Chorwacka kuna i jej historia

kuna chorwacka
J2T Trade

W Polsce, Chorwacja kojarzy się głównie z pięknymi plażami nad Adriatykiem i wakacyjnym wypoczynkiem. Nie da się zaprzeczyć, że turystyka oczywiście jest ważnym elementem gospodarki tego kraju, lecz ten kraj ma znacznie więcej do zaoferowania, czego dowodem jest jego znaczący wzrost gospodarczy w ciągu ostatnich 20 lat. Jest to dobry obszar ekspansji dla przedsiębiorstw z terenu całej Unii Europejskiej. Jedną z jego zalet niewątpliwie jest stabilna waluta. Nosi ona nazwę kuna chorwacka, a jej kurs jest stały względem euro. Czym jeszcze charakteryzuje się ta waluta? Jaka jest jej historia? Przekonamy się poniżej:

Kuna chorwacka – co to?

Kuna chorwacka to oczywiście waluta Chorwacji. Dzieli się ona na 100 lip. Międzynarodowy kod ISO tej waluty to HRK. Na terenie Chorwacji dość często można spotkać również łatwe do rozszyfrowania oznaczenie “kn”, natomiast wobec lip stosuje się skrót “lp”. Kuna jest emitowana przez Narodowy Bank Chorwacji, a monety bite są w Chorwackim Instytucie Monetarnym.

Ile kosztuje 1 kuna chorwacka? Kurs w tym momencie wynosi 60 groszy.

Kuna chorwacka – monety w obiegu

Obecnie w Chorwacji, w obiegu można spotkać następujące nominały monet:

FP Markets
  • 1 lipa
  • 2 lipy
  • 5 lip
  • 10 lip
  • 20 lip
  • 50 lip
  • 1 kuna
  • 2 kuny
  • 5 kun

Kuna chorwacka – aktualne banknoty

W Chorwacji możemy natknąć się również na następujące banknoty:

  • 10 kun
  • 20 kun
  • 50 kun
  • 100 kun
  • 200 kun
  • 500 kun
  • 1000 kun

Kuna chorwacka – historia

Kuna chorwacka została wprowadzona w 1941 roku, po utworzeniu Niezależnego Państwa Chorwackiego. Dzieliła się ona na 100 banic i zastępowała jugosłowiańskiego dinara według równego parytetu. Okres funkcjonowania Niepodległego Państwa Chorwackiego bardzo ponuro zapisał się w historii ze względu na masowe ludobójstwo. Po zajęciu terenu dzisiejszej Chorwacji przez komunistycznych partyzantów Josipa Broza “Tity”, stało się jasne, że Chorwaci nie będą żyli w ramach odrębnego państwa. Komunistyczne władze włączyły ziemie chorwackie do Federacyjnej Ludowej Republiki Jugosławii. Taka zmiana oczywiście wiązała się z wymianą pieniędzy. Nową walutą stał się dinar jugosłowiański o wartości 40 kun. Ludowa Republika Chorwacji (od 1963 Socjalistyczna Republika Chorwacji) aż od 1991 roku pozostawała częścią składową państwa rządzonego przez komunistów.

Po upadku starego systemu politycznego i gospodarczego, Chorwaci przeprowadzili wolne wybory i referendum. Nie pozostawiły one wątpliwości, że obywatele tego kraju pragną się uniezależnić od wpływów z Belgradu. Pod koniec 1991 roku miała miejsce masowa wymiana dinarów jugosłowiańskich na dinary chorwackie. Nowa waluta miała mieć taką samą wartość jak poprzednia (wymiana w stosunku 1:1) i od razu została powiązana z kursem marki niemieckiej (1 marka niemiecka = 55 dinarów chorwackich).

Dinar chorwacki od początku był traktowany jako waluta przejściowa na czas budowy fundamentów gospodarki kapitalistycznej. Władze przewidywały szybki spadek wartości prowizorycznej waluty. Skala inflacji osiągnęła jednak nieoczekiwany poziom na skutek wojny o niepodległość Chorwacji. Chorwackie władze, jeszcze przed zakończeniem konfliktu zbrojnego z Serbią, postanowiły zastąpić praktycznie bezwartościowego dinara nową jednostką monetarną – do dziś obowiązującą kuną. Nowa waluta dzielić się miała na 100 banic, lecz ostatecznie kuna dzieli się na 100 lip.

O skali deprecjacji dinara chorwackiego świadczy fakt, że pod koniec maja 1994 roku wymieniano go w proporcji 1:1000. Decyzję o zmianie waluty podjęto, gdy władzom udało się względnie opanować szalejącą inflację. Pozytywny skutek powiązania dinara chorwackiego z marką niemiecką zadecydował o tym, że na podobne rozwiązanie zdecydowano się w przypadku nowej kuny.

Sukces planu stabilizacyjnego zdeterminował dalszą przyszłość Chorwacji. Plan zakładał ograniczenie wydatków państwowych, utrzymanie powiązania kursowego z marką niemiecką, liberalizację obrotu walutowego, urealnienie cen urzędowych i kontrolę inflacyjnego wzrostu płac. W 1994 inflacja spadła do poziomu około 110%, a jej późniejszy poziom już nigdy nie przekroczył 10% rocznie.

