Jakie czynniki wpływają na kursy walut?

Kursy walut i wykresy odbijające się w okularach kobiety
J2T Trade

Nawet osoby, które na ogół nie mają styczności z rynkiem Forex i nie posiadają żadnego doświadczenia w tym zakresie, wiedzą o tym, że notowania walutowe cechują się sporą zmiennością. W efekcie kupując bądź sprzedając walutę często patrzymy na jej kurs i wyczekujemy tego, który uznamy za odpowiedni. Kurs walutowy oczywiście odzwierciedla relacje wymienną dwóch walut. Pisząc prościej, jest to cena jednej waluty wyrażona w drugiej walucie.

Jakie czynniki wpływają więc realnie na kursy walut? Dowiemy się tego poniżej. Okazuje się, że fundamentalne czynniki możemy podzielić na trzy podstawowe grupy i właśnie w ten sposób zostaną one przedstawione. Na początek:

Czynniki ekonomiczne

Czynniki ekonomiczne, mające największy wpływ na kształtowanie się kursów walutowych:

  • Wzrost gospodarczy (lub spowolnienie)
  • Inflacja
  • Stopy procentowe
  • Poziom bezrobocia
  • Operacje carry trade
  • Bilans płatniczy
  • Rezerwy walutowe.

Wzrost lub spowolnienie gospodarcze

Analizując wpływ wzrostu gospodarczego na kurs walutowy można zauważyć, że wraz ze wzrostem produktu krajowego brutto danego kraju następuje umocnienie jego waluty (spadek kursu sprzedaży walut obcych i wzrost kursu sprzedaży waluty krajowej). Dodatkowo szybszy wzrost gospodarczy zachęca inwestorów zagranicznych do lokowania swojego kapitału właśnie na tym rynku, co w znacznym stopniu umacnia walutę poprzez zwiększenie popytu spekulacyjnego. W przeciwnym wypadku, podczas trwającej recesji gospodarczej, inwestorzy zagraniczni zniechęcają się do aktywów oferowanych przez państwo (takich, jak obligacje), co z kolei oczywiście wpływa negatywnie na kurs waluty.

FP Markets

Inflacja

Wysoka lub wzrastająca inflacja bezpośrednio wpływa na deprecjację, czyli spadek wartości waluty krajowej. Wynika to z faktu, iż wzrost cen towarów i usług wiąże się ze spadkiem atrakcyjności na rynku eksportowym. Dzieje się to w przypadku, gdy tempo wzrostu cen w danym kraju jest szybsze niż w innych krajach. Zmniejsza się wówczas popyt na towary i usługi krajowe, co w efekcie osłabia kurs waluty.

Stopy procentowe

Na wysokość stóp procentowych bezpośrednie przełożenie ma polityka monetarna prowadzona przez bank centralny danego kraju (lub całej Unii Europejskiej) i podejmowane przez niego decyzje. Jak nietrudno się domyślić, wzrost stóp procentowych skutkuje aprecjacją (wzrostem wartości) waluty krajowej. Efektem podniesienia stóp procentowych jest rosnąca atrakcyjność rynku dla zagranicznego kapitału – zwiększa się popyt na daną walutę, co przekłada się na wzrost jej kursu. Analogicznie, obniżka stóp procentowych napędza inflację, a co za tym idzie – ceny rosną, a popyt maleje, ponieważ atrakcyjność danej waluty spada.

Poziom bezrobocia

Stopa bezrobocia to najprościej ujmując wskaźnik obrazujący liczbę osób niezatrudnionych względem całkowitej liczby mieszkańców, wyrażany w procentach. Spadek poziomu bezrobocia jest ewidentnym sygnałem zapowiadającym poprawę sytuacji gospodarczej w państwie oraz umocnienie się waluty krajowej. Wzrost bezrobocia z kolei zniechęca zagranicznych inwestorów i skutkuje spadkiem notowań krajowej waluty.

Operacje carry trade

Operacje carry trade to popularna forma zarabiania polegająca na wykorzystaniu różnicy stóp procentowych w różnych krajach. Jeżeli w kraju A stopy procentowe są na niższym poziomie, niż w kraju B, wówczas opłaca się pożyczyć pieniądze w kraju A i po przewalutowaniu ulokować je w kraju B, choćby kupując obligacje skarbowe. Po osiągnięciu przychodów z takiej inwestycji pożyczka wraz z odsetkami jest zwracana do kraju A.

W całej operacji dokonuje się więc dwukrotnej wymiany walut. W pierwszym przypadku powoduje to osłabienie waluty kraju B wobec waluty kraju A. Po zakończeniu inwestycji osłabieniu ulega waluta kraju A, a wzmocnieniu waluta kraju B. Duże operacje carry trade mogą znacząco wpływać na ruchy kursów walut.

Bilans płatniczy

Bilans płatniczy to nic innego jak zestawienie wszystkich przepływów pieniężnych z obrotów kraju z zagranicą w danym roku. W teorii dodatni bilans płatniczy powinien skutkować umocnieniem waluty krajowej, zaś ujemny – spadkiem jej kursu. Efektem dodatniego bilansu jest wzrost zaufania inwestorów zagranicznych, co przekłada się na aprecjację waluty danego kraju.

Rezerwy walutowe Banknoty różnych walut

Rezerwy walutowe to zasób obcych walut, zagranicznych papierów wartościowych czy złota, które znajdują się w posiadaniu banku centralnego. Wysoki poziom rezerw walutowych w danym kraju zapewnia stabilizację wartości jego waluty. Istotna jest szczególnie relacja rezerw walutowych do rocznej wartości importu oraz zadłużenia Skarbu Państwa. Daje to większe możliwości spłaty zadłużenia zagranicznego, a więc zwiększa wiarygodność danego kraju w oczach inwestorów zagranicznych. Waluta takiego kraju jest w efekcie stabilna i silna.

Czynniki polityczne

Na kursy walut ogromny wpływ mają również czynniki polityczne. Mowa tu o takich aspektach, jak:

  • Stabilność polityczna państwa
  • Sytuacja polityczna na świecie
  • Wypowiedzi osobistości i komunikaty banków centralnych.

Stabilność polityczna państwa

Błędna polityka gospodarcza rządu może przyczynić się do coraz większego zadłużania i w efekcie do wzrostu ryzyka niewypłacalności państwa, co z kolei może wywołać spowolnienie lub załamanie gospodarcze. To natomiast powoduje zmniejszenie napływu kapitału zagranicznego oraz spadek wartości waluty.

Miarą oceny stabilności politycznej państwa są również wyniki badań opinii społecznej. Gdy wypada ona zdecydowanie niekorzystnie, waluta takiego kraju nie będzie przedmiotem zainteresowania. Zmniejszy się również atrakcyjność inwestycyjna w każdym obszarze gospodarki, co spowoduje spadek wartości waluty takiego kraju.

Sytuacja polityczna na świecie

Międzynarodowe napięcia polityczne czy zagrożenie wojną mogą w znaczący sposób wpłynąć na ryzyko inwestycyjne w danym regionie świata, a co za tym idzie – na obniżenie wartości waluty krajów na tym obszarze.

Przykład

W odniesieniu do wahań kursów walut spowodowanych przez konflikty zbrojne dobrym przykładem jest wojna między Rosją, a Ukrainą, która doprowadziła do potężnego zachwiania systemu finansowego Federacji Rosyjskiej za sprawą bardzo dużej inflacji. Wzrost poziomu cen wraz z niepewną sytuacją gospodarczą przyczynił się do odpływu kapitału i w konsekwencji do znacznej wyprzedaży rubla. Co więcej, stało się to mimo rekordowo wysokich stóp procentowych. Dewaluacja nie ominęła również ukraińskiej hrywny, których do kupna jednego dolara na początku 2014 roku potrzeba było nieco ponad 8, a rok później kurs ten wyniósł już do 28 hrywien za jednego dolara.

Wypowiedzi osobistości i komunikaty banków centralnych

Wypowiedzi osobistości i komunikaty banków centralnych mają wpływ na kursy walut szczególnie wtedy, kiedy sytuacja polityczna w danym kraju jest niepewna, a politycy stosują taktyki populistyczne.

Przykład

Doskonałym przykładem tego typu zdarzenia jest wypowiedź poprzedniego prezydenta Stanów Zjednoczonych w sprawie nałożenia karnego cła na Chiny. Wywołało to ogromne poruszenie oraz obawy wśród inwestorów na całym świecie, co bezpośrednio wpłynęło na kursy walut oraz notowania giełdowe.

Czynniki psychologiczne

Rynek walutowy jest także rynkiem kapitału spekulacyjnego, na którym inwestorzy instytucjonalni mogą łatwo określić zasady gry. Kreatorzy rynku, wielkie fundusze hedgingowe, duże podmioty walutowe mogą wpływać na kurs pary walutowej. Co więcej, im bardziej egzotyczna waluta, tym łatwiej można wpłynąć na jej kurs walutowy.

Przykład

Tutaj dobrym przykładem jest tak zwana “Czarna środa”. Na początku lat pięćdziesiątych państwa europejskie postanowiły stworzyć organizację (prototyp Unii Europejskiej), w której kursy walut byłyby ściśle kontrolowane względem siebie. Jako podstawę przyjęto Niemcy, które były wówczas najbardziej rozwinięte gospodarczo. Członkowie społeczności ustalili, że utrzymają wartość swoich lokalnych walut i markę niemiecką w zakresie tolerancji 6% uzgodnionych stawek. Najskuteczniejszym mechanizmem utrzymywania kursu wymiany w uzgodnionym przedziale była stopa procentowa i własne rezerwy walutowe poszczególnych krajów.

W 1990 roku w Wielkiej Brytanii pojawiły się problemy gospodarcze: wysoka stopa inflacji, spadek produkcji, niska konkurencyjność na rynku zagranicznym. Wszystkie te problemy zmusiły Wielką Brytanię do przystąpienia do europejskiego mechanizmu wymiany walut. Od tego momentu kurs funta szterlinga nie podlegał warunkom rynkowym, lecz był uzgadniany z innymi członkami społeczności. Po przyłączeniu się do społeczności, gdy kurs GBP wynosił 2,95 marek niemieckich, Wielka Brytania zobowiązała się wspierać go w przedziale 2,78 – 3,13 marek.

Rząd Wielkiej Brytanii miał nadzieję, że dołączenie do społeczności stanie się swoistym motorem, który może wskazywać właściwy sposób rozwiązywania problemów gospodarczych. Tak było przez pierwsze dwa lata. Rząd nie mógł jednak arbitralnie kontrolować podaży pieniądza, stopa inflacji spadła, bezrobocie również się zmniejszało. Jednak w 1992 roku kraj został dotknięty światową recesją. Rząd brytyjski nie mógł nic zrobić, ponieważ był związany warunkami umowy. Stało się jasne, że funt brytyjski został zawyżony, a stopa była utrzymywana na dopuszczalnym minimum wyłącznie dzięki gwarancjom banku centralnego.

16 września 1992 roku media opublikowały przemówienie prezesa Bundesbanku, który powiedział, że niektóre waluty europejskie upadną, a niemiecka próba wsparcia nie rozwiąże problemu. Inwestorzy błyskawicznie na to zareagowali. Fundacja Quantum George’a Sorosa zbudowała ogromną krótką pozycję w funtach szterlingach wartą 1,5 miliarda dolarów, a następnie zwiększyła jej wolumen do 10 miliardów dolarów.

Fundusz Quantum Sorosa pożyczył więc 10 miliardów funtów brytyjskich, jednocześnie go sprzedając. To samo zrobiły inne duże fundusze hedgingowe. Zanim w Wielkiej Brytanii rozpoczął się dzień roboczy, 17 września 1992 roku sprzedano miliardy funtów. Wartość brytyjskiej waluty dramatycznie spadała. Bank Anglii nie miał rezerw, nie mógł więc kupić oferowanej ilości funtów po kursie ustalonym zgodnie z mechanizmem kursów walutowych. Aby skłonić inwestorów do zakupu funtów, rząd Wielkiej Brytanii odważnie podniósł stopę procentową, co jednak nie pomogło – rynek uwierzył w słabość funta szterlinga. W końcu rząd został zmuszony do wycofania funta szterlinga z europejskiego mechanizmu kursowego po tym, jak nie był w stanie utrzymać funta powyżej uzgodnionego dolnego limitu. Kurs funta natychmiast spadł o 15% do poziomu marki niemieckiej i o 25% w stosunku do USD.

Ta historia jest doskonałym przykładem tego, jak psychologiczne przekonanie dotyczące rynku wpływa na kursy walut. Jeśli kilka funduszy hedgingowych zbywa większy kapitał niż rezerwy banku centralnego, może to zasadniczo wpłynąć na kursy walutowe, a bank centralny nie będzie miał wystarczających narzędzi do ustabilizowania kursu. Oznacza to, że decyzje i działania inwestorów oraz przedsiębiorców mają ogromne znaczenie w ustaleniu kursu walut.

To koniec tego artykułu, ale dopiero początek Twojej przygody z rynkami finansowymi. Przed Tobą długa droga, ale lepiej w pierwszej kolejności poćwiczyć. Rachunek demonstracyjny to najlepszy sposób, aby przetestować zdobytą wiedzę w praktyce. Otwórz bezpłatne konto demo z wirtualnymi pieniędzmi już dziś!

OTWIERAM KONTO DEMO

Jakub Bandura
Redaktor portalu TradersArea.pl. Wiedzę z zakresu inwestowania oraz rynków finansowych zgłębiał na studiach ekonomicznych. Trader rynku OTC i Forex preferujący handel krótkoterminowy. Entuzjasta analizy technicznej oraz statystyki.