Wpływ agencji ratingowych na rynki inwestycyjne

Wpływ ratingów kredytowych na notowania na rynkach inwestycyjnych
J2T Trade

Działalność agencji ratingowych przybiera formę zorganizowanej firmy, której głównym obszarem działalności jest ocena wiarygodności kredytowej podmiotów pożyczających pieniądze, zatem spółek, funduszy, banków, organizacji i rządów państw oraz ocena samych instrumentów dłużnych wykorzystywanych na rynkach ekonomicznych.

W wyniku pozytywnej i dobrze rokującej oceny dokonanej przez agencję przyznawany jest rating – swoista miara ryzyka związanego z inwestycją w analizowane i weryfikowane pod względem jakości i pewności papiery dłużne. Sformułowana opinia obejmuje miarę stabilności podmiotu pożyczającego, weryfikuje ryzyko jego niewypłacalności, jest poparta odpowiednimi argumentami i reputacją agencji ratingowej.

W konsekwencji, jako że rating stał się bardzo dobrym wskaźnikiem oceny inwestycji dłużnej, agencje ratingowe zaczęły odgrywać ponadprzeciętnie istotną rolę na światowych rynkach inwestycyjnych. W szczególności decyzje trzech największych komercyjnych amerykańskich spółek z tego obszaru – Standard & Poor’s, Fitch i Moody’s – mają znaczący i niezaprzeczalny wpływ na rentowności obligacji (także tych rządowych), notowania walut czy nawet niektóre spółki giełdowe na całym świecie.

Jak znaczenie ratingów, przyznawanych przez te spółki, na rynki finansowe objawia się w praktyce? Przekonamy się poniżej:

FP Markets

Jak agencje ratingowe wpływają na rynki inwestycyjne?

Agencje ratingowe wywierają znaczący wpływ na rynki inwestycyjne głównie z dwóch powodów. Po pierwsze, choć oparte na złożonych metodach szacowania, ratingi mogą być w prosty i natychmiastowy sposób wykorzystane przez inwestorów niezależnie od ich profilu i stopnia wiedzy specjalistycznej. Po drugie – pomimo wpadek, jakie zaliczyły przy okazji największych kryzysów ostatnich 30 lat – agencje ratingowe cały czas cieszą się nieposzlakowaną opinią i w ocenie uczestników rynku są źródłem obiektywnych analiz danych.

Zakres działania agencji ratingowych

Zakres działania agencji ratingowych dziś też jest znacznie większy niż sto lat temu, gdy wydawano pierwsze ratingi. Główna zasada jednak się nie zmieniła – w pierwszej kolejności nadal oceniają one zdolności do regulowania zobowiązań. Ratingi przyznaje się więc nie tylko obligacjom spółek, ale także papierom rządowym i samorządów. Ale nie tylko. Agencje mogą wziąć pod lupę również polisy ubezpieczeniowe, bony, noty, akcje uprzywilejowane co do płatności dywidendy. Agencje oceniają także niewystandaryzowane instrumenty pochodne, operacje forward czy swap.

Potęga wielkiej trójki

Choć obecnie na świecie działa około 150 agencji ratingowych, to rynek ten zdominowany jest przez najbardziej wpływowe agencje z wielkiej trójki: Standard & Poor’s (S&P), Fitch i Moody’s. Od ich werdyktów zależne są nie tylko banki i przedsiębiorstwa, lecz całe gospodarki. Można wyróżnić kilka źródeł potężnej władzy tych spółek. Najważniejsze to: długa historia, wypracowana przez lata pozycja konkurencyjna, międzynarodowy zasięg działania i doświadczenie tych agencji.

Siła wielkiej trójki jest tak duża, że inwestorzy właściwie ignorują oceny mniej rozpoznawalnych agencji. Dla przykładu, w przededniu upadku Lehman Brothers, wywołującego wielki kryzys finansowy, inwestorzy kierowali się ratingami wielkiej trójki, które charakteryzowały pozycję banku jako bardzo stabilną. Większość inwestorów i spekulantów nie zauważyła lub kompletnie zignorowała rating agencji Egan-Jones z Filadelfii, która dała bankowi ocenę “CCC” mówiącą o wysokim ryzyku niewypłacalności.