Stabilizacja chorwackich cen stworzyła dobre warunki do wzrostu gospodarczego i odbudowy kraju. Lata 1996-2008 upłynęły pod znakiem wzrostu gospodarczego wynoszącego minimum 2% rocznie. Rozwój kraju, oprócz turystyki stymulowały inwestycje publiczne i prosperujące stocznie. Szczególnie dobry dla chorwackiej gospodarki był okres od 2002 do 2007 roku. W tym czasie kuna nadal była powiązana kursowo z inną walutą. Ze względu na przyjęcie euro przez Niemcy, to właśnie europejska waluta zastąpiła markę w roli “kursowej kotwicy”.

1 lipca 2013 roku Chorwacja przystąpiła do Unii Europejskiej. Aktualnie, oprócz relatywnie wysokiego bezrobocia, Chorwacja wciąż zmaga się z bardzo wysokim poziomem zadłużenia państwa. Taka sytuacja bardzo zmniejsza szanse tego kraju na szybkie przyjęcie euro choć obecny chorwacki rząd jest pozytywnie nastawiony do tematu zastąpienia kuny.

Kuna chorwacka – ciekawostki

Słowa “kuna” oraz “lipa” mają identyczne znaczenie w języku chorwackim oraz polskim. Dlaczego więc tak nazwano tę walutę? W czasach średniowiecza, na terenie Chorwacji skóry kun stanowiły środek płatniczy zastępujący metalowy pieniądz. Z czasem jedna kuna stała się swoistą miarą wartości w obrocie handlowym (równą 2% lub 4% grzywny srebra). Nawiązująca do odległej historii nazwa współczesnej chorwackiej waluty, ma jeszcze dwa uzasadnienia. Po pierwsze, biegnąca kuna znajduje się w herbie Sławonii, czyli jednej z chorwackich krain historycznych. Po drugie, podobny wizerunek kuny w biegu, wybijano na wczesnych monetach z terenu dzisiejszej Chorwacji.

Jeśli chodzi o lipę, to w czasach panowania Habsburgów na terenie Chorwacji, popularnym zwyczajem było sadzenie lip blisko placów handlowych. Narodowy Bank Chorwacji wskazuje również na częstą obecność lipy w chorwackim folklorze jako uzasadnienie wyboru niecodziennej nazwy dla jednej setnej kuny.

Po obejrzeniu współczesnych chorwackich monet, bez problemu znajdziemy nawiązania do obydwu historycznych nazw. Na awersie monet o nominale 1 kuny, 2 kun i 5 kun, dobrze widoczne jest przedstawienie biegnącej kuny. Analogicznie, awers monet o wartości 1 lipy, 2 lip, 5 lip, 10 lip, 20 lip i 50 lip przedstawia gałązkę lipy. Co znajdziemy na rewersie monet? Zwierzęta oraz rośliny występujące na terenie Chorwacji, czyli odpowiednio:

  • 1 lipa – łodygę kukurydzy
  • 2 lipy – pęd winorośli
  • 5 lip – gałązkę dębu
  • 10 lip – tytoń
  • 20 lip – gałązkę oliwną
  • 50 lip – roślinę Degenia velebitica
  • 1 kuna – słowika
  • 2 kuny – tuńczyka
  • 5 kun – niedźwiedzia brunatnego

Banknoty prezentują natomiast postacie zasłużone dla historii Chorwacji oraz elementy tamtejszej architektury. Jakich i jakie?

  • 10 kun: biskup Juraj Dobrila na awersie i starożytny rzymski amfiteatr w Puli na rewersie
  • 20 kun: hrabia Josip Jelačić na awersie i zameczek Eltz w Vukovarze na rewersie
  • 50 kun: renesansowy poeta Ivan Gundulić na awersie i historyczne centrum Dubrownika na rewersie
  • 100 kun: pisarz Ivan Mažuranić na awersie i kościół św. Wita w Rijece na rewersie
  • 200 kun: polityk Stjepan Radić na awersie i budynek sztabu wojskowego w Osijeku na rewersie
  • 500 kun: ojciec chorwackiej literatury – Marko Marulić na awersie i Pałac Dioklecjana w Splicie na rewersie
  • 1000 kun: polityk Ante Starčević na awersie i rzeźba konna pierwszego króla chorwackiego Tomisława I oraz Zagrzebska katedra na rewersie

Chorwackie monety są wybijane w bardzo nietypowy sposób. W latach nieparzystych pojawiają się na nich nazwy zwierząt i roślin w języku chorwackim. Monety z lat parzystych noszą podobne napisy w języku łacińskim. Taka ciekawa praktyka jest utrzymywana już od 1993 roku.

To koniec tego artykułu, ale dopiero początek Twojej przygody z rynkami finansowymi. Przed Tobą długa droga, ale lepiej w pierwszej kolejności poćwiczyć. Rachunek demonstracyjny to najlepszy sposób, aby przetestować zdobytą wiedzę w praktyce. Otwórz bezpłatne konto demo z wirtualnymi pieniędzmi już dziś!

OTWIERAM KONTO DEMO

Jakub Bandura
Redaktor portalu TradersArea.pl. Wiedzę z zakresu inwestowania oraz rynków finansowych zgłębiał na studiach ekonomicznych. Trader rynku OTC i Forex preferujący handel krótkoterminowy. Entuzjasta analizy technicznej oraz statystyki.