Spekulanci giełdowi twierdzą, że handel na rynku to ogromne ryzyko, które poddaje pod wątpliwość nawet siłę najsilniejszych charakterów, z powodu barier, które tworzy dla wielu silnych spekulanckich umysłów. Są i tacy, którzy powołują się na siłę „najwyższą” i obarczają za swoje niepowodzenie „demony rynku”. Prawdą jest, że na rynku można znaleźć wiele „demonów”. Niektórzy powtarzają, że rynek stanowi odzwierciedlenie naszego charakteru. Jeśli nie jesteśmy konsekwentni, zdyscyplinowani, to w końcu przyjdzie nam gorzko za to zapłacić.
Natomiast poza naszymi wewnętrznymi słabościami, które powodują, że oddajemy lwią część naszych środków, czyhają na nas również inne „pułapki” rynkowe. Jedną z przyczyn zwiększonego zainteresowania handlem krótkoterminowym, jest tzw. luka cenowa. Wywołuje ona obawy części traderów, co zachęca ich do wyboru krótkoterminowej transakcji, w której występowanie luki praktycznie nie istnieje. Wyjątkiem może być sytuacja utraty płynności na rynku, taka jak np. z feralnego „czarnego czwartku”, 15 stycznia 2015 roku.
Luka cenowa występuje w momencie, gdy cena otwarcia znajduje się poniżej, bądź powyżej ceny zamknięcia poprzedniej sesji. Jest to charakterystyczna cecha rynków regulowanych, na których sesje odbywają się w ustalonych godzinach od poniedziałku do piątku. W momencie, w którym pojawiają się nieoczekiwane przez członków rynku informacje pomiędzy sesjami, kolejną sesję cechuje najczęściej luka cenowa. W zależności, czy informacja została odebrana jako pozytywna, bądź negatywna, luka będzie wzrostowa lub też spadkowa. Na rynku OTC, takim jak np. Forex, kwotowania odbywają się przez 24 godziny na dobę w tygodniu roboczym. W takim wypadku możliwość luki występuje w weekend.
Rodzaje luk cenowych
Pełna luka wzrostowa (full gap up) występuje w momencie, gdy cena otwiera się powyżej najwyższej ceny wczorajszej świeczki. Analogicznie pełna luka spadkowa (full gap down) następuje w momencie, kiedy cena otwiera się poniżej wczorajszej najniższej ceny. Jest to bardzo istotne ze względu na wydźwięk, który taka luka prezentuje. Pokazuje bowiem siłę jednej ze stron (popytu, bądź podaży). Jeśli dodatkowo po wystąpieniu luki cenowej, sesja zamyka się świecą demonstrującą siłę, taka jak np. marubozu, wówczas możemy mieć do czynienia z istotnym ruchem trendowym.
Częściowa luka wzrostowa (partial gap up) występuje w momencie, gdy sesja otwiera się powyżej ostatniej ceny zamknięcia, jednakże poniżej najwyższej ceny. Natomiast częściowa luka spadkowa (partial gap down) pojawia się w momencie, gdy cena otwiera się poniżej ceny zamknięcia, natomiast powyżej najniższej ceny. Oba scenariusze pokazują pewną siłę ruchu ceny, jednocześnie pokazując niepewność co do dalszego kształtowania się układu. W związku z powyższym, warto obserwować czy luka ta nie stanie się częścią większego układu cenowego.
Inwestor radzi:
Konsekwencje wystąpienia luki cenowej mogą być dla pozycji inwestora niezwykle bolesne. Dlatego też, dużą ostrożność należy przykładać do pozostawiania pozycji otwartych na weekend czy handlując w trakcie publikacji danych makroekonomicznych. Najlepszym sprawdzeniem, jak luka cenowa może działać na pozycje inwestora jest rachunek demo. Bezpłatne demo otworzysz tutaj.
Konsekwencja luk cenowych dla tradera
Luka cenowa jest zjawiskiem, które budzi skrajne emocje, ze względu na swoją bezwzględność na rynkach lewarowanych. W momencie, w którym trader posiada ekspozycję netto dwudziestokrotnie przekraczającą jego kapitał (całkowite wykorzystanie dźwigni 1:20) wówczas luka cenowa w przeciwnym kierunku do jego pozycji o wielkości 3%, spowoduje spustoszenie w postaci 60% jego środków na rachunku. Oczywiście sytuacja może być także odwrotna, w której spekulant znajduje się po właściwej stronie rynku, co powoduje wzrost jego kapitału o znaczną wartość. Widzimy zatem, że luka cenowa to niezwykła szansa pomnożenia wartości rachunku, jak również ogromne ryzyko bankructwa.
W tym momencie, osoby zaznajomione z podstawowymi kwestiami ustalania zleceń i ucinaniem strat powinny zauważyć, że pominąłem kwestie związane z ustawieniami zleceń stop loss. W przypadku handlowania u brokera STP (Straight Through Processing), który korzysta z usług dostawców płynności, stop loss jest realizowany po pierwszej możliwej do realizacji cenie transakcyjnej. Z naturalnych względów po takim doświadczeniu mamy ochotę „zdzierać ściany” i obwiniać brokera za niezrealizowanie naszego SL.
Pomimo różnego rodzaju teorii spiskowych, przyczyna takiego stanu rzeczy jest prozaiczna. Broker oferuje cenę po kwotowaniach dostępnych na platformie, zaś zajmuje pozycję u swojego dostawcy płynności (Prime broker). Po wystąpieniu luki cenowej rozlicza się z dostawcą, po dostępnych cenach rynkowych. W modelu STP, broker zarabia na spreadzie oraz ewentualnych kosztach transakcyjnych w postaci prowizji i swap-u. Niektórzy uczestnicy rynku oczekują od tego rodzaju brokerów, by posiadali gwarantowany stop loss, który pozwoli na uniknięcie efektu luki. Tego rodzaju żądania są możliwe do spełnienia, jednakże tylko u brokera typu MM (Market Maker), który z samej swojej definicji jest drugą stroną transakcji. Wówczas strata tradera jest zyskiem brokera i może on pozwolić sobie na „zejście z marży”.
Z kolei oczekiwanie u brokera STP, że zlecenia będą realizowane po cenie nietransakcyjnej wewnątrz luki, jest oczekiwaniem, że ktoś odkupi od nas coś za 100 zł, choć sam dostanie za to jedynie 80 zł. Innymi słowy, jeżeli oczekujemy transparentności w tradingu musimy akceptować ryzyko związane z luką cenową.
Na początku artykułu wspomniałem o tym, że ryzyko powstania luki powoduje awersję do przetrzymywania pozycji i zachętę do tradingu intraday. Powodem tego jest fakt, że luka sama w sobie jest nie do przewidzenia, gdyż podstawą powstania luki jest zawsze zaskoczenie. Zaskoczenie to może się przejawiać nieoczekiwanymi wynikami publikacji makroekonomicznymi, wynikami spółek, czy informacjami o fuzjach, przejęciach oraz wszelkich innych niespodziewanymi informacjami. W gruncie rzeczy zaskoczyć może wszystko. Zadaniem niezwykle trudnym jest przewidzenie luki cenowej, a jeszcze trudniejszym ustalenie jej kierunku.
Strategie na lukę cenową
Powstaje w związku z tym pytani, w jaki sposób wykorzystać tą sytuację? Jak rozegrać lukę cenową, kiedy już wystąpiła? Jedną z popularnych strategii jest poczekanie na domknięcie luki. Domknięcie luki jest to sytuacja, w której po powstałej luce cenowej cena zaczyna zawracać, aż „pusta” przestrzeń na wykresie zostaje „wypełniona”.
Jak to oczywiście w tradingu bywa, domknięcie luki można rozegrać na dwa sposoby. Jednym z nich jest zagranie w kierunku luki otwarcia. Gdy sesja otwiera się luką wzrostową, w momencie gdy dochodzi do jej domknięcia, trader szuka sygnału kupna. Z kolei w przypadku, gdy dany walor otworzył się spadkami, spekulant po domknięciu szuka okazji do zajęcia pozycji krótkiej sprzedaży. Luka cenowa należy do arsenału formacji świecowych, w związku z czym należy szukać sygnału do zawarcia transakcji w setupach Price Action.
Nie należy oczywiście wychodzić z założenia, że domknięcie luki jest jednoznacznym sygnałem, że ruch zgodny z kierunkiem luki będzie kontynuowany. Jest to nadinterpretacja, która jedynie może przyczynić się do zwiększonej liczby nieudanych transakcji. Dobrym przykładem może być formacja świecowa objęcie bessy albo objęcie hossy. W tym wypadku po domknięciu luki, cena kontynuuje ruch przeciwny do kierunku luki, a sama formacja jest zapowiedzią większego setupu. Dlatego podstawową kwestią jest obserwacja ceny oraz jej zachowania względem luki.
Warto pamiętać o tym, że nie zawsze dochodzi do całkowitego domknięcia luki. Dlatego też drugim sposobem rozegrania luki cenowej jest dołączenie się do silnego ruchu na najbliższej korekcie (pullback). Tak jak w przypadku domknięcia luki, tak też i w tej sytuacji, skupiamy się przede wszystkim na sygnałach płynących z Price Action. Sytuacja kiedy luka nie jest domknięta w całości często się zdarza na rynku amerykańskich akcji.
Dodatkowo strategię tą potwierdza fakt, że w pierwszych minutach po rozpoczęciu notowań ciągłych w USA płynność przyjmuje największe obroty. W związku z powyższym ta strategia może się na danym rynku sprawdzić znacznie lepiej niż na innych rynkach kapitałowych.
Mind the price gap
W związku z opisem sytuacji pytanie powstaje czy luka cenowa powinna budzić nasz lęk czy zaciekawiać jako okazja inwestycyjna? Rzecz jasna sama luka cenowa jest całkowicie neutralna i nie powinna być szczególnie demonizowana. Jej wystąpienie wynika z nieoczekiwanej sytuacji rynkowej i o ile przewidzenie tego jesteśmy w jakiś sposób prognozować (np. przed publikacją danych), to już sam kierunek tej luki staje się kwestią enigmatyczną.
Sytuacja tego typu zadaje pytanie, czy handel w sytuacji ryzyka powstania luki jest w ogóle możliwy na instrumentach o wysokiej płynności. Oczywiście ciężko jest odpowiedź na to jednoznacznie. Natomiast osoby zainteresowane swing tradingiem, które pragną osiągnąć sukces, powinny rozważyć kwestie związane z założeniem rachunku, u brokera posiadającego ochronę przed ujemnym saldem (dowiedz się więcej o negative balance protection).
Dodatkową ochroną może być inwestowanie w kontrakty turbo na GPW albo opcje. Zarówno w przypadku inwestycji w oba rodzaje instrumentów maksymalnym ryzykiem jest wielkość zainwestowanych środków. Tego typu transakcje pozwalają na ominięcie sytuacji, w której trader wystawia się na ryzyko utraty większej ilości środków niż te, które posiada na swoim rachunku transakcyjnym.
To koniec tego artykułu, ale dopiero początek Twojej przygody z rynkami finansowymi. Przed Tobą długa droga, ale lepiej w pierwszej kolejności poćwiczyć. Rachunek demonstracyjny to najlepszy sposób, aby przetestować zdobytą wiedzę w praktyce. Otwórz bezpłatne konto demo z wirtualnymi pieniędzmi już dziś!