Wpływ agencji ratingowych na rynek obligacji Napis "obligacje"

Obniżki ratingów państw lub ich perspektywy wpływają dość istotnie i gwałtownie na rentowność dziesięcioletnich obligacji skarbowych. Jak nietrudno się domyślić, im więcej czasu mija od ogłoszenia takiej decyzji, tym mniejszy jest ten wpływ. Weźmy tutaj pod uwagę przykład z Polski.

Agencja Standard & Poor’s w dniu 15 stycznia 2016 roku obniżyła rating Polski – po raz pierwszy w XXI wieku. I to wydarzenie miało właśnie znaczący wpływ na rentowność polskich obligacji skarbowych dziesięcioletnich. Okazuje się bowiem, iż wzrosła ona po tej nieoczekiwanej decyzji odpowiednio o 21,7 punktów bazowych w pierwszym dniu, o 15,9 punktów bazowych w piątym dniu oraz o 12,4 punktów bazowych w dziesiątym dniu.

Wpływ agencji ratingowych na rynek akcji

Rynek akcji, zgodnie z przeprowadzonym przeglądem literaturowym w zakresie analizowanego zjawiska, także jest wrażliwy na zmiany not ratingowych dokonywanych przez wielką trójkę agencji ratingowych. Przyglądając się polskim spółkom giełdowym, można wyciągnąć naprawdę ciekawe wnioski.

Zmiany not ratingowych

Okazuje się, iż rynek akcji jest niewrażliwy na podwyżkę not, bez względu na agencję, która dokonała korekty, natomiast w sposób istotny reaguje na jej obniżkę. Moment zmiany cen jest jednak zróżnicowany w zależności od typu agencji ratingowej. Stopy zwrotu reagują na spadek ratingu Fitch tylko w momencie ogłoszenia jego zmiany. Obniżka ma miejsce o około 2%.

W przypadku Standard & Poor’s korekty oddziałują w sposób istotny statystycznie zarówno w dniu ogłoszenia jego zmiany, jak i w ciągu 20 dni po niej. Spadek następuje odpowiednio o 1,6% oraz 2,4%.

Ogłoszenie informacji o obniżce not proponowanych przez Moody’s również powoduje reakcję rynku zarówno w trakcie, jak i po podaniu zmiany. Mamy tutaj do czynienia ze spadkiem odpowiednio o 3,7% w dniu ogłoszenia zmiany oraz w ciągu 10 dni po zdarzeniu – o 0,6%, a 20 dni – o 2,6%.

Zmiany nastawienia ratingów kredytowych Rynek giełdowy

Interesująco wygląda również wpływ ogłoszenia zmiany nastawienia ratingów kredytowych. Okazuje się, że w sytuacji poprawy oczekiwań not nadawanych przez Fitch, stopy zwrotu z cen akcji na polskiej giełdzie rosną o około 3% w okresie 20 dni po podaniu informacji. Natomiast w przypadku pogorszenia nastawienia, zarówno dla credit ratingów Fitch, jak i Standard & Poor’s, stopy zwrotu spadają o nieco ponad 3%.

Jak zatem widzimy ratingi wydawane przez wielką trójkę agencji ratingowych i, co za tym idzie, one same mają znaczący wpływ na rynki inwestycyjne – niezależnie czy mówimy o akcjach czy obligacjach. Co ważne, zdecydowanie istotniejszy wpływ mają negatywne decyzje, czyli obniżki ratingów.

To koniec tego artykułu, ale dopiero początek Twojej przygody z rynkami finansowymi. Przed Tobą długa droga, ale lepiej w pierwszej kolejności poćwiczyć. Rachunek demonstracyjny to najlepszy sposób, aby przetestować zdobytą wiedzę w praktyce. Otwórz bezpłatne konto demo z wirtualnymi pieniędzmi już dziś!

OTWIERAM KONTO DEMO

Jakub Bandura
Redaktor portalu TradersArea.pl. Wiedzę z zakresu inwestowania oraz rynków finansowych zgłębiał na studiach ekonomicznych. Trader rynku OTC i Forex preferujący handel krótkoterminowy. Entuzjasta analizy technicznej oraz statystyki.