. To praktycznie pożyczka z pominięciem instytucji finansowych – jedna strona składa wniosek na specjalnie do tego przeznaczonej platformie, a zainteresowane taką transakcją osoby użyczają swoich środków. Beneficjent jest zaś zobowiązany do ich zwrotu w określonym terminie z ustalonymi odsetkami.

Formalności przy takim działaniu jest mniej niż w przypadku zaciąganiu kredytu w banku, a platforma pełni funkcję kontrolną – sprawdza więc wniosek pod kątem prawnym, szacuje wypłacalność petenta, a następnie wyznacza stopę odsetek. Z reguły jest ona proporcjonalna do ryzyka niewypłacalności.

Co ciekawe, pomimo mniej rygorystycznych wymagań niż w przypadku instytucji finansowych, dopuszczonych zostaje tylko około 10% złożonych wniosków. Popularne platformy, na których oferowane jest pożyczkowe finansowanie społecznościowe to Mintos czy Fast Invest. Więcej o crowdfundingu dowiesz się na stronie crowdzone.pl.