Reklamacja na rynku Forex – jak się za to zabrać i gdzie szukać pomocy?

W ciągu ostatniej dekady bardzo dynamicznie rozwinęły się usługi świadczone na rynku Forex – zwłaszcza w Polsce. Usługi te oferowane są zarówno przez krajowe firmy inwestycyjne (domy maklerskie lub biura maklerskie działające w strukturach banków), jak i przez licencjonowane podmioty zagraniczne, które działają przede wszystkim transgranicznie – przez Internet.

Niewątpliwie zjawisko rosnącego zainteresowania rynkiem Forex wynika z jednej strony z poszukiwania przez inwestorów nowych form lokowania kapitału i próby szybkiego wypracowania zysków znacząco wyższych niż na rynku regulowanym.

Z drugiej strony, firmy specjalizujące się w usługach Forex, stosują różnorodne techniki dotarcia do potencjalnego klienta i skutecznego zachęcenia do rozpoczęcia inwestowania na tym rynku.

Co jednak, gdy korzystamy z usług brokera typu Market Maker (choćby ze względu na najniższe koszty transakcyjne) i okazał się on nieuczciwy? Czy możemy w takiej sytuacji złożyć reklamację? W jaki sposób tego dokonać? Kto może nam wtedy pomóc? Odpowiedzi na te pytania zostaną zaprezentowane poniżej:

W jakich sytuacjach najczęściej są składane reklamacje na Forex?

Przede wszystkim mowa tu o sytuacjach, gdy mieliśmy otwartą pozycję na instrumencie, na którym wystąpiła cena nierynkowa, co w istotny sposób odbije się to na naszym stanie rachunku, powodując na nim stratę.

W sytuacji, gdy zawiniły kwotowania, nieważne z jakiej przyczyny, zawsze przysługuje nam prawo do reklamacji.

Od czego zacząć składanie reklamacji?

W pierwszej kolejności należy złożyć reklamację w instytucji finansowej – u brokera. W tym celu powinniśmy opisać swoje zastrzeżenia dotyczące świadczonej przez podmiot usługi oraz określić oczekiwania co do sposobu rozpatrzenia reklamacji.

Nasze roszczenia mogą wynikać z tytułu nienależytego wykonania zobowiązania (tak zwana odpowiedzialność kontraktowa) lub z tytułu roszczenia o naprawienie szkody wyrządzonej czynem niedozwolonym (tak zwana odpowiedzialność deliktowa).

Jeśli mówimy tutaj o wyżej opisanej sytuacji z ceną nierynkową należy przesłać do brokera (przez jego formularz reklamacyjny lub jeśli takiego nie ma – e-mailem) takie informacje, jak:

• Numer transakcji (Ticket, Position ID)
• Opis sytuacji poparty zdjęciem z platformy
• Nasze dane osobowe
• Nasz numer rachunku klienta u brokera
• Nasze żądania.

Kto może nam pomóc?

W przypadku problemów ze sporządzeniem reklamacji można skorzystać z pomocy instytucji. Nieodpłatną poradę w zakresie sporu z podmiotem rynku finansowego można uzyskać choćby u Rzecznika Finansowego i powiatowych lub miejskich rzeczników konsumentów, czy też w pozarządowych organizacjach konsumenckich – takich jak Federacja Konsumentów, Stowarzyszenie Konsumentów Polskich czy Rzecznik Praw Tradera.

Co musi zrobić broker?

Brokerzy zobowiązani są udzielić odpowiedzi na reklamację bez zbędnej zwłoki, jednak nie później niż w terminie 30 dni od dnia otrzymania reklamacji. W szczególnie skomplikowanych przypadkach, uniemożliwiających rozpatrzenie reklamacji i udzielenie odpowiedzi w powyższym terminie, odpowiedź może być udzielona w terminie nie dłuższym niż 60 dni od dnia otrzymania reklamacji.

Broker zobowiązany jest przy tym wyjaśnić klientowi przyczynę opóźnienia, wskazać okoliczności, które muszą zostać ustalone dla rozpatrzenia sprawy, a także określić przewidywany termin rozpatrzenia reklamacji i udzielenia odpowiedzi.

W teorii, przy złożeniu reklamacji z powodu złożenia ceny nierynkowej, broker ma trzy wyjścia:

• Przywróci pozycję i stan rachunku do momentu sprzed błędu
• Przywróci kwotowania i stan rachunku sprzed błędu jednak pozycja zostanie po prostu anulowana
• Przywróci kwotowania i stan rachunku sprzed błędu, pozycja zostanie anulowana jednak stan konta będzie wyrównany do momentu, w którym cena nierynkowa nastąpiła.

Co dalej?

Jeśli w wyżej opisanym terminie nie otrzymamy odpowiedzi, uznaje się, że reklamacja została rozpatrzona zgodnie z wolą klienta. Jeżeli jednak reklamacja zostanie rozpatrzona odmownie, możemy napisać od niej odwołanie.

W momencie gdy i to nie przyniesie skutku, możemy wysłać do brokera wniosek o zawezwanie do próby ugodowej lub sprawę skierować do wspomnianego wcześniej Rzecznika Finansowego, który może zająć się rozpatrzeniem sporu. Niestety, tego typu postępowanie rozpatrywane przez rzecznika może trwać około 2 lata.

Co, jeśli się nie uda?

Gdy sprawa przed Rzecznikiem Finansowym również zakończy się fiaskiem, pozostaje nam skierować sprawę do sądu. Pierwsze co musi zrobić poszkodowany, to przygotować pozew i złożyć go do sądu cywilnego w Warszawie lub w miejscu swojego zamieszkania.

Jeśli klient zdecyduje się złożyć pozew, musi wskazać w nim konkretne naruszenie, jakiego dopuściła się wobec niego pozywana firma. Konieczne jest także wskazanie skali szkód, które zostały wyrządzone.

Następnie sąd rejestruje nasz pozew i zobowiązuje brokera do przedstawienia na niego odpowiedzi. Będzie miał on na to określony czas, najczęściej jest to 14 dni. Po zakończeniu wymiany pism procesowych sąd przeprowadzi rozprawę, w toku której będzie rozstrzygał dowody powołane przez strony.

Niestety, należy liczyć się z tym, że broker może wnioskować o powołanie biegłego ds. instrumentów finansowych, co może znacznie wydłużyć czas procesu. Postępowanie przed sądami I i II instancji może zająć w sumie nawet 2-3 lata.

Kiedy następuje przedawnienie?

W przypadku odpowiedzialności z tytułu nienależytego wykonania zobowiązania termin przedawnienia roszczeń wynosi sześć lat. Termin przedawnienia roszczeń z tytułu odpowiedzialności kontraktowej rozpoczyna bieg od dnia wystąpienia szkody pozostającej w związku przyczynowym z tym zdarzeniem.

Najbezpieczniejszym kryterium oceny rozpoczęcia biegu terminu przedawnienia jest zatem już moment naruszenia zobowiązania przez drugą stronę, choć warto przy tym podkreślić, że nie zawsze naruszenie zobowiązania skutkuje natychmiastowym powstaniem szkody w majątku wierzyciela.

Roszczenie o naprawienie szkody wyrządzonej czynem niedozwolonym ulega natomiast przedawnieniu z upływem lat trzech od dnia, w którym poszkodowany dowiedział się albo przy zachowaniu należytej staranności mógł się dowiedzieć o szkodzie i o osobie obowiązanej do jej naprawienia. Termin ten nie może być dłuższy niż dziesięć lat od dnia, w którym nastąpiło zdarzenie wywołujące szkodę.

Przerwanie biegu terminu przedawnienia

Prawodawca przewidział jednak możliwość przerwania biegu terminu przedawnienia. Pozwala to w spokoju dokończyć postępowanie i ogłosić sądowi wyrok. Zgodnie z kodeksem cywilnym każda czynność przed sądem przerywa bieg przedawnienia. Taką czynnością będzie zatem złożenie pozwu przeciw brokerowi.

Mało tego – zgodnie z ustawą o pozasądowym rozwiązywaniu sporów konsumenckich, wszczęcie postępowania w sprawie pozasądowego rozwiązywania sporów konsumenckich przerywa bieg przedawnienia roszczenia będącego przedmiotem sporu.

Przedawnienie nie biegnie na nowo, dopóki postępowanie to nie zostanie zakończone. Wynika z tego, iż także rozpoczęcie sporu przed Rzecznikiem Finansowym przerwie bieg terminu przedawnienia.